موضوع: کدو
گفتیم یقطین که همان کدو حلوایی است به رنگ ها، وزن ها و شکل های مختلف وجود دارد. دباء همان کدو سبز یا کدو خورشتی است و قَرع همان کدو تنبل است که سبز لجنی است.
در قرآن نیز در سوره ی صافات در داستان حضرت یونس نام یقطین آمده است: ﴿وَ أَنْبَتْنا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِنْ يَقْطينٍ﴾[1]
کدو برای عدم ابتلاء به سرطان پوست، ترک خوردگی پوست، نسوختن پوست در آفتاب مفید است. همچنین برای زیاد شدن گوشت بر بدن و یا رفع ضعف مزاج نیز مفید می باشد در نتیجه در روایت است که حضرت یونس بعد از رها شدن از شکم ماهی کدو را می مکید و می خورد.
الْمَكَارِمُ، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص كُلُوا الْيَقْطِينَ فَلَوْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّ شَجَرَةً أَخَفَّ مِنْ هَذِهِ أَنْبَتَهَا عَلَى أَخِي يُونُسَ إِذَا اتَّخَذَ أَحَدُكُمْ مَرَقاً فَلْيُكْثِرْ فِيهِ مِنَ الدُّبَّاءِ (اگر کسی از شما بخواهد خورشتی درست کند کدوی آن را زیاد قرار دهد.) فَإِنَّهُ يَزِيدُ فِي الدِّمَاغِ وَ الْعَقْلِ. (زیرا کدو عم عملیات مغزی را زیاد می کند و هم عقل را.)[2]
کدو عقل را هم زیاد می کند. عقل گاه توسط خوراک درمانی زیاد می شود مانند زنجفیل پرورده شده در عسل طبیعی. گاه عقل با مجالسة الاخیار زیاد می شود. بنا بر این انس گرفتن با قرآن و کلمات چهارده معصوم موجب ازدیاد عقل می شود. همچنین است بهره گرفتن از فکر خوب.
ضماد قَرع اگر روی یافوخ صبی که همان ملاج سر کودک است گذاشته شود ورم مغزی او را درمان می کند و رازی در کتاب الحاوی به آن اشاره کرده است.
اگر کسی بخواهد فکر و عقلش زیاد شود و نورانیت و درخشش مرکز تعقل که قلب آدمی است در او زیاد شود باید به سراغ مصرف مال حلال رود: امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: ضياء القلب من اكل الحلال.[3]
اگر انسان سراغ مال حرام و یا اکل مسکرات و نجاسات رود همه ی نکات مثبت خود را از دست می دهد و نورانیت شعور، نورانیت عقل کاربردی، نورانیت عمل صالح و نورانیت قلب خود را از دست می دهد.
کدو موجب کم شدن چربی در خون می شود و قلب صنوبری را تقویت می کند.
نور یکی از اسماء الهی می باشد: ﴿اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ﴾[4] نورانیت خداوند ذاتی است در نتیجه ضیاء است و ظلمات را تبدیل به روشنایی می کند. چهارده معصوم به اذن خداوند نور را دریافت می کنند و آن را به دیگران منتقل می کنند. مثل چهارده معصوم مانند آب است که ذاتا پاک و طاهر است و نجاسات و قذارات را نیز از دیگران پاک می کنند.
اگر مردم گناه نکنند خداوند برکات آسمان و زمین را بر آنها نازل می کند: ﴿وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض﴾[5]
اگر قلب کسی سنگین است باید با یاد و ذکر خداوند قلب خود را رقیق کند. عدسی با کدو هم سنگدلی را خوب می کند و هم فعالیت فکری و مغزی را خوب می کند. البته دلنازکی خوب نیست و گاه علت آن کم خونی، افسردگی یا بعضی بیماری های خاص است.
وَ عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَكَلَ الدُّبَّاءَ بِالْعَدَسِ رَقَّ قَلْبُهُ عِنْدَ ذِكْرِ اللَّهِ وَ زَادَ فِي جِمَاعِهِ.[6]
یعنی کدو با عدس هم قلب را رقیق می کند و هم انسان را در انجام مجامعت صحیح کمک می کند.
الطب، طب الأئمة عليهم السلام عَنْ حَسَّانَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ الْكِرْمَانِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ نُمَيْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمُبَارَكِ بْنِ عَجْلَانَ عَنْ زَيْدٍ الشَّحَّامِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع كُلُوا الدُّبَّاءَ وَ نَحْنُ أَهْلَ الْبَيْتِ نُحِبُّهُ. [7]
عَنْ ذَرِيحٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع الْحَدِيثَ الْمَرْوِيَّ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ فِي الدُّبَّاءِ أَنَّهُ قَالَ كُلُوا الدُّبَّاءَ فَإِنَّهُ يَزِيدُ فِي الدِّمَاغِ فَقَالَ الصَّادِقُ ع نَعَمْ وَ أَنَا أَقُولُ إِنَّهُ جَيِّدٌ لِوَجَعِ الْقُولَنْجِ.[8]
یعنی دباء برای درد قولنج هم مفید است. بنا بر این برای کسانی که بر اثر تصلب شرائین، چربی های مضر بالا در خون، کم تحرکی، نبود رطوبت لازم در بدن به قولنج که درد اسپاسمی در عضلات و عصب است مبتلا هستند می توانند از کدو استفاده کنند.
في قول عليّ عليه السّلام: كلوا الدبّاء فانّه يزيد في الدماغ و يسرّ قلب الحزين[9]
انگور سیاه و مویز که کشمش انگور سیاه است نیز مانند کدو قلب را شاداب می کند و غم و هم را دور می کند.
بنا بر این کسانی که چربی بد خونشان بالا است و یا آنزیم های بدنی آنها بالا بوده رطوبت های اضافی بافتی و رطوبت لازم بافت را از دست داده اند (مثلا در جای گرم مشغول به کار هستند یا تحرک و تعرق آنها زیاد است در نتیجه رطوبت را در پوست و عضله ی آنها کم شده است.) می توانند از کدو استفاده کنند.
همچنین گفته شده است که یکی از عللی که خداوند بعد از آنکه حضرت یونس را از شکم ماهی نجات داد نزد او کدو رویاند این بود که پوست بدنش در شکم ماهی نازک شده بود و نسبت به نور آفتاب حساس بود و همچنین شکمش خالی بود و کدو بهترین چیز برای معده ی او بود. در روایت است که حضرت یونس کدوی خام را می مکید و می خورد.
کدو اگر با آب چشمه سار آبیاری شود شیرین می شود.