درس طب استاد تبریزیان
94/12/16
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: داروی جامع - ادامه بحث درمان با سیب
داروی جامع
داروی جامع امام رضا ع ترکیبی هفت یا هشتگانه است. بهترین دارو بعد از داروی پیامبر ص داروی جامع امام رضا است. میتواند بیشتر بیماریها را درمان کند خیلی هم داروی سختی است. تنها سختی آن این است که مواد و ترکیبات آن پیدا نمیشود.
زعفران، سنبل الطیب، قاقله، عاقرقرحا (در روایتی عاقرقرحا ذکر نشده است) ، بنج، خربق سفید، فلفل سفید،(از هرکدام یک واحد) برفیون،(دو واحد) همگی خوب آسیاب شوند و بعد از آن الک شوند (شاید زعفران نیاز به الک کردن نداشته باشد) بعد از آن دو برابر وزن مجموع عسل اضافه شود. مجموع مواد 9 واحد میشود اما عسل حدود هفده واحد باید باشد چون وزن مجموع مواد بعد از الک کردن کمتر میشود.
مقدار مصرف
اندازه یک دانه گندم یا جو اما چون داروهای ما اشکالاتی دارد شاید نیاز باشد یک نخود مصرف شود.
تذکر چند مطلب
داروی جامع امام رضا اولین گیاه آن زعفران است
زعفران گیاهی شناخته شده است اما مشکلی در زعفران موجود در بازار وجود دارد و آن استفاده از کود شیمیایی است. آن عطر و بوی گذشته را ندارد. تولید آن با کود شیمیایی بیشتر میشود و لی اثر آن کمتر است.
پس داروی جامع باید با زعفران ارگانیک باشد چون غیر از آن اثر ندارد. میشود از سرگل یا تمام گل استفاده کرد.
سنبل انواعی دارد. سنبل الطیب یکی از آن انواع است که به آن علف گربه هم میگویند. نشانه آن این است که گربه به آن خیلی علاقه دارد. قهوه ای متمایل به بنفش است.
قاقله همان هل است. هل انواعی دارد: 1)هل سبز که همان هل سبز معروف است، 2)هل سفید که هل تازه نیست چون آن را میخیسانند و کارهایی روی آن انجام میدهند تا سفید میشود فایده چندانی ندارد، 3)هل بویا که شبیهِ جوزبویا است. درشت و قهوه ای رنگ است به همین جهت درکتابها هل صغار و هل کبار آمده است. کبار یعنی بزرگ که همان هل بویا است به آن هل باد هم میگویند. هر دونوع هل خوب است اما هل سبز بهتر است.
عاقرقرحا ریشهی گیاهی است. بعضی ها میگویند ریشهی ترخون وحشی است. نشانهی عاقرقرحای خوب این است که زبان گز است. زبان کاملا سرد میشود.
درباره بنج بعضی میفرمایند بنج همان بنگدانه یعنی شاهدانه است. بعضی میگویند بنج یعنی شاخ و برگ بنج که تخم آن بذر البنج است. از شاخ و برگ آن ماده مخدر درست میکنند الان مصطلح بنج همان شاخ و برگ آن است.
الان دربازار بذر البنج وجود دارد. بعضی معتقدند بنج همان بذر البنجی است که وجود دارد. بنج ریزتر و شبیه به خشخاش است. و سه رنگ دارد بنج سفید و قرمز که همان طوسیِ ارغوانی است و بنج سیاه.
شاه دانه را امتحان کردیم تاحدودی جواب داد و بذر البنج را امتحان کردیم تاحدودی جواب داد. آن بنجی که شاخ وبرگ است امتحان کردیم اثر آن خیلی بیشتر بود اما بدست آوردن آن خیلی مشکل است.
در خربق سفید اختلاف است. درکتاب قانون بوعلی سینا گفته شده است خرق شبیه برگ چغندر است و در بعضی از نقاط ایران و همچنین در چین میروید.
مخزن الادویه عقیل خراسانی میگوید گیاهی است که اگر آن را بشکنی گرد و خاک بلند میشود و داخل آن دانه های سفیدی است.
قول سوم میگوید ریشهی گیاهی است که دراز است و از دانمارک و سوئیس آورده میشود. اما این قول درست نیست چون در زمان امام رضا سوئیس و دانمارک وجود نداشته است. حتی انگلیس و ایتالیا هم وجود نداشتهاند. رومِ آن زمان شامل شام و لبنان و سوریه و اردن است و فقط یونان بوده است.
قدیمی ها میگویند خربق تلقی است که ورقه های نازکی شبیه تلق والر است. یک سری سفید و یک سری سیاه است ولی خربقهایی که در سه قول قبل معرفی شد سفید نیستند. آنها سبز هستند خربقی را که عقیل معرفی کرده است تیره و سیاه است.
چون خربق دو قسم است و سفید و سیاه باید باشد بنابراین چون در خربق تلقی خربق سفید و سیاه وجود دارد پس همان خربق اصلی است.
درکتابها نوشتهاند که خربق سفید کشنده است و این بر خربق تلقی صادق است چون در گلو میچسبد و باعث زحمت میشود
و چیزی که تابحال تجربه کردیم همین خربق تلقی است که اثر آن از همه بیشتر است.
فلفل سفید همان فلفل سیاه است منتهی زمانی که میچینند سه چهار روز در آب میماند تا تبدیل به فلفل سفید میشود و همه انواع آن خوب است.
بریفیون صمغ گیاهی است که در بازار موجود است ولی آنچه که در بازار است کهنهی آن است و تبدیل به خاک شده است. اصل آن لوله مانندی ریز و سفید رنگ است اما اگر زرد رنگ باشد و کمی خاک همراه آن باشد کهنه است و اثر آن کمتراست.
ادامه بحث سیب درمانی
صحبت راجع به سیب بود. سیب برای بیماریهای متعدد مفید است بلکه از ائمه ع نقل شده است که میفرمایند ما خود را درمان نمیکنیم مگر باسیب.
در روایات میفرماید سیب بلغم را درمان میکند. بلغم اگر درمان بشود یعنی یک چهارم بیماریها درمان میشود.
سیب تب را قطع میکند. هفتاد بیماری همراه با تب است بنابراین سیب درمان هفتاد بیماری است.
در روایت دیگری میفرماید سیب وبا را درمان میکند. روایتی میفرماید وبا همان تب است ولی از روایات دیگر استفاده میشود مراد از وبا میتواند چیزهای دیگری نیز باشد.
روایتی را قندی نقل میکند:
أَصَابَ النَّاسَ وَبَاءٌ وَ نَحْنُ بِمَكَّةَ فَأَصَابَنِي فَكَتَبْتُ إِلَى أَبِي الْحَسَنِ ع فَكَتَبَ إِلَيَّ كُلِ التُّفَّاحَ فَأَكَلْتُهُ فَعُوفِيتُ[1] یعنی مردم دچار وبا شدند و ما در مکه بودیم و مانیز گرفتار وبا شدیم برای امام کاظم ع این خبر را نوشتم پس برای من نوشت سیب بخور پس من هم خوردم و خوب شدم.
این کلمه وباء همان تب است. درخصوص این مورد وبا تب نیست چون همین روایت به شکل دیگری نقل شده است:
دَخَلْتُ الْمَدِينَةَ وَ مَعِي أَخِي سَيْفٌ فَأَصَابَ النَّاسَ الرُّعَافُ وَ كَانَ الرَّجُلُ إِذَا رَعَفَ يَوْمَيْنِ مَاتَ فَرَجَعْتُ إِلَى الْمَنْزِلِ فَإِذَا سَيْفٌ أَخِي رَعَفَ رُعَافاً شَدِيداً فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ يَا زِيَادُ أَطْعِمْ سَيْفاً التُّفَّاحَ فَرَجَعْتُ فَأَطْعَمْتُهُ إِيَّاهُ فَبَرَأَ[2] یعنی وارد مدینه شدم و برادرم سیف همراه من بود پس به مردم خون دماغ حادث میشد و هرکس دو روز خون دماغ او ادامه مییافت میمرد به خانه برگشتم برادرم به خون دماغ مبتلا شد داخل بر امام صادق ع شدم فرمود ای زیاد برادرت را سیب بخوران به خانه برگشتم و به او سیب دادم و او خوب شد.
روایت دیگر از امام صادق ع میفرماید:
أَنَ رَجُلًا كَتَبَ إِلَيْهِ مِنْ أَرْضٍ وَبِيئَةٍ يُخْبِرُهُ بِوَبَإِهَا فَكَتَبَ إِلَيْهِ عَلَيْكَ بِالتُّفَّاحِ فَكُلْهُ فَفَعَلَ ذَلِكَ فَعُوفِيَ وَ قَالَ التُّفَّاحُ يُطْفِئُ الْحَرَارَةَ وَ يُبَرِّدُ الْجَوْفَ وَ يَذْهَبُ بِالْحُمَّى[3] یعنی شخصی از سرزمین وبادار به امام خبر داد پس امام برای او نوشت برتو باد سیب پس سیب بخور و او این کار را انجامداد و خوب شود و فرمود سیب حرارت را خاموش میکند و داخل بدن را سرد میکند و تب را برطرف میسازد.
روایت دیگری داریم که سیب برای مطلق خون دماغ خوب است:
رَعَفْتُ سَنَةً بِالْمَدِينَةِ فَسَأَلَ أَصْحَابُنَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ شَيْءٍ يُمْسِكُ الرُّعَافَ فَقَالَ لَهُمُ اسْقُوهُ سَوِيقَ التُّفَّاحِ فَسَقَوْنِي فَانْقَطَعَ عَنِّي الرُّعَافُ[4] یعنی یکسال در مدینه مبتلا به خون دماغ شدم اصحاب ما از امام صادق ع پرسیدند در باره چیزی که خون دماغ را قطع کند امام فرمود به این شخص مبتلا سویق سیب بدهید به من سویق سیب دادند و خون دماغ قطع شد.
به همین جهت به افرادی که مبتلا به خون دماغ میشوند سویق سیب میدهیم. احتمال دارد خود سیب هم برای خون دماغ مفید باشد. روایات میفرماید وبای به شکل خون دماغ را قطع میکند.
شاید اگر امام فرمود سویق سیب بدهید به جهت این احتمال باشد که خود سیب وجود نداشته است. چون ماندگاری سویق بالا است ولی سیب اینگونه نیست و سیب هم در همه فصول نبوده است.
بنابراین مقصود اصلی سیب است چون اگر سیب نباشد سویق آن نیست.
سیب را ورق ورق کنند و خشک کنند و آسیاب کنند و بعد تفت دهند این میشود سویق سیب.
از روایات استفاده میشود خود سیب قوی تر است از سویق آن چون میفرماید وبا را درمان میکند و وبا از خود خون دماغ قوی تر است.
بعید نیست که سیب درمان سرطان خون هم باشد باید امتحان کنیم به این افراد سویق سیب بدهیم.
روایتی داریم که سیب برای سم و زهر خوب است: روایتی داریم از امام صادق ع:
مَا أَعْرِفُ لِلسُّمُومِ دَوَاءً أَنْفَعَ مِنْ سَوِيقِ التُّفَّاح[5] یغنی نمیشناسم دارویی برای زهرها و مسمویتها چیزی بهتر از سویق سیب باشد.
اگر خود سیب بهتر بود امام ع سیب را میفرمود. از این روایت استفاده میشود سویق سیب برای مسمویت مفید است.
ممکن است چیزی درآن زمان نباشد امام ع میفرماید نیست اما فرمود نمیشناسم یعنی در کل دنیا چه در گذشته و چه درآینده نیست.
شاید برای گزیدگیها نیز مفید باشد روایتی را کلینی نقل میکند:
كَانَ إِذَا لَسَعَ إِنْسَاناً مِنْ أَهْلِ الدَّارِ حَيَّةٌ أَوْ عَقْرَبٌ قَالَ اسْقُوهُ سَوِيقَ التُّفَّاح[6] یعنی اگر ماری یا عقربی از اهل خانه را نیش بزند به او سویق سیب بدهید.
پس برای مارگزیدگی و عقرب گزیدگی و مسمومیتها و برای خون دماغ خوب است.
بنده اعتقادم این است که این سیب هایی که از درختان میریزد و به گاو و گوسفند میدهند، آنها درمان هستند. درمان در همان چیزهای بی ارزش مانند پوست انار یا پوست خیار قرار داده شده است. سویق گندم و جو بهترین درمان است سبوس گندم و جو بهترین درمان است.
واضح تر از همه روایتی است که ابن بسطام از امام باقر ع نقل میکند:
إِذَا أَرَدْتَ أَكْلَ التُّفَّاحِ فَشَمَّهُ ثُمَّ كُلْهُ فَإِنَّكَ إِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ أَخْرَجَ مِنْ جَسَدِكَ كُلَّ دَاءٍ وَ غَائِلَةٍ وَ سَكَّنَ مَا يُوجَدُ مِنْ قِبَلِ الْأَرْوَاحِ كُلِّهَا[7] یعنی زمانیکه میخواهی سیب را بخورید آن را بو کن و سپس بخور چرا که اگر این کار را انجام دهی همه بیماریها و مشکلات از بدنت خارج میشوند و هرآنچه از قبل بیماریهای سخت یا از قبل سحر و جادو باشد را ساکت میکند.