درس طب استاد ضیائی

88/12/05

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: بیماری حصبه
گفتیم اسهال بر چند قسم است:
یکی اسهال آبکی که نیازی به محدودیت غذایی ندارد. در این نوع اسهال، غذای کودک را باید ادامه داد ولی سه چیز که عبارتند از: میوه (علی الخصوص پرتقال)، آب میوه (مخصوصا آب پرتقال) و نوشابه و آب میوه های شیمیایی را نباید خورد و البته ی میوه ی موز استثناء شده است زیرا موز قابض است و املاح آن زیاد است و اکثر آن نیز جذب بدن می شود البته نباید موز را زیاد مصرف کرد. کودکان زیر دو ساله اگر موز زیاد بخورند مبتلا به عقب ماندگی عارض می شوند. شیر کودک باید نصف شود ولی غلظت شیر آن نباید کم شود یعنی نباید آب جوش و مانند آن به آن اضافه شود و الا کودک به سوء تغذیه مبتلا می شود. همچنین از ریزمغذی ها یعنی کمک تغذیه های نیز باید استفاده کرد.
دوم اسهال چرب است که نیاز به محدودیت مصرف چربی ها دارد. از این رو مصرف کته ماست مفید است مخصوصا کته ای که با ماش و ماست شیرین کم چرب باشد باشد.
سوم اسهال خونی است که همان حصبه است. حصبه بر اثر یک نوع میکروب ایجاد می شود. این باکتری روده ی بزرگ را درگیر می کند و فرد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارد. در بحث میوه درمانی سیب را می توان با تفاله اش مصرف کرد زیرا هم یک نوع آنتی بیوتیک است و هم اسهال با بند می آورد. سیب یک نوع هضم کننده ی غذا نیز می باشد.
نام دیگر حصبه تیفوئید است که یک نوع تب روده است که توسط یک نوع باکتری به نام سالمونلاتایفی ایجاد می شود.
حصبه بر اثر مصرف غذاهای آلوده و مانده و آب آلوده به آن باکتری بروز می کند.
علائم اولیه ی حصبه عبارتند از:
1.تب
2.بی حالی
3.شکم درد
4.بعد از مدتی اسهال که موجب ضعف عمومی، خستگی و گیجی بیماری می گردد. زیرا بر اثر اسهال، املاح و ویتامین های بدن کم می شود و مایعات خونی بدن کاهش می یابد در نتیجه این عوارض خود را بروز می دهد.
5.روی سینه و شکم فرد لکه های صورتی رنگی حاصل می شود.
برای تشخیص بیماری حصبه نیاز به آزمایش خون و مدفوع از طریق کشت خون و مدفوع است. این برای آن است که مشخص شود که بیماری مزبور یقینا حصبه است.
رای درمان این بیماری باید آنتی بیوتیک مناسب تجویز کرد و همچنین آب و مایعات کافی به بدن رساند. در عرض دو تا چهار هفته این بیماری فروکش می کند. برای مصرف آنتی بیوتیک نباید به خود درمانی روی آورد زیرا اولا باشد مشخص شود که بیماری فرد حصبه هست یا نه ثانیا چه نوع آنتی بیوتیکی و در عرض چه مدتی باید آن را مصرف کند.
اگر این بیماری درمان نشود عوارضی بروز می کند همچون:
1.سوراخ شدن روده ها
2.نارسایی کلیه
3.پریتونیت
این بیماری در کودکان به صورت خفیف تر از بزرگسالان دیده می شود.
در بحث اسهال و استفراغ کودکان سه قانون طلایی توسط متخصصین بیان شده است:
1.ادامه ی تغذیه ی کودک
2.افزایش مایعات مانند سرم و یا سوپ رقیق و یا پودر او آر اس.
3.مراجعه ی به موقع به پزشک مانند متخصص کودکان و یا فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان.
در اسهال های ویروسی در کودکان که از سه تا ده روز ادامه می یابد بعد از اینکه کودک خوب شد باید یک وعده غذای اضافه که روغن بیشتری دارد به کار برد تا کودک به سوء تغذیه اضافه نشود. از ویتامین ها، آهن و روی و مانند آن باید استفاده کرد.

امام حسن عسکری علیه السلام می فرماید: یک نعمت است که اگر کسی آن را داشته باشد کسی نسبت به آن حسودی نمی کند و آن نعمت تواضع است: التَّوَاضُعُ‏ نِعْمَةٌ لَا يُحْسَدُ عَلَيْهَا.[1]
انسان حتی بعد از وفات پدر و مادر می تواند با گذاشتن سر بر روی قبر آنها نسبت به آنها تواضع داشته باشد

امام علیه السلام در روایت دیگر می فرماید: الْغَضَبُ مِفْتَاحُ كُلِّ شَرٍّ. [2]
غضب بیجا کلید هر نوع شر و بدی است. البته غضب اگر به جا باشد مناسب است مثلا امام امیر مؤمنان علی علیه السلام به مردم در جهاد می فرمود که باید دیدشان به دشمن باشد و اجازه ی نفوذ و جلو آمدن به آن ندهند. فرار از جنگ یکی از گناهان کبیره به حساب می آید. از آنجا که خداوند نسبت به کافر و دشمن محارب غضب کرده است انسان هم باید به آنها غضب کند. ولی گاه سخن از دوستداران اهل بیت است که محقون الدم است. انسان نباید به آنها غضب کند و الا ارتباطات اجتماعی و رفتار صحیح بین مردم به هم می خورد.
انسان اگر در مخاطب ایجاد انگیزه ی صحیح کند فرد هم از انسان حرف شنوی دارد. نباید سریع به دیگران گفت شراب حرام است و یا باید نماز خواند بلکه باید قبل از امر به معروف و نهی از منکر ابتدا اثرات مثبت کار خوب و بدی کار سوء را به دیگران و به فرزندان خود معرفی کنیم و بعد آنها را امر و نهی کنیم.

در روایت دیگری را امام حسن عسکری علیه السلام می خوانیم: أَقَلُ‏ النَّاسِ‏ رَاحَةً الْحَقُودُ. [3]
اگر انسان به دنبال آسایش و راحتی است نباید در زندگی کینه ای و عقده ای باشد. کسانی که حقود هستند و اغماض در زندگی آنها راه ندارد و سختگیری بی مورد دارند. انسان باید از مردم به اندازه ی ظرفیت آنها توقع داشته باشد و سعی کند بدی های آنها را نبیند. انسان نباید نسبت به دیگران سوء ظن داشته باشد و الا مبتلا به افسردگی می شود و حتی کارهای شخصی خود را نمی تواند انجام دهد و روحیه ی مسئولیت پذیری را در خود از دست می دهد.
انسان حتی در کارهای خوب هم نباید تک روی کند بلکه باید آن را با دیگران انجام دهد و آنها را نیز سهیم گرداند. با این کار انسان از عقل جمعی استفاده می کند و کار خوب او نیز بهتر می شود.




[1] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج78، ص374، ط بیروت.
[2] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج78، ص373، ط بیروت.
[3] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج78، ص373، ط بیروت.