درس طب استاد تبریزیان
94/12/18
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: داروی مرکب سه – درمان با مویز
معرفی یک دارو
داروی مرکب سه داروی بسیار موثر و مفید نسبت به بیماریهایی است که درمان آن چنانی ندارند. درمورد این دارو روایت این دارو برای ورم شکم وارد شده است.
فوائد داروی مرکب سه
این دارو برای افرادی که شکمشان به هرعلت و به هر سبب ورم میکند یا آب در شکمشان جمع میشود یا نفخ میکنند یا اینکه چربی در شکمشان به وجود میآید و برای کسانی که مبتلا به معده درد هستند مفید است. همچنین داروی بلغم است و نیز سنگ مثانه را پاک میکند.
افرادی هستند که مبتلا به معده درد هستند و با داروی مرکب دو و داروی جامع و داروی هضم کننده مشکلشان حل نشده است میتوان با مرکب سه مشکلشان را برطرف کرد. مواد زائدی که در مثانه جمع میشود، مرکب سه هرچیزی که در مثانه جمع شده باشد را از مثانه خارج میکند.
مرکب سه برای کل بیماریهای مثانه از جمله افتادگی مثانه، زخامتِ دیوارهی مثانه، شل شدن عضله مثانه، پروستات، تنگی مثانه، از کار افتادگی عضلات مثانه (که باعث میشود شخص نتواند ادرار کند) مفید است. همچنین برای کسانی که رفلکس ادرار دارند یعنی ادرار از مثانه به کلیه برمیگردد نیز مفید است. رفلکس ادرار سبب عفونت کلیه میشود تا جائی میرسد که کلیه ها را خراب میکند.
داروی مرکب سه برای رطوبت بدن خوب است رطوبت بدن را خارج میکند برای خون و زیادی خون برای خونریزی ومشکلاتی از این قبیل داروی موثری است.
ترکیبات و مقدار مصرف داروی مرکب سه
ترکیب سه گانهای که در مرکب شش، داروی استخوان ساز، داروی طریفل و نیز داروهای دیگر نیز هست: هلیله سیاه و بلیله و آمله علاوه بر این کَبَر فلفل سیاه دار فلفل دارچین زنجفیل شقاقل(زردک) وش (یا وشق یا اوشق) اسارون خولنجان همه بطور مساوی آسیاب شوند سپس با روغن زرد گاوی آغشته بشوند و با دوبرابر عسل کف گرفته شده یا شکر مخلوط شوند به اندازه یک فندق یا یک مقدار بزرگتر مصرف شود.
مصرف آن زمان خاصی ندارد.
در معنای کَبَر احتمالاتی وجود دارد گاهی به مقل یهود گفته میشود و گاهی به کَبَرِ گندم گفته میشود. از قرائن استفاده میشود مراد از آن همان کبر گندم است.
کبر در همه جا رشد میکند اطراف شهرها میوه هایی دارد و بعد از مدتی شکوفه میکند به آن خیار تلخ هم میگویند و خربزه ابوجهل هم میگویند اما به اسم کبر معروف است.
داخل کبر قرمز است گاهی در آب میگذارند و تلخی آن را میگیرند مثل زیتون که تلخ است اما کارهایی روی آن انجام میدهند که تلخی آن ازبین برود و با آن ترشی درست میکنند. خصوصیت آن این است که آب منی را زیاد میکند، افراد را چاق میکند گویا مغذی و مفید است.
زردک و هویج صحرائی برای عمل همبستری مفید است. تقویت کننده جنسی است و سبب نعوظ میشود.
اما هویج فرنگی هیچ خاصیتی ندارد. از هرچیزی فرنگیِ آن بی فایده است. میوههای فرنگی مانند هویج نخود گوجه توت و نخود، حساب شده وارد شده است و برای هدفی است. سبب نازایی میشود. سویا و کلزا سبب نازایی میشوند.
هویج فرنگی باعث شده است مشکل نعوظ پیش بیاید و چون هویج زرد نعوظ میآورد و تقویت کنندهی جنسی بود از ما گرفته شده است و به جای آن هویج فرنگیِ بی خاصیت جایگزین شده است.
گوجه فرنگی انسان را ترسو میکند. زمانیکه کشورهای استعماگر میخواستند کشورهای شرق را اشغال کنند گوجه فرنگی فرستادند.
وش یا ودج که در روایات آمده را الان نداریم. یک گیاهی به نام وشق (درعربی) یا اوشق (در فارسی) داریم که احتمالا همان وش است. وج هم اگیر ترکی است. احتمال دارد مراد از وش همان اوشق باشد و احتمال دارد که مراد از ودج همان وج یا اگیر ترکی باشد. بعد از مطالعات زیاد متوجه شدیم مراد همان وج است یک چوبهایی است که بوی خوبی هم ندارد و در فارسی به آن اگیر ترکی میگویند. اگیر ترکی برای کبد و ورم کبد و طحال و ورم طحال مفید است.
اسارون یا اسراون چوبهای ریز گره دار است.
خولنجان گیاهی معروف و شناخته شده است ساقه های قرمز رنگ دارد و طبع آن تند و گرم است.
درمان با انگور
انگور یا همان کشکمش و مویز در گذشته بعنوان یک غذا مطرح بوده است. مناطقی هستند که گندم و جو و خرما ندارند و فقط انگور دارند. انگور را خشک میکنند تا تبدیل به مویز بشود به همین جهت در مورد کشمش زکات واجب شده است.
کشمش ارزش غذایی دارد و به عنوان غذا مطرح است درعین حال روایات دلالت دارند که دارو هم هست و میتواند طیفهای مختلف بیماری را درمان کند تاجائیکه جزء داروهای عمومی قرار میگیرید.
انگور درمان عصب، فراموشی، بیماریهای روحی و روانی، مره، بلغم و ضعف قلب است. انگور به جهت اینکه طبع را درمان میکند بنابراین یک دارویی است که عمومیت دارد. اگر چیزی طبایع را درمان کند در حقیقت حداقل اندازهی یک چهارم بیماریها را درمان میکند.
کلینی از امام صادق ع نقل میکند:
الزَّبِيبُ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالنَّصَبِ وَ يُطَيِّبُ النَّفْس[1] یعنی کشمش عصب را تقویت میکند و خستگی را رفع میکند و دل را خوش میکند.
کلمه النَّصَبِ گاهی به معنای خستگی است ولی گاهی با ضمه میآید که در این صورت به معنای بیماری است. در روایت دیگری امام صادق ع از پیامبر ص نقل میکند:
عَلَيْكُمْ بِالزَّبِيبِ فَإِنَّهُ يَكْشِفُ الْمِرَّةَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالْإِعْيَاءِ وَ يُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ يُطَيِّبُ النَّفْسَ وَ يَذْهَبُ بِالْغَم[2] یعنی برشما باد کشمش زیرا مره را برطرف میکند و بلغم را از بین میبرد و عصب را تقویت میکند و خستگی را درمان میکند و اخلاق را نیکو میکند و دل را خوش میکند و غم و غصه را برطرف میکند.
در این روایت از کلمه الْإِعْيَاءِ استفاده شده است. بنابراین مراد از نصب همان خستگی است نه بیماری.
انگور بیشتر برای درمان بمیاریهای روحی و روانی و عصبی است. برای افسردگی خوب است و برای نیکو کردن اخلاق خوب است. در روایت دیگری آمده است:
أُهْدِيَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص طبقا [طَبَقٌ] مُغَطًّى فَكَشَفَ الْغِطَاءَ عَنْهُ ثُمَّ قَالَ كُلُوا بِسْمِ اللَّهِ نِعْمَ الطَّعَامُ الزَّبِيبُ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالْوَصَبِ وَ يُطْفِئُ الْغَضَبَ وَ يُرْضِي الرَّبَّ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يُطَيِّبُ النَّكْهَةَ وَ يُصَفِّي اللَّوْن[3] یعنی برای پیامبر طبق پوشیده هدیه آوردند پس پارچه را برداشتند از آن سپس فرمود بخورید به نام خدا بهترین غذا کشمکش است عصب را تقویت میکند بیماری را میبرد و غضب را خاموش میکند چون مره صفرا را از بین میبرد و خدا را خشنود میکند و بلغم را برطرف میکند و دهان را خوشبو میکند و رنگ را خوش و صاف میکند.
در این روایت کلمه الْوَصَبِ آمده است و معنای آن بیماری است. بنابراین میتواند قرینهای باشد که نصب در روایت قبلی با ضم خوانده شود که آنجا هم بیماری معنا شود.
هنگامی که برای پیامبر ص هدیهای آوردند از فوائد آن گفت در روایت دیگری آمده است که برای پیامبر ص خرمای بُرُنی هدیه آورند سپس حضرت به پشت سرش اشاره کرد و فرمود جبرئیل خبر میدهد که خرمای شما 9 فائده دارد. در این روایت هم به فوائد کشمشی که برای او هدیه آوردهاند اشاره میکنند. خوب است که این عمل سنت بشود هم معرفی دارو است و هم ارج نهادن به خیرات است.
کشمش باید در آفتاب خشک بشود بدون اضافه کردن مواد مضر و بدون اضافه کردن مواد شیمیایی.
بیشتر مراد از مویز آنهایی است که هسته دارد اما همهی انواع کشمش را شامل میشود البته به شرطی که ارگانیک باشد کود و سم شیمیایی نداشته باشد.
روایات متعددی درباره فوائد کشمش داریم. روایاتی داریم که کشمش را دارو معرفی میکند. طبرسی از امام پیامبر ص نقل میکند:
عَلَيْكُمْ بِالزَّبِيبِ فَإِنَّهُ يُطْفِئُ الْمِرَّةَ وَ يَأْكُلُ الْبَلْغَمَ وَ يُصِحُ الْجِسْمَ وَ يُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالْوَصَب[4] یعنی برشما باد کشمش چراکه صفرا و سودا را خاموش میکند و بلغم را میخورد و جسم را سالم میکند و اخلاق را نیکو میکند و عصب را تقویت میکند و بیماری را برطرف میکند.
وصب به معنای مرض و وجع دائم و پیوسته و بی حالی است. ممکن است که به معنای خستگی هم گفته شود ولی به احتمال قویتر معنای بیماری و درد مراد است. البته فرمود يُصِحُ الْجِسْمَ بنابراین دارو و درمان است.
شیخ طوسی از حضرت امیر ع نقل میکند:
إِنَّ الزَّبِيبَ يَشُدُّ الْقَلْبَ، وَ يَذْهَبُ بِالْمَرَضِ، وَ يُطْفِئُ الْحَرَارَةَ، وَ يُطَيِّبُ النَّفَسَ[5] یعنی کشمش قلب را تقویت می:ند و بیماری را میبرد و گرمی بدن را خاموش میکند و دل را خوش میکند.
البته بیشتر بنظر میرسد که بعنوان پیشگیری است نه درمان موید آن روایاتی است که میخوانیم. روایتی از پیامبر ص است:
مَنْ أَكَلَ كُلَّ يَوْمٍ إِحْدَى وَ عِشْرِينَ زَبِيبَةً مَنْزُوعَةَ الْعَجَمِ عَلَى الرِّيقِ لَمْ يَمْرَضْ إِلَّا الْمَرَضَ الَّذِي يَمُوتُ مِنْه[6] یعنی هرکس روزی بیست ویک دانه کشمشِ بدون هسته استفاده کند در ناشتا بیمار نمیشود مگر اجل او رسیده باشد.
از این روایت استفاده میشود که مویز را باید بدون هسته خورد. روایت دیگری از حضرت امیر ع میفرماید:
مَنِ اصْطَبَحَ بِإِحْدَى وَ عِشْرِينَ زَبِيبَةً حَمْرَاءَ لَمْ يَمْرَضْ إِلَّا مَرَضَ الْمَوْتِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ[7] یعنی هرکس صبح را با بیست و یک مویز سرخ شروع کند مریض نمیشود مگر به مرض موت انشاءالله.
این یک جور روش پیشگیری از بیماریها است. خوشمزه و شیرین است اگر مردم این مسائل را بدانند بیمار نمیشوند البته میفرماید کشمش باید قرمز باشد. روایت دیگر از کلینی است:
إِحْدَى وَ عِشْرُونَ زَبِيبَةً حَمْرَاءَ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَلَى الرِّيقِ تَدْفَعُ جَمِيعَ الْأَمْرَاضِ إِلَّا مَرَضَ الْمَوْتِ[8] یعنی بیست و یک کشمش سرخ در هر روز ناشتا تمام بیماری ها را دفع میکند.
التبه در روایت دیگری از امام صادق ع شرط ادمان و تداوم به این کار را اضافه میکند:
مَنْ أَدْمَنَ إِحْدَى وَ عِشْرِينَ زَبِيبَةً حَمْرَاءَ لَمْ يَمْرَضْ إِلَّا مَرَضَ الْمَوْتِ [9] یعنی کسی که تداوم بدهد خوردن بیست و یک کشمش سرخ را مریض نمیشود مگر آنکه اجل فرا رسیده باشد.
چرا مویز پیشگیری از کل بیماریها میکند؟
شاید علت آن همین خوش کردن دل و برطرف کردن هم و غم است. یکی از علت های اساسی بیماری ها اعصاب و روان است و برطرف کردن مشکلات اعصاب و روان درمان ریشه ای محسوب میشود. در حقیقت کار طبیب است چون در روایتی آمده است:
قَالَ مُوسَى- عَلَيْهِ السَّلَامُ-: يَا رَبِّ، مِمَّنِ الدَّاءُ؟ فَقَالَ: مِنِّي يَا مُوسَى. قَالَ: يَا رَبِّ، فَمِمَّنِ الدَّوَاءُ؟ فَقَالَ: مِنِّي. قَالَ: فَمَا يَصْنَعُ النَّاسُ بِالْمُعَالِجِ؟ فَقَالَ: يطيب [تَطِيبُ] أَنْفُسُهُمْ بِذَلِكَ، فَسُمِّيَ الطَّبِيبُ لِذَلِك[10] یعنی موسی به خداوند عرض کرد بیماری از کیست؟ خداوند فرمود از من است موسی ع عرض کرد پس درمان از کیست؟ خداوند فرمود از من است موسی ع عرض کرد پس معالج چه میکند؟ خداوند فرمود مردم دلهاشان را به این کار خوش میکنند. از این جهت معالج با نام طبیب خوانده شد.
مویز هم دلها را خوش میکند. بنابراین مویز دکتر است و کار او را انجام میدهد پس فائده ای مهم است.
سوال:
نوزادی ششماهه به دنیا آمده است و پانکراس او تشکیل نشده است و به همین جهت مشکل دیابت نیز پیدا کرده است.
جواب:
از اموری که زیاد سفارش شده است مصرف سویق در دوران بارداری است. این کار از معلولیت فرزند جلوگیری میکند. در روایات آمده است با خوردن سویق فرزندی متولد نمیشود مگر اینکه صحیح و سالم و توانمند باشد. همچنین مصرف کندر از معلولیت فرزند جلوگیری میکند. حداقل روزی ده گرم کندر آسیاب شده در دوران بارداری تا یک ماه مصرف کنند چون برای تشکیل قلب و مغز مفید است. مصرف کندر در دوران بارداری منجر به بیش فعالی کودک نمیشود بلکه بیش فعالی معلول داروهای شیمیایی است. معلولیت امری نیست که با دارو درمان بشود. شخصی که پانکراس ندارد باید تا آخر عمر انسولین تزریق کند.
نکته دیگر اینکه روایات میفرماید بعد از تولد بچه اندازه یک عدس صمغ جوشیر در آب بخصوص در آب فرات یا آب باران حل کنید و یک قطره در بینی راست و یک قطره در بینی چپ بریزید. این کار جلوی بیماریهای عصبی و مغزی را میگیرد و جلوی کوچکی مغز را میگیرد. مغز کامل میشود ونواقص آن برطرف میشود.