موضوع: الکراث(تره فرنگي)/ طب المعصومين325
فوائد تره فرنگي
ضد گرفتگي عروق کرونل خون
ضد بواسير
ضد درد طحال: پخت تره فرنگي در روغن زرد گاوي عربي باشد. با روغن زرد کرمانشاهي فرق دارد شايد مراد روغن زرد جاموس باشد يعني روغن زرد گاوميش.
عربي افصح ميگويند «طِحال». طحال زير دنده‌ي چپ، پايين ديافراگم است. زير دنده‌ي راست کبد است زيرش کيسه صفراست. زير دنده چپ بالاي ديافراگم جاي قلب و شش‌هاست. اما زير پرده‌ي ديافراگم طحال يا سپورز است.
بين پرده‌ي ديافراگم(که احشاء بالايي را نگه ميدارد) و پرده‌ي صِفا(که احشاء پايين را نگه ميدارد از معده و روده و...) فضاي خالي وجود دارد که متعادل است. گاهي اين مايع اضافه ميشود که در روايات ميگويد ماء الاصفر. ايراني ها ميگويند آب آوردگي شکم. خارجي ها در تخصصي شکم ميگويند «آسيت». سوند ميزنند و آبش را خالي ميکنند. دردناک هم هست.
ميتواني با جوشاندن ريشه‌ي کاسني و جوشاندن برگ بارهنگ آب آوردگي شکم را خوب کني.
آب آوردگي شکم علتش خون خوردن حتي خون لاي دندان يا خون دماغ است. شبها ايستاده آب خوردن، ايستاده شلوار پا کردن، بعد از حمام آب خوردن اينها نيز آسيت مي آورد.
روايات
1. عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنِ الصَّادِقِ عَنِ الْبَاقِرِ ع قَالَ: شَكَا إِلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَوْلِيَائِهِ وَجَعَ الطِّحَالِ وَ قَدْ عَالَجَهُ بِكُلِّ عِلَاجٍ وَ أَنَّهُ يَزْدَادُ كُلَّ يَوْمٍ شَرّاً حَتَّى أَشْرَفَ عَلَى الْهَلَكَةِ فَقَالَ اشْتَرِ بِقِطْعَةِ فِضَّةٍ كُرَّاثاً وَ اقْلِهِ قَلْياً جَيِّداً بِسَمْنٍ عَرَبِيٍّ وَ أَطْعِمْ مَنْ بِهِ هَذَا الْوَجَعُ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ فَإِنَّهُ إِذَا فَعَلَ ذَلِكَ بَرَأَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى[1] .
فردي آمد نزد پيغمبر و از درد شديد طحال که داشت شکايت کرد. ميگويد دارم ميميرم. هر دارويي که بگوييد انجام دادم. حضرت فرمود مقداري سبزي تره فرنگي بخر و با روغن زرد عربي خوب بپزش و بعنوان غذا بده به هر کساني که اين درد طحال را دارد. تا سه روز بده بيماريش به اذن خدا خوب ميشود.
2. عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: ذُكِرَتِ الْبُقُولُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ كُلُوا الْكُرَّاث فَإِنَّ مَثَلَهُ فِي الْبُقُولِ كَمَثَلِ الْخُبْزِ فِي سَائِرِ الطَّعَامِ أَوْ قَالَ الْإِدَامِ الشَّكُّ مِنِّي[2] .
در محضر حضرت رسول حرف از سبزيجات شد حضرت فرمودند تره فرنگي بخوريد چرا که مَثَل تره فرنگي در بين سبزيجات مَثَل نان سبوس دار است در بين ساير غذاها. راوي گويد در شک هستم شايد فرموده باشند مَثَل خورشت است در بين ساير خورشت ها
3. عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ أَوْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ: لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ سَيِّدٌ وَ سَيِّدُ الْبُقُولِ الْكُرَّاث[3] .
4. سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْكُرَّاثِ فَقَالَ كُلْهُ فَإِنَّ فِيهِ أَرْبَعَ خِصَالٍ يُطَيِّبُ النَّكْهَةَ وَ يَطْرُدُ الرِّيَاحَ وَ يَقْطَعُ الْبَوَاسِيرَ وَ هُوَ أَمَانٌ مِنَ الْجُذَامِ لِمَنْ أَدْمَنَ عَلَيْهِ[4] .
بوي بد دهان را از بين ميبرد. بوي بد دستگاه گوارش را از بين ميبرد. بواسير را درمان ميکند. اگر مداوم به خوردن تره فرنگي باشد به بيماري جذام مبتلا نميشود
5. عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِيرٍ قَالَ: كُنْتُ مَعَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَى الْمَائِدَةِ فَمِلْتُ عَلَى الْهِنْدَبَاءِ فَقَالَ لِي يَا حَنَانُ لِمَ لَا تَأْكُلُ الْكُرَّاثَ فَقُلْتُ لِمَا جَاءَ عَنْكُمْ مِنَ الرِّوَايَةِ فِي الْهِنْدَبَاءِ قَالَ وَ مَا الَّذِي جَاءَ عَنَّا فِيهِ قَال قُلْتَ إِنَّهُ يَقْطُرُ عَلَيْهِ قَطَرَاتٌ مِنَ الْجَنَّةِ فِي كُلِّ يَوْمٍ فَقَالَ لِي فَعَلَى الْكُرَّاثِ إِذاً سَبْعٌ فَقُلْتُ فَكَيْفَ آكُلُهُ قَالَ اقْطَعْ أُصُولَهُ وَ اقْذِفْ رَأْسَه[5] .
در خدمت امام صادق(ع) سر سفره‌ي غذا بوديم خواستم سبزي کاسني بخورم حضرت فرمودند يا حنان چرا علاوه بر سبزي کاسني سبزي تره فرنگي نميخوري؟ گفتم بخاطر رواياتي که از شما اهل بيت رسيده از فوائد کاسني. حضرت فرمودند آنچه در مورد فوائد کاسني آمده است درست است. گفتم در هر روز روي سبزي کاسني قطره اي از آب بهشت چکيده ميشود. حضرت به من فرمود روي سبزي تره فرنگي هر روز 7 قطره آب بهشت ميچکد.
پرسيدم چطور بخورم؟ حضرت فرمود ريشه هايش را قطع کن سبزيشو بخور. مخصوصا تکه‌ي بالايش که رنگش مايل به سفيد است. مثل مخمل سفيدي که روي سبز پوشانده باشند است.
6. عَنْ يُونُسَ بْنِ يَعْقُوبَ قَالَ: رَأَيْتُ أَبَا الْحَسَنِ الْأَوَّلَ ع يَقْطَعُ الْكُرَّاثَ بِأُصُولِهِ فَيَغْسِلُهُ بِالْمَاءِ فَيَأْكُلُه[6]
حضرت قطع ميکرد ريشه‌هاي تره فرنگي را با آب تازه ميشست و بعد ميخورد(تمام سبزيجات را بايد بشوري و بخوري مگر سبزي کاسني که خودش خودش را ضد عفوني ميکند بشرطيکه آبي که بهش ميدهي آب فاضلاب نباشد) لذا علامه نمازي در باب هندبه از ده جلدي مستدرک الوسايل ج9 آن، رواياتي در مورد سبزي کاسني آورده است.
کليات گياه شناسي
تره فرنگي با طعمي بهتر و شيرين تر از پياز است و طعم غذا را بدون اينکه طعمش را تغيير دهد همراه ميشود. تره فرنگي از خانواده‌ي پياز موسير و پيازچه است. مثل پيازچه پيازي کوچک دارد که ساقه‌ي استوانه اي و سفيد دارد که به برگهاي پهن سبز و پيچيده منتهي ميشود. تره فرنگي حدود 30 سانت طول و عرض دارد. هر برگ بين 5/2تا5 سانتيمتر است. مزه و طعمش مثل موسير اما کمي شيرينتر است. هرچه جوانتر برگهايش کوچکتر است هم طولا و هم عرضا. اثر درمانيش هم بيشتر است.
ترکيبات شيميايي
در هر صد گرم تره فرنگي:
منگنز 13 صدم ميلي گرم
آهن 57صدم ميلي گرم
فولات(اسيد فوليگ)64/12 ميلي گرم
ويتامين ب6، 6صدم ميلي گرم
ويتامين C، 18/2 ميلي گرم
خواص دارويي
ضريب کلسترول بد(L.D.L)را پايين ميبرد و ضريب کلسترول خوب(H.D.L) را بالا ميبرد.
دو يا چند دفعه در هفته (مثلا يکروز در ميان با ناهار) باعث کاهش فرد به سرطان روده و سرطان پروستات ميشود.
تعادل و تثبيت بخش قند خون
کاهش دهنده‌ي فشار خون
از حملات قلبي و سکته ها جلوگيري ميکند. چون پيشگيري و جلوگيري از انسداد عروق کرونل قلب ميکند. ( و نيز جيگر سياه، کبد، طحال، مغز يا عقب افتادگي ذهني يا لمسي ناشي از سکته مغزي به نوع لخته خون و مانند اينها. علاوه بر سبزي تره فرنگي، ريحان کوهي، پياز قرمز، اندازه يک ماش کافور خوردن(براي سن بالاها) نيز چنين خاصيتي دارد)