درس طب استاد ضیائی

93/10/17

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: ضرورت خوردن صبحانه و شام و مضرات نمک زیاد
گفتیم که پکتین موجود در سیب طبیعی ارگانیک در مورد آلودگی هوا و سرب معلق در هوا بسیار کمک کننده است. همچنین خوردن شیر عسل در صبح و شب قبل از خواب، آب سیب و عسل بخورد، بعد از هر غذا یک عدد سیب طبیعی رسیده بخورد. بهترین صبحانه همان یک لیوان شیر عسل است.
همچنین فرد در زمان آلودگی هوا تا ضرورت ایجاب نکند از منزل بیرون نرود. همچنین در پیک بار ترافیک در منزل باشد. مثلا از ساعت ده صبح تا دو بعد از ظهر یا از پنج تا هفت بعد از ظهر در منزل بماند.
نکته ی دیگر اینکه در جلسه ی قبل این روایت را خواندیم:
عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع‏ عَشَاءُ الْأَنْبِيَاءِ بَعْدَ الْعَتَمَةِ (ثلث اول شب) فَلَا تَدَعُوا الْعَشَاءَ فَإِنَّ تَرْكَ الْعَشَاءِ خَرَابُ الْبَدَنِ.[1]
(عتمة) در لغت به معنای تاریکی شب در ثلث اول شب است. قدر متیقن آن همان اول مغرب شرعی است که وقتی اذان و اقامه گفته شده و نماز مغرب و عشاء و تعقیبات آنها به جا آورده شده که حدود نیم ساعت زمان می برد، شام را صرف کنند. بعضی از لغویین مانند صاحب المعجم الوسیط می گویند که عتمه اول تاریکی شب بعد از زوال سرخی هوا است.
در فرهنگ لاروس در مورد این لغت آمده است که عتمه ثلث اول شب پس از غائب شدن شفق است.
صاحب لسان العرب می گوید: التعمة ثلث اللیل الاول بعد غیبوبة الشفق و عتمة اللیل زوال اوله عند سقوط نور الشفق.

الْمَحَاسِنُ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ حَكِيمٍ عَنْ مُرَازِمٍ قَالَ بَعَثَ إِلَيْنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع بِطَعَامٍ سُخِّنَ فَقَالَ كُلُوا قَبْلَ أَنْ يَبْرُدَ فَإِنَّهُ أَطْيَبُ[2]
یعنی نزد امام صادق علیه السلام طعامی گرم آوردند و حضرت فرمود: این غذای گرم را قبل از اینکه سرد شود و از دهن بیفتد بخورید.
غذای سرد تگری برای بدن خوب نیست چنین غذایی برای حنجره، تارهای صوتی، مری و معده خوب نیست و اگر کسی چنین غذایی بخورد دچار یک سری نارسایی ها مانند اسهال می شود. اگر کسی شیر سرد تگری چرب بخورد، این کار موجب نفخ و اسهال و عوارض سوء دیگر می شود.
همچنین غذای داغ سوزان نیز برای بدن مضر است چنین غذایی موجب خشونت صدا و خش صوتی می شود و روی حنجره و مری و معده تأثیر بدی دارد. یکی از عوارض سوء آن ایجاد سرطان مری است. به همین دلیل آش داغ، سوپ و آب جوش داغ همه برای انسان مضر است. همچنین است آب سرد تگری.
بنا بر این غذایی برای بدن مفید است که گرم و ولرم باشد.
در روایت دیگر از امام صادق علیه السلام است:
دَعَوَاتُ الرَّاوَنْدِيِّ، قَالَ الصَّادِقُ ع‏ إِذَا صَلَّيْتَ‏ الْفَجْرَ فَكُلْ كِسْرَةً (قطعه ای از نان) تُطَيِّبْ بِهَا نَكْهَتَكَ (دهانت خوشبو می شود.) وَ تُطْفِئْ بِهَا حَرَارَتَكَ (حرارت اضافی بدن که ناشی از ضعف عمومی یا ضعف بنیه یا کم خونی باشد رفع می شود.) وَ تُقَوِّمْ بِهَا أَضْرَاسَكَ (دندان های آسیاب اصلی و آسیاب کوچک تقویت می شود. این مانند استارت ماشین است که ماشین را باید هر روز روشن کرد تا دچار فرسودگی نشود. بر اثر عدم مسرف، عامل فرسایشی آسیب خود را می گذارد. انسان هم اگر بدنش را کم تحرک نگه دارد به انواع بیماری ها مانند تصلب شرایین، پروستات، فتق، التهاب مهره ها و التهاب دیسک و مانند آن مبتلا می شود. کم تحرکی موجب فرسایش و پوکی استخوان و بالا رفتن ضریب سکته قلبی و مغزی می شود در نتیجه باید نرمش درجا را انجام داد. بنا بر این فک متحرک که فک پائین است و دندان ها باید تمرین داشته باشند. حتی نباید غذا را با یک طرف جوید و خورد. مثلا کسی است که دندان هایش خراب است و در نتیجه آن را ترمیم نکرده و با یک طرف غذا می خورد. دندان های همان طرف تقویت می شود و طرف دیگر شل می شود. حتی چنین فردی طراز فکی خود را از دست می دهد و گاه به در رفتگی فک می انجامد.) وَ تَشُدَّ بِهَا لِثَتَكَ (و لثه هایت محکم و استوار می شود.) وَ تَجْلِبْ بِهَا رِزْقَكَ (و یا این کار روزی را به طرف خودت جلب می کنی. این به سبب آن است که نیروی لازم در انجام کار را پیدا می کند.) وَ تُحَسِّنْ بِهَا خُلُقَكَ. (یکی از عوامل بد اخلاقی و جمود فکری و لج بازی و امثال آن سوء تغذیه است. یک سری عناصر و املاح و ویتامین ها در بدن کم می شود و اینها موجب بداخلاقی، بی حوصلگی و مانند آن می شود. حتی اگر چیزی در خانه نباشد می توان اندکی نان و مختصری نمک خورد.)[3]
بعد از نماز صبح باید صبحانه خورد حتی اگر مقدار کمی باشد. حتی اگر یک کف دست نان خشک تنوری باشد.
کسانی که عادت به نخوردن صبحانه داشته باشند دچار حدود دوازده بیماری می شوند که از جمله آنها، بی حوصلگی، عدم توان به اتمام رساندن تکالیف سخت، یبوست، ایجاد چاقی (زیرا فرد، در وعده های غذایی بعدی پرخوری می کند تا گرسنگی قبلی را جبران کند). در بخش روان درمانی آمده است که گاه انسان دچار پرخوری استرسی است یعنی انسان می ترسد نخورد و ضعف کند. این نیز موجب چاقی می شود.
بنا بر این بعد از نماز صبح باید مقدار کمی هم اگر شده صبحانه خورد حتی اگر به اندازه ی کف دست نان باشد. کسانی که قند خون دارند بعد از خوردن نان خشک اندکی قدم بزنند تا قند خونشان پائین آید.
اگر کسی قند خونش به سبب استرس شدید بالا باشد چنین کسی باشد استرس خود را درمان کند.
امام رضا علیه السلام نیز می فرماید: اگر دوست داری شیرینی جات دندانت را تخریب نکند، قبلش کمی نون خشک بجو که بعد که شیرینی می خوری، شیرینی به دندانت آسیب نزند و بعد از غذا خوردن دندان را خلال کن و قبل از وضو مسواک بزن.
احتیاط تام در مصرف نمک برای یک شخص سالم این است که در بیست و چهار ساعت قبل از غذا و بعد از غذا یک گرم نمک بخورد که در جمع 4 گرم می شود. بعد تمامی غذاها را بی نمک بخورد. با این حال متأسفانه مردم بین 15 تا 20 گرم در شبانه روز نمک می خورند. این کار موجب بیماری های گوناگون از جمله تورم پروستات، فشار خون، تصلب شرایین، مسمومیت ناشی از فشار خون بالا در حاملگی می شود. زایمان در این حال سخت می شود. فشار خون اگر پائین نیاید این کار به هنگام زایمان موجب خفگی نوزاد می شود. اگر کسی سرطان دارد مثلا به سرطان گوارش مبتلا است آنها نباید غذای مانده، کپکی، اسانس های شیمیایی، افزودنی های مجاز، مصرف بی رویه ی سموم و آفت کش ها، اسپره ها، ادکلن ها و عطرهای شیمایی استفاده کنند.
از جمله چیزهایی که برای سرطانی ها و مخصوصا سرطان گوارش بد است مصرف زیاد نمک، غذاهای پرنمک و شور، تنقلات شور مانند آجیل شور، خیار شور و یا سالاد زمستانی که با آب گوجه و نمک درست می شود برایشان مضر است. این غذاها موجب شده که مردم تصور می کنند نمک نمی خورند و حال آنکه در 24 ساعت تا 14 گرم نمک مصرف می کنند. از جمله عوارض سوء مصرف زیاد نمک این است که مخاط معده را از بین می برد و این یکی از علل سرطان معده در طول زمان است.
در ماه رمضان همراه با سوپ بی نمک به مقدار یک گرم در آن نمک ریخته هم می زنیم. در سحری قبل و بعدش یک گرم نمک می خوریم. کلا در 24 ساعت چهار گرم باید نمک مصرف کرد. البته در کتب تخصصی گوارش و تغذیه تا 5 و 7 گرم مصرف نمک ذکر شده است. گاه انسان با پرتقال ترش، گوجه و یا تمر هندی نمک استفاده می کند که روی هم رفته بیش از حد مجاز می شود.
گاه بیماری هایی هست که نمک برای آن ضرر دارد مثلا در بحث التهاب های مفصلی و رماتیسم آمده است که گاه فرد به بیماری ماستیتگرانولومی مبتلا است این بیماری در چند سال اخیر در کشور شایع شده است علائم این بیماری عبارت است از درد شدید، تورم و کبودی در ناحیه ی سینه و خشکی پوست در ناحیه ی دردناک که گاه توأم با درد زانوی چپ است. این بیماری با لوپوس و التهاب آلتریدروماتوئید فرق دارد. این بیماری به گونه ای است که اگر درمان نشود منجر به فوت می شود. این بیماری به شکل توده ای ملتهب و رو به افزایش است که در بسیاری از موارد همراه آبسه در سینه یا قرمزی پوست توأم است و در گاهی از موارد التهاب به سطح پوست می رسد.
علت این بیماری در پزشکی جدید ناشناخته است و علت آن را بعضا وابسته به تحریک سیستم ایمنی بدن می دانند.
در پزشکی جدید به مدت شش ماه تا دو سال کورتون تجویز می شود. این در حالی است که کورتون خود موجب 16 نوع بیماری می شود و گاه درد بیماری از بین می رود ولی منشأ بیماری از بین نمی رود و بعد از مدتی دوباره تکرار می شود. اگر بیمار به عفونت های ضمنی مبتلا باشد، چرک خشک کن شیمیایی نیز تجویز می شود.
اما درمان آن در طب گیاهی، صبحانه، شیر گیاهی کم چرب مخلوط با عسل استخودوس. بعد از غذای ناهار مخلوط سیاه دانه با عسل استخودوس مصرف کند و برای شام سوپ رقیقی بدون نمک و جعفری و هویج زرد (زردک) که پایه ی ویتامین آ است و نوعی عامل آنتی اکسیدان است مانند ویتامین سه و ای و ضد آزاد شدن رادیکال های خون است و که عاملی ضد سرطان می باشد مصرف نماید و با آن یک قاشق آب غوره بخورد که مقوی قلب و ضد رماتیسم می باشد. در سوپ مزبور از ران بوقلمون بدون پوست استفاده کند (که بهتر مرغ های کارخانگی است.). همچنین شب ها قبل از خواب، سداب مخلوط با عسل گون و بعد از شام مخلوط آب سیب رسیده ی شیرین با عسل گون می خورد.
کسی که بیمار است و نوع خاصی از التهاب دارد و به ماستیتگرانولومی مبتلا است باید از چربی ها اجتناب کند.
شیرینی جات را باید از جیره ی غذایی حذف کرد مثلا از نوشابه های گازدار که هر کدام دارای ده تا دوازده حبه قند است باید اجتناب کرد.
باید اضافه وزن را از بین ببرند و وزن خود را به حالت نورمال برگرداند. اگر خانم است باید از قرص های ضد حاملگی استفاده نکند و اگر مرد است از آمپول های هورمونی برای تقویت عضلات و بدنسازی استفاده نکنند.
از جمله چیزهایی که باید اجتناب کنند، شوری و نمک است.
در روایتی از امام صادق علیه السلام است که می فرماید: لَا تَدَعِ الْعَشَاءَ وَ لَوْ بِثَلَاثِ‏ لُقَمٍ‏ بِمِلْح‏ وَ مَنْ تَرَكَ الْعَشَاءَ لَيْلَةً مَاتَ عِرْقٌ فِي جَسَدِهِ لَا يَحْيَا أَبَداً.[4]



[1] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج63، ص342، ط بیروت.
[2] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج63، ص402، ط بیروت.
[3] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج63، ص345، ط بیروت.
[4] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج63، ص345، ط بیروت.