درس طب استاد تبریزیان
94/12/17
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: داروی مرکب دو – درمان با سیب
داروی مرکب دو از معجزات طب اسلامی است و در پنج دقیقه معده درد را درمان میکند. وشاید داروی شاخص بیماریهای معده است.
تَأْخُذَ مِنَ الزَّنْجَبِيلِ الْيَابِسِ اثْنَيْنِ وَ سَبْعِينَ مِثْقَالًا وَ مِنَ الدَّارِفُلْفُلِ أَرْبَعِينَ مِثْقَالًا وَ مِنْ شنة [شَبَهٍ] وَ سَاذَجٍ وَ فُلْفُلٍ وَ إِهْلِيلَجٍ أَسْوَدَ وَ قَاقُلَّةٍ مُرَبًّى وَ جَوْزِطِيبٍ وَ نَانْخَواهٍ وَ حَبِّ الرُّمَّانِ الْحُلْوِ وَ شُونِيزٍ وَ كَمُّونٍ كِرْمَانِيٍّ مِنْ كُلِّ وَاحِدٍ أَرْبَعُ مَثَاقِيلَ يُدَقُّ كُلُّهُ وَ يُنْخَلُ ثُمَّ تَأْخُذُ سِتَّمِائَةِ مِثْقَالٍ فَانِيذٍ جَيِّدٍ فَتَجْعَلُهُ فِي بَرْنِيَّةٍ وَ تَصُبُّ فِيهِ شَيْئاً مِنْ مَاءٍ ثُمَّ تُوقِدُ تَحْتَهَا وَقُوداً لَيِّناً حَتَّى يَذُوبَ الفَانِيذُ ثُمَّ تَجْعَلُهُ فِي إِنَاءٍ نَظِيفٍ ثُمَّ تدر [تَذُرُّ] عَلَيْهِ الْأَدْوِيَةَ الْمَدْقُوقَةَ وَ تَعْجِنُهَا بِهِ حَتَّى تَخْتَلِطَ ثُمَّ تَرْفَعُهُ فِي قَارُورَةٍ أَوْ جَرَّةٍ خَضْرَاءَ الشَّرْبَةُ مِنْهُ مِثْلَ جَوْزَةٍ فَإِنَّهُ لَا يُخَالِفُ أَصْلًا بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَى[1]
ترکیب داروی مرکب دو
زنجفیل(هفتاد و دو مثقال یعنی سیصد و سی و یک گرم)، دار فلفل(چهل مثقال یعنی صد و هشتاد و چهار گرم)، شِبه یا شِنه، ساذج هندی، فلفل سیاه، هلیله سیاه، مربای قاقله، جوزبویا، زنیان، دانه انار شیرین، سیاه دانه، زیره کرمان،(از کدام چهار مثقال)، همه باهم آسیاب شوند و سپس الک شوند. سپس ششصد مثقال شکر (دو کیلو و هفتصد و شصت گرم) در یک قابلامه قرار بدهید و کمی آب روی آن بریزید و روی آتش قرار دهید تا شکر ها آب بشود بعد مواد داخل آن ریخته میشود و با آتش ملایم حرارت داده میشود و درآخر در ظرف تمیزی ریخته میشود.
نکات داروی مرکب دو
هر مثقال چهار و شش دهم گرم است.
ترکیب اصلی داروی مرکب دو زنجفیل است چون هفتاد و دو مثقال از آن در این دارو وجود دارد. زنجفیل گیاهی است شناخته شده ولی گاهی این گیاه کهنه است حتی الامکان سعی کنید بگیرید و آسیاب کنید آسیاب شده نگیرید احتمال دارد چیزی به آن اضافه شده باشد یا کهنه باشد.
دار فلفل یا فلفل دراز شکل آن شبیه به فلفل نیست.
شنه در کتابها ذکر نشده است احتمالاتی دادیم. اما اشنه گیاهی شناخته شده اما کمیاب است در تردید باقی ماندیم شبه یا شنه چیست؟ زمانکیه به حج مشرف شدم همین اشنه را در عربستان میگویند شبه. حداقل شبه با یک نسخه از روایت مطابقت میکند.
ساذج هندی یک گیاه باغی و در آبهای راکت و آب دریا رشد میکند برگهایی سبز رنگ است و کهنه آن قهوی رنگ است گیاه معطری است و همانند اشنه است.
مراد از قاقله همان هل است و بهترین هل همان هل سبز است.
درمورد هل مربا یک احتمال این است که آب هل تازه را بگیرند در معض آفتاب قرار بدند تا اینکه رب بشود. احتمال دوم این است که هل را آسیاب کنند با آب مخلوط شود و در معرض آفتاب قرار بدهند تا تبدیل به خمیر بشود. معطر هم میشود. احتمال سوم این است که مثل بقیه مربا ها با عسل یا شکرِخوب ، مربای هل درست کنیم .
کتابهای لغت احتمال دوم را تایید میکنند و از همه قوی تر همان احتمال دوم است. اما احتمال اول خیلی سخت است چون هل آب ندارد.
جوز طیب همان جوز بویا است و جوز هندی نیست. کلمه جوز یعنی گردو یک گیاهی است شبیه گردو منتهی ریز است. پوستی شبیه گردو دارد اما سفتی آن را ندارد و سریع آسیاب میشود.
شکر قرمزی که یک بار صاف بشود تبدیل میشود به بانیل ،کسانی که نبات درست میکنند قیفهای مخصوصِ صاف کردن دارند.
اگر شکر سرخ باشد زیاد نیاز به آب ندارد اگر شکر بازار باشد به آبِ زیاد نیاز دارد. اگر شکرِ نی شکر باشد کنترل و تنظیم آن مشکل است نیاز به فن دارد.
بهترین حالت این دارو آن است که در موقعی که درست شده باشد نه خمیر باشد نه خیلی سفت باشد خشک میشود و درعین آن ترد است.
درست کردن این دارو حساس است باید در مقدار آب خیلی دقت کرد یک کم آب بیشتر بشود دارو شل میشود و کپک میزند و اگر مقدار آب کم شود دارو سفت و سوهان میشود. باید ده مرتبه درست شود تا انسان مهارت بدست بیاورد.
در شیشه یا در کوزه باید قرار داده بشود اما امروزه ما در ظروف پلاستیکی قرار میدهیم.
درمان با سیب
سیب تب را درمان میکند و برای وبا خوب است البته از روایات استفاده میشود که سیب طیفهای وسیعی از بیماریها را درمان میکند.
التُّفَّاحُ يَنْفَعُ مِنْ خِصَالٍ عِدَّةٍ مِنَ السَّمِّ وَ السِّحْرِ وَ اللَّمَمِ يَعْرِضُ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ الْبَلْغَمِ الْغَالِبِ وَ لَيْسَ شَيْءٌ أَسْرَعَ مِنْهُ مَنْفَعَةً[2] یعنی سیب نافع است برای چند مورد درمان است برای سم و سحر و بیماریهایی که از طرف اهالی زمین میباشد و برای غلبه بلغم و منفعت سیب از هر چیز دیگری زود تر میرسد.
از این روایت شاید بحث عمومیت آن استفاده بشود. چون برای درمان مواردی از بیماری است که سنخیتی باهم ندارند.
طبع سیب سرد است اما بلغم را از بین میبرد درحالیکه بلغم هم سرد است ولی تا زمانیکه بلغم نارس است در بدن باقی میماند ولی سیب سبب میشود بلغم نارس برسد و خوبخود خارج بشود چون خلط میرسد و با آن بلغم خارج میشود.
بمیاریهایی که منشا آن سحر و جادو است بیمارهای روانی و بدنی و چشم زخم و آسیبی که از ناحیه جنیان میرسد را درمان میکند.
جن سبب بیماریهایی مثل صرع و اوتیسم میشود.
جالب است که امروز بیماری مراجعه کرد. بیمار خانمی بود که همراه باشوهر و بچه هایش آمده بود.همه حرفاش از طرف جن است. اینگونه سخن میگفت: میگویند ما دوستیم ما دشتمن نیستیم گاه گاهی هم میگوید این حرف آنها است. میگفت دعا نخون ما دوست هستیم.
به این افراد سفارش میشود که سیب مصرف کنند.
از امام صادق ع روایت شده است:
لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِي التُّفَّاحِ مَا دَاوَوْا مَرْضَاهُمْ إِلَّا بِهِ[3] یعنی اگر مردم بدانند که در سیب چه خصوصیتی وجود دارد همانا بیماران خود را فقط با سیب درمان میکردند.
این روایت عام است و همه بیماریها را شامل میشود. در روایتی دیگر میفرماید:
أَلَا وَ إِنَّهُ أَسْرَعُ شَيْءٍ مَنْفَعَةً لِلْفُؤَادِ خَاصَّةً وَ إِنَّهُ نَضُوحُه[4] یعنی همانا سیب سریع ترین دارو از نظر تاثیر برای قلب است بیماریهای قلبی را هم درمان میکند.
سیب شوینده قلب است و آن را تمیز میکند. رسوبات و چربی خون که در رگ قلب رسوب میکند را برطرفق میکند. سیب کلسترول وچربیهایی را که در دیواره قلب است را میشوید.
واضح ترین روایت در مورد عمومیت درمان با سیب را ابن بسطام از امام باقر ع نقل میکند:
إِذَا أَرَدْتَ أَكْلَ التُّفَّاحِ فَشَمَّهُ ثُمَّ كُلْهُ فَإِنَّكَ إِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ أَخْرَجَ مِنْ جَسَدِكَ كُلَّ دَاءٍ وَ غَائِلَةٍ وَ سَكَّنَ مَا يُوجَدُ مِنْ قِبَلِ الْأَرْوَاحِ كُلِّهَا[5] یعنی زمانیکه میخواهی سیب بخوری آن را بو کن سپس آن را بخور اگر سیب را بو کنید از بدن تو همه بیماریها را خارج میکند و هر مشکلی را خارج میکند و تسکین میدهد دردها و مشکلات و بیماریهایی را که از ناحیه ارواح است را برطرف میکند.
ارواح به معنای بیماری های سخت است احتمال دارد مراد بیماریهایی باشد که از ناحیه موجوداتی که جان دارند مثل میکروب و جن باشد.
دلیلی نداریم که ارواح انسانی ضرر میزنند. کسانی که میگویند روح دیدهام شاید جن دیدهاند.
جالب است که در کشور سوئیس در زیر زمین ذرات را شتاب دادند تا به سرعت نور برسد وقتی که به سرعت نور رسید گفتند عالم جن را دیدند ولی نگفتند و اعلام نکردند اگر اعلام کنند تصدیق قرآن و پیامبر است.
در روایات هست که در آخر الزمان ارتباط با اجنه زیاد میشود و با انسان دوستی میکنند.
سرکه سیب مفید نیست سرکهای مفید است که ابتدا تبدیل به خمر بشود. میوههایی مانند انجیر و انگور و خرما و جو و عسل تبدیل به خمر میشوند.
راز درمان بوادن سیب این است که شوینده معده است. اگر معده پاکسازی شد بدن درمان میشود چون معده خانه بیماری است.
سیب بلغم را هم درمان میکند.
البته باید پوست سیب گرفته شود چون احتمال دارد سبب آپاندیس شود.
چون سیب سرد است میتواند کل بیماریهای گرم را درمان کند پس عمومیت آن ثابت است.
سوال:
درمان بسته شدن مجاری اشک چیست؟
جواب:
استفاده از سرمه کافوری و سویق عدس مفید است. سویق عدس اشک را زیاد میکند. کسانی که خشکی چشم دارند سویق عدس بخورند
سوال:
برای رفلکس معده چه درمانی دارید؟
جواب:
داروی هاضوم برای رفلکس معده مفید است.
سوال:
درمان صاف بودن کف پا چیست؟
جواب:
برای کف پای صاف دارویی نیست یعنی من نمیشناسم. اگر نمک بریزند در جوراب و مدتی باشد پا را تقویت میکند چه بسا هم درمان کند.
سوال:
برای آب ریزش دهان چه درمانی مفید است؟
جواب:
در بچهها حجامت نقره و اگر بزرگ سال باشد با خرما و سویق درمان میشود. بچههایی که رطوبت مغز آنها زیاد است آب ریزش بینی هم دارند.
سوال:
برای ضعف دندان و درمان دندانهای شکننده چیست؟
جواب:
داروی ضعف دندان مصرف استخوان ساز است که همه استخوانها را تقویت میکند و برای پوسیدگی دندان هم داری روغن حنظل مفید است.