درس طب استاد ضیائی

93/11/05

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: بهداشت ناخن و بهداشت مادر هنگام حاملگی
بحث در ناخن ها بود. از رسول خدا (ص) روایت است که می فرماید:
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ مَنْ قَلَّمَ أَظْفَارَهُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ أَخْرَجَ اللَّهُ مِنْ أَنَامِلِهِ دَاءً وَ أَدْخَلَ فِيهِ شِفَاءً[1]
درد و بیماری های مختلف از ناخن بلند و کثیف ناشی می شود که زیرش میکرب ها و باکتری های مضر وجود داره به همین دلیل رسول خدا (ص) می فرماید: کسی که ناخن های خود را در روز جمعه بگیرد خداوند درد را از انگشتانش بیرون می برد و و شفاء را جایگزین آن می نماید.
بعضی از طب های خاص که توأم با استخوان درد است مانند استخوان دردهای پیشرفته به سبب این است که فرد با دست آلوده و ناخن های بلند ناخن می خورد. سارس که یک آنفلونزای پیشرفته است از اینجا ناشی می شود.
در تفسیر در المنثور آمده است:
عن أنس قال: وقّت لنا رسول الله ان یحلق رجلا عانته کل اربعین یوما و ان ینتف ابطه کل ما طلع[2]
یعنی رسول خدا (ص) برای ما زمان مشخصی قرار داده بود که کارهایی مستحبی را انجام دهیم مانند تراشیدن موی عانه. البته در کتب شیعه آمده است که هر پانزده روز یک بار انجام شود و بیشتر از آن خوبیت ندارد. موها در این ناحیه موجب بدبویی عفونت، عرق سوز و مانند آن می شود.
دیگر اینکه موی زیر بغل را هر وقت که نمایان شد از ریشه در آورد. البته در روایات شیعه دستور به کندن صادر نشده است و روایاتی که در آن از نتف سخن گفته شده است از باب استعمال مجازی است و مراد همان تراشیدن است. در روایات ما آمده است که کندن موی زیر بغل موجب سستی شانه ها می شود.
همچنین نباید سبیل را بلند گذاشت تا روی لب پائین را بگیرد. همچنین انسان باید هر روز جمعه ناخن هایش را کوتاه کند.       
در روایت دیگر می خوانیم:
طب الأئمة عليهم السلام: عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ الْبُرْسِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْأَرْمَنِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنِ ابْنِ ظَبْيَانَ عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَالَ تَقْلِيمُ الْأَظْفَارِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ قَبْلَ الصَّلَاةِ يَمْنَعُ الدَّاءَ الْأَعْظَمَ[3]
یعنی کوتاه کردن ناخن در روزه جمع قبل از نماز جمعه از درد و بیماری پیشگیری می کند. علی الظاهر مراد از این درد، یک نوع بیماری عفونی به نام جذام (بیماری خوره) است. انسان بهتر است قبل از رفتن به نماز جمعه از ناحیه ی ناخن خود را تمیز کند.

در روایت دیگر از امیر مؤمنان علی علیه السلام می خوانیم: تَقْلِيمُ الْأَظْفَارِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ يَمْنَعُ كُلَّ دَاءٍ وَ تَقْلِيمُهُ يَوْمَ الْخَمِيسِ يُدِرُّ الرِّزْقَ دَرّاً (رزق را سرازیر می کند.)[4]

در روایت دیگر آمده است: وَ عَنِ الْبَاقِرِ ع أَنَّ مَنْ يُقَلِّمُ أَظْفَارَهُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ يَبْدَأُ بِخِنْصِرِهِ مِنْ يَدِهِ الْيُسْرَى وَ يَخْتِمُ بِخِنْصِرِهِ مِنْ يَدِهِ الْيُمْنَى[5]
یعنی از ناخن انگشت کوچک دست چپ شروع کند تا به ناخن انگشت کوچک دست راست برسد. این چنین ناخن گرفتن روش اسلامی است.

مسمومیت هایی که رخ می دهد گاه به سبب غذای مسموم است و گاه به سبب عدم رعایت بهداشت مانند غذا خوردن با دست و ناخن کثیف می باشد. این کار موجب انواع عفونت ها و مسمومیت ها می شود. چنین دستی اگر به چشم بخورد، موجب عفونت و تراخم چشمی می شود و گاه موجب گلمژه می شود که دونه های دردناک در روی خط مژه ایجاد می شود. مخصوصا اگر دست به اسکناس و مانند آن بخورد. عفونت های روده ای و اسهال های عفونی نیز از عوارض دست های نشسته است.
یا گاه پدر و مادر غذا را در دهان خود خورد کرده به فرزند می دهد که موجب می شود فرزند به انواع بیماری های اپیدمی مبتلا شود.
بیش از دوازده سال است که متخصصین خاص کشور ما روی رفع فشار از نخاع کار می کنند تا در لحظات اورژانس حاصله از تصادفات و مانند آن کاری کنند که فشار به نخاع به حد اقل برسد. در کشور ما سالانه بیش ز 27000 کشته ناشی از تصادفات و بیش از 270000 نفر مجروح و بیش از یک میلیون و دویست هزار ساعت صرف درمان این تصادفی های می شود. بنا بر این اقشار مختلف جامعه اعم از مردم عادی و متخصصان باید سعی کنند که این آسیب ها کمتر و کمتر شود.
بچه های نارس و غیر نارس باید چشمانشان بررسی شود. اگر زن حامله قند و فشار خون خود را کنترل نکند و یا بار سنگین بلند کند و کفش پاشنه بلند بپوشد و یا برای تمیز کردن وسائل از وایتکس و موارد شیمیایی بودار استفاده کند و یا استرس شدید داشته باشد و مواردی از این قبیل موجب می شود که فرزند نارس شود. گاه نیز فرزند نارس نیست و سر وقت به دنیا آمده است ولی چون یک سری از منهیات آمیزشی را انجام می دهد موجب بروز مشکلاتی در فرزند می شود مثلا هنگام آمیزش نباید زن و شوهر به عورت یکدیگر نگاه کنند که موجب می شود که فرزند کور به دنیا بیاید (کما اینکه در روایت به آن اشاره شده است.) همچنین نباید با یکدگر حرف بزنند که شاید منجر شود که فرزند کر به دنیا آید.
همچنین مادر نباید هنگام حاملگی تپش قلب بالا داشته باشد.
همچنین اگر بچه ای احتیاج به عینک داشته باشد ولی از آن استفاده نکند نمره ی چشمش بالاتر می رود.
همچنین باید چک کرد که آیا فرزند رماتیسم خاص دارد یا نه. یکی از انواع رماتیسم ها بیماری بهجت است که اگر درمان نشود، منجر به کوری فرد می شود. همچنین باید دید که آیا فرزند دیابت دارد یا نه و یا شب کوری دارد یا نه و امثال آن.
یکی از علت های کوری دائم، تراخم شدید چشم است که از انواع عفونت شدید چشم از نوع باکتریایی است که ناشی از زدن دست کثیف به چشم و یا استعمال حوله های کثیف می باشد.
اگر مادر از لحاظ ژنتیکی لگنش کوچک است باید چک شود تا در زمان حاملگی دچار مشکل نشود، همچنین فشار خونش باید چک شود تا بچه سقط نشود. همچنین باید چک شود که آیا حاملگی اش پرخطر است یا نه. همچنین نباید با دست آلوده غذا بخورد که در نتیجه گاه نارسایی کلیوی و ریوی می شود و گاه عفونت های مسریه گرفته و این عفونت ها به جنین نیز منتقل می شود.
در روایات است که اگر انسان دستش را با لباسش خشک کند این کار موجب به وجود آمدن فقر می شود.
همچنین نباید مادر از پوست مرغ و یا خمیر مرغ و مانند آن استفاده کند که کار موجب افزایش چربی های بد خون است.



[1] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج73، ص122، ط بیروت.
[2] الدر المنثور، جلال الدین سیوطی، ج1، 313.
[3] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج73، ص121، ط بیروت.
[4] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج73، ص121، ط بیروت.
[5] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج73، ص123، ط بیروت.