درس طب استاد ضیائی

88/12/25

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: مشکلات ریه
به مناسبت بحث ریه می گوییم: شیوع سرطان ریه غالبا به مصرف دخانیات و سوخت برگ حاصل می شود. (مثلا در روایات است که آتش زدن پوست پیاز موجب فقر می شود.) گاه تنور را از چوب پر و خار و خاشاک پر می کنند و آن را آتش می زنند. دود ناشی از آن موجب سرطان ریه می شود.
کسانی که در فرز کاری، منبت کاری، خراطی، برش چوب و مانند آن نیز موجب سرطان ریه می شود. مخصوصا غبار چوب درخت بلوط. همچنین است دوده که از کربن و خاکستر تشکیل شده است.
مشتقات نفت همه به ریه آسیب می رساند ولی دود ناشی از گازوئیل در موتورهای دیزلی و یا در مواردی که افراد در بخاری گازوئیل می ریزند عامل مهمی برای سرطان ریه است.
دستگاه تروماتوگرافی دستگاهی است که با آن مواد موجود در یک شیء را ردیابی می کنند و بعد با کامپیوتر آن را تجزیه و تحلیل می کنند. این دستگاه برای متخصصات علوم آزمایشگاهی و شیمی دانها بسیار مهم است. گاه نیز از روش طیف سنجی که در سابق رواج داشت بهره می گیرند. شیء با این روش با پرتو ایکس بمباران می شود و انرژی متصاعد از اتم ها منحنی مواد تشکیل دهنده ی شیء را بیان می کند.
یک میلیونیم هوای پیرامون و جو را لایه ی ازن تشکیل می دهد و همین مقدار یک سپری حفاظتی برای کل زمین و موجودات زنده است و نمی گذارد انسان از اشعه های ما وراء بنفش مبتلا به سرطان پوست شود.

تمام ما سوی الله در ده مفهوم جای می گیرند. یکی جوهر است که قائم به ذات است و نه چیز دیگر اعراض هستند که قائم به غیر هستند که عبارتند از: کیف، کم، نسبت، حرکت، وضع، أین که همان جرم شیء است، زمان و مکان و غیره.
علت این سخن این بود که همین لایه ی ازن که آن مقدار مهم است خود یک عرض است و نباید توجه به آن موجب شود که انسان از خالق آن که خداوند متعال است غافل شود.

دشمن نیز گاه بیرونی است که همان دشمن شرق و غرب و طاغوت و طرفداران باطل است و گاه درونی. در روایتی که علامه مجلسی در بحار نقل می کند می خوانیم: وَ لِكُلِ‏ خُلُقٍ‏ مِنْهَا عَدُوٌّ فَعَدُوُّ الْإِيمَانِ الْكُفْرُ وَ عَدُوُّ الْحِلْمِ الْحُمْقُ ُ وَ عَدُوُّ الْعَقْلِ الْغَيُّ وَ عَدُوُّ الْعِلْمِ الْجَهْلُ وَ عَدُوُّ الْعَمَلِ الْكَسَلُ وَ عَدُوُّ اللِّينِ الْعَجَلَةُ وَ عَدُوُّ الْوَرَعِ الْفُجُور وَ عَدُوُّ الصِّدْقِ الْكَذِبُ وَ عَدُوُّ الصَّبْرِ الْجَزَعُ[1]
یعنی جواهر و اعراض همه دارای دشمن هستند.
عدو ایمان همان کفر و ناسپاسی و قدر نشناسی است.
دشمن حلم که همان صبر بسیار است حماقت و بی خردی است. حماقت گاه به معنای کم عقلی و گاه بی عقلی است. اگر انسان از عقل خود استفاده نکند به رگ حماقت می زند و به دیکته ی نفس اماره و اجانب عمل می کند.
دشمن عقل کاربردی غیّ است که به معنای سرگردانی است. یعنی اینکه فرد اسیر شهوات شود. در روایات غیّ به زنا تفسیر شده است. در روایات است که مؤمن زنا نمی کند بنا بر این این عمل علامت بی عقلی و بی ایمانی است.
دشمن علم، جهل است. به همین دلیل، جاهل چون به نادانی اش افتخار می کند همواره دشمن عالم است.
دشمن عمل صحیح و صالح نیز کسالت و تنبلی است. وجل که همان سستی و کاهلی است نیز دشمن عمل صحیح است و در روایات به آن نیز اشاره شده است. کسالت و تنبلی نه تنها موجب می شود که انسان در مسابقه در اعمال خیر عقب بماند حتی موجب خسران در دنیا و آخرت می شود.
(لین) نرم خو بودن یعنی انسان با فرصت و سنجیدن جوانب تصمیم صحیح بگیرد و دشمن آن عجله و شتاب بی مورد است. کسی که عجله می کند و نسجنیده اقدام می کند حرکاتش غیر معقول و عجیب است.
دشمن ورع که پرهیز از گناه است فجور است. گناه گاه به شکل اثم است که گناه مقطعی است و گاه به شکل عدوان است که اجحاف و تعدی به غیر است و گاه به شکل معاصی است که از روی عصیان و طغیان است. گاه به شکل ذنب است که یعنی دنباله دار است و فرد گناه را تکرار می کند. این گناهان نیز گاه به شکل صغیره، گاه کبیره و گاه به شکل اکبر الکبائر است. گناه موجب عذاب در دنیا و آخرت می شود. فجور همان هرزگی و تباهی است که دشمن ورع می باشد.
انسان اگر می خواهد همواره به یاد خدا باشد و قلب او محل فیوضات الهی شود ابتدا باید قلب خود را تمییز کند یعنی از گناهان پرهیز کند و الا حتی اگر مستحبات را انجام دهد باز گناه را نیز در کنار آن مرتکب می شود.
دشمن صداقت نیز دروغگویی بی جا است. البته گفتن دروغ در مواردی حرام است مثلا نباید اسرار دین را افشاء کرد.
این که می گویند راستگوترین افراد ابوذر بوده است نباید این نکته را به ذهن آورد که انسان باید همواره حرف حق را حتی اگر به ضرر فرد و جامعه باشد بر زبان جاری سازد. مثلا اینکه می گویند رسول خدا (ص) بر دوش او بود و از ابوذر پرسیدند چه چیزی در کیسه دارد و او گفت رسول خدا (ص) به این معنا نیست که ما نیز همین کار را انجام دهیم. اگر در همان زمان دشمن رسول خدا (ص) را شناسایی می کرد و به قتل می رساند چه؟ تقیه از واجبات دینی است و باید رعایت شود.
در علل الشرایع اضافه شده است که دشمن صبر جزع است. صبر گاه بر مصیبت است و گاه بر معصیت و گاه بر انجام طاعت و گاه صبر بر دشمن است. بسیاری از کتب صبر چهارم که همان صبر عدو است را ذکر نکرده است ولی این نکته در روایات متعددی ذکر شده است. دشمن هر چهار قسم، جزع و بی تابی ذلیلانه است. این جزع هنگامی رخ می دهد که فرد به غیر خدا تکیه کند. حتی گاه انسان بی تابی و جزع می کند و هم آبروی خود را می برد و هم شکست می خورد.
دیگر اینکه دشمن رفق و مدارا کردن عنف است که همان خشونت بی جا و درشتی و شدت بی مورد و قساوت داشتن است. این حالت ناشی از غلبه ی احساسات و هیجان های بی مورد است.




[1] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج61، ص288، ط بیروت.