درس طب استاد ضیایی

95/11/02

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: محرمات و مکروهات-طب المعصومين ص 361

 

قال الله تعالي إِنَّما حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزيرِ وَ ما أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّه[1]

اين است و جز اين نيست که اين موارد بر شما حرام است: ميته، حيوان حلال گوشتي که ذبح شرعي نشده است. چند عوارض دارد يکي اش اين است که مرگ ناگهاني در پي دارد.

 

اقسام ميته:

مرگش خودبخودي يا بواسطه عوامل طبيعي مثل خفگي، پرت شدن از بلندي و ... است. يا ضربه

مرگش بخاطر عدم رعايت اصول شرعي است. يعني ذبح نشده است. رو به قبله بودن، بسم الله گفتن، چاقوي آهني برنده بودن، اوداج اربعه بريده شون(مري، ناي، شريان اصلي و وريد اصلي) اين را ذبح شرعي گويند.

اگر يکي از شرايط نباشد ميته است.

ذبيحه را اگر نحر کند ميته است.

در مورد شتر، شتر دوکاهان يا يک کوهان يا بدون کوهان يا بچه شتر، بايد نحر شود يعني بايد در گودي گردن در قسمت جلو قبل از استخوان جناق سينه بزند.

اگر نحر نشود ولو اينکه ذبح شود اما ميته است.

 

خون خوردن گاهي خون پاک است و گاهي خون نجس است اما در هر صورت خوردنش حرام است.

خون نجس وقتي است که از موجودي که داراي خون جهنده است خارج شود، خوردن اين خون حرام است.

خون پاک مثل حيواني که ذبح يا نحر شرعي شده است حالا لخته هاي خون که در رگ هاي اصلي حيوان است خوردنش حرام است. يا فرد خون دماغ ميشود سريع بيني اش را ميگيرد و سرش را بالا ميکند يا دراز ميکشد طوري که خون از پشت حلقش ميرود داخل دهانش باز هم خوردنش حرام است. يا اينکه دندان پزشکي ميرود و لثه اش خوني ميشود خوردن اين خون هم حرام است

اکثر غده هاي عفوني در دستگاه گوارش بخاطر خون خوردن است.

 

گوشت خوک خوردن حرام است. گوشت سگ خشکي از خوک بدتر است. گربه سانان گوشتشان حرام است زيرا پنجه دارند و گوشت خوار هستند. گربه اهلي خانگي، گربه وحشي، پلنگ يوزپلنگ و... همه اينها گوشتشان حرام است.

و ما احل به لغير الله: گوشت و پيه خوک خوردن، پودر استخوان خوک خوردن و .... هم بي عفتي زنان را در پي دارد و هم بي غيرتي در مردان را ناشي ميشود.

اينکه با قمار بازي حيواني را انتخاب ميکردند نيز حرام است.

 

محرمات گوسفند:

سه نظريه وجود دارد. برخي گويند 14 مورد(سيستاني و مکارم)، برخي 15 (مشهور مورد)و برخي 16 مورد(استاد ضيائي) را حرام ميدانند.

 

عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ‌ يَكْرَهُ‌ أَكْلَ‌ خَمْسَةٍ الطِّحَالِ‌ وَ الْقَضِيبِ وَ الْأُنْثَيَيْنِ وَ الْحَيَاءِ وَ آذَانِ الْقَلْبِ.[2]

پيامبر از 5 چيز گوسفند بدش مي آمد. از نظر فقهي چهار موردش حرام است و يک موردش از احتياط واجب ترکش است. اما از نظر روايات دو دسته روايات است يکي را ميتوان حمل بر احتياط واجب بر ترک کرد و يک دسته را ميتوان حمل بر حرمت کرد. اما آن مورد چيست؟

يکي اذان القلب يا اذان الفوآد يعني همان قلب صنوبري. قلب دو گوش دارد قبل از اينکه به آئورت برسد.

چهار مورد ديگر را همه علما فرموده اند حرام است: طِحال يا همان سپرز، قضيب يا همان آلت نرينه، شرمگاه حيوان ماده، الانثيين يعني خصيتين يعني دمبلان گوسفند يا همان تخم گوسفند.

متأسفانه هستند برخي در اوج ناداني 70 الي 100 هزار تومان پول ميدهند و خصيتين سگ آبي در سواحل کانادا را ميخرد و ميخورد براي تقويت قوه باحش. اين حرام است. خدا شفا را در حرام قرار نداده است. همان سگ حاضر نيست خصيتين اين فرد را بخورد و حالا گاهي برخي انسانها از حيوان هم حيوان تر ميشوند.

 

روايت دوم: أَنَّهُ‌ مَرَّ بِالْقَصَّابِينَ‌ فَنَهَاهُمْ عَنْ بَيْعِ سَبْعَةِ أَشْيَاءَ مِنَ الشَّاةِ نَهَاهُمْ عَنْ بَيْعِ الدَّمِ وَ الْغُدَدِ وَ آذَانِ الْفُؤَادِ وَ الطِّحَالِ وَ النُّخَاعِ وَ الْخُصَى وَ الْقَضِيبِ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ الْقَصَّابِينَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مَا الْكَبِدُ وَ الطِّحَالُ إِلَّا سَوَاءٌ فَقَالَ لَهُ كَذَبْتَ يَالُكَعُ ائْتِنِي بِتَوْرَيْنِ مِنْ مَاءٍ آتِكَ بِخِلَافِ مَا بَيْنَهُمَا فَأُتِيَ بِكَبِدٍ وَ طِحَالٍ وَ تَوْرَيْنِ مِنْ مَاءٍ فَقَالَ امْرُسْ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي إِنَاءٍ عَلَى حَدٍّ فَمَرَسَهُمَا جَمِيعاً كَمَا أَمَرَ بِهِ فَانْقَبَضَتِ الْكَبِدُ وَ لَمْ يَخْرُجْ مِنْهُ شَيْ‌ءٌ وَ لَمْ يَنْقَبِضِ الطِّحَالُ وَ خَرَجَ مَا فِيهِ كُلُّهُ وَ كَانَ دَماً كُلُّهُ وَ بَقِيَ جِلْدُهُ وَ عُرُوقُهُ فَقَالَ هَذَا خِلَافُ مَا بَيْنَهُمَا هَذَا لَحْمٌ وَ هَذَا دَمٌ.[3]

 

حضرت از محله قصابها عبور ميکردند، آنها را از 7 چيز نهي کردند.

خون فروشي براي اکل و شرب هم حرام است. گاهي خون را براي علوم آزمايشگاهي ميفروشي، فروختن اين خون حرام نيست. يعني منافع محلله داشته باشد. فروختن غدد مختلف، دو گوش قلب، سپرز، نخاع(نخاع گاهي گردن است و گاهي نخاع ستون فقرات پشتي است. اين دو جا نخاع حرام است. اما گاهي در مهره هاي قوس کمر، از آخرين دنده هاي سينه حيوان تا استخوان لگنش است. اينجا را النخاع الشوکي گويند. يا 12 غلاف عصبي ميباشد. در اينجا ديگر نخاع گردن يا نخاع ستون فقرات پشتي نيست. به اصطلاح پزشکي گويند دم اسبي. چون 12 غلاف عصبي بين بصل النخاع و مخچه است.

اين هم خوردنش حرام است. پس مغز حرام اين است. مغز مکروه، مغز استخوان است که کک پوست را زياد ميکند. چربي خون را هم زياد ميکند.

يکي از قصابها ميگويد همانطور که کبد هم گوشت است، طحال هم گوشت است. حضرت فرمودند دروغ گفتي. کبد صدق گوشت ميکند اما طحال صدق گوشت نميکند براي اينکه بفهمانمت دو ظرف آب بياور، يک جگر سياه بياور، يک سپورز گوسفند بيارو، هر کدام را در يک ظرف آب قرار داد. جگر سياه خودش را جمع ميکرد اما سپرز خودش را ولو کرد و کل ظرف خون ميشود چرا که طحال قبرستان سلولهاي مرده خوني است. لذا حرام است.

 

احشاء داخلي حيوان حلال گوشت اگر چه حلال است(بجز موارد حرام) اما اگر زياده روي در خوردنش شود دردهاي مثانه ميگيرد.

خوردن کليه(قلوه) حرام است زيرا محل تجمع بول است. سنگدان مرغ مکروه است. خوردن کيسه صفرا و مايع صفراوي خوردنش حرام است. مايع صفراوي در انسان سه رنگ است در مرغ و خروس غالبا دو رنگ است يا رنگ سبز است مايل به زرد پر رنگ است. اما در انسان هم سبز، هم زرد هم قهوه اي پر رنگ است.

جگر سفيد کمش براي نور چشم خوب است اما اگر زياده روي شود مکروه است.

 


[1] بقره/سوره2، آیه173.
[2] بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج63، ص35، ط دار إحياء التراث العربی.
[3] بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج63، ص34، ط دار إحياء التراث العربی.