«درس طب در روایات»
استاد تبریزیان
96/02/19
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: ادامه بحث غذاهای وارد شده در روایات(غذاهای گیاهی) – معرفی بیماری فلج مغزی در کودکان
مسئلهی سویق خیلی مهم است و افرادی بیماران را فقط با سویق درمان میکنند. اگر کسی مهارت پیدا بکند بیشتر بیماری ها را با سویق درمان میکند و نیازی به دارو نیست.
یکی از منافع سویق درمان همهی بیماری ها است. از روایات استفاده میشود سویق میتواند برای همه بیماری ها مفید باشد.
در روایت آمده است:
السَّوِيقُ لِمَا شُرِبَ لَه[1]
یعنی سویق برای هر نیتی درمان و مفید است.
در مورد آب زمزم هم این عبارت آمده است. روایات «لما شرب له» را معنا میکنند. یعنی اگر برای گرسنگی آب زمزم خورده بشود سیر میشود و اگر برای سیری آب زمزم خورده بشود، غذا هضم میشود و اگر برای بیماری سرفه خورده بشود، سرفه درمان میشود یا اگر برای سردرد خورده بشود، خوب میشود..
بنابراین سویق هم اگر برای سردرد یا گرسنگی یا سیری یا سرفه و مانند آن مصرف شود مفید خواهد بود.
سویق برای درمان تمام بیماری ها است به شرط اینکه نیت آن بیماری بشود.
در روایت آمده است:
مَاءُ زَمْزَمَ لِمَا شُرِبَ لَهُ مِنْ شَرْبَةٍ لِمَرَضٍ شَفَاهُ اللَّهُ أَوْ لِجُوعٍ أَشْبَعَهُ اللَّهُ أَوْ لِحَاجَةٍ قَضَاهَا اللَّهُ[2]
یعنی آب زمزم برای هر نیتی مفید است اگر برای بیماری نوشیده بشود خداوند شفاء میدهد و اگر برای گرسنگی نوشیده شود خداوند سیر میکند و اگر برای حاجتی نوشیده شود خداوند آن حاجت را برآورده میکند.
سویق برای بلغم خوب است. سویق صفراء و سوداء و بلغم را درمان میکند و تنها غلبهی دم میماند که آن هم با سویق عدس درمان میشود.
بنابراین سویق غلبهی طبایع چهارگانه را درمان میکند.
در روایت آمده است:
ثَلَاثُ رَاحَاتِ سَوِيقٍ جَافٍّ عَلَى الرِّيقِ يُنَشِّفُ الْبَلْغَمَ وَ الْمِرَّةَ حَتَّى لَا يَكَادَ يَدَعُ شَيْئاً[3]
یعنی سه کف سویق خشک در ناشتا بلغم و مره را خشک میکند به گونه ای که هیچ چیزی باقی نمیگذارد.
احتمال دارد که بلغم و مره در معده مراد باشد زیرا روایتی داریم که این دو را به معده مقید میکند ولی این روایت مطلق است.
بلغم و صفره مایع است و در خون جریان دارد، مثلا فضولات کیسهی صفراء مایع است ولی به خصوص سوداء خشک است و مسکن خشکی است.
«نشف» به معنای خشک کردن است. خشکی و گرمی به چه معنا است؟ صفراء دمای سی و هفت درجه مانند باقی بدن دارد ولی گرم است یعنی انسان احساس گرمی درونی میکند. این مسئله وجدانی است و قابل شک و تردید نیست.
گرمی و خشکی به معنای احساس گرمی و خشکی بدن است.
سویق اگر مطلق باشد، به سویق گندم و جو منصرف است ولی اگر سویق با قید آمده باشد همان قید ملاک است.
اینکه سویق گویا چیزی از بلغم و صفراء و سوداء باقی نمیگذارد به این معنا است که این غلبه ها را از ریشه درمان میکند.
سویق تب را برطرف میکند.
در روایت آمده است:
امْلَئُوا جَوْفَ الْمَحْمُومِ مِنَ السَّوِيقِ يُغْسَلُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ يُسْقَى عَنْهُ قَالَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ يُحَوَّلُ مِنْ إِنَاءٍ إِلَى إِنَاء[4]
یعنی درون شخصی که تب دارد را از سویقی که سه مرتبه شسته شده است پر کنید ....
سویق تقویت کنندهی دو ساق پا است.
در روایت آمده است:
السَّوِيقُ إِذَا غَسَلْتَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ قَلَّبْتَهُ مِنْ إِنَائِهِ إِلَى إِنَاءٍ آخَرَ فَهُوَ يَذْهَبُ بِالْحُمَّى وَ يُنْزِلُ الْقُوَّةَ فِي السَّاقَيْنِ وَ الْقَدَمَيْن[5]
یعنی اگر سویق را هفت مرتبه بشوئی و از یک ظرف به ظرف دیگر منتقل کنی تب را برطرف میکند و نیرو را در ساق ها و قدم ها نازل میکند.
به همین جهت سویق نشسته برای تقویت گردن و دستان و قسمت بالای بدن انسان مفید است و سویق شسته شده تقویت پاها و پائین تنه است.
اگر کسی ضعف در پاها دارد باید سویق شسته شده مصرف کند و اگر شخصی شانه ها و گردن های ضعیف دارد باید سویق خشک مصرف کند و اگر کسی در تمام بدن ضعف دارد باید هر دو سویق را مصرف کند.
بعد از آماده شدن سویق باید با آب سرد شسته بشود. بعد از اضافه کردن آب باید اجازه داده شود تا سویق ته نشین بشود بعد از آن آب آن خالی بشود. این کار هفت مرتبه تکرار میشود.
همهی خواص سویق مربوط به سویق خشک است.
سویق پیسی و بهک را درمان میکند.
در روایت آمده است:
السَّوِيقُ الْجَافُ يَذْهَبُ بِالْبَيَاض[6]
یعنی سویق خشک سفیدی را میبرد.
هر سفیدی برطرف میشود مانند لکه های سفیدی که براثر آفتاب به وجود آمده است.
سویق گرمی بدن را خاموش میکند.
در روایت آمده است:
أَنَّ السَّوِيقَ إِذَا شُرِبَ عَلَى الرِّيقِ وَ هُوَ جَافٌّ أَطْفَأَ الْحَرَارَةَ وَ سَكَّنَ الْمِرَّةَ وَ إِذَا لُتَّ لَمْ يَفْعَلْ ذَلِك[7]
یعنی همانا سویق اگر ناشتا و خشک مصرف شود گرمی بدن را خاموش میکند و صفراء و سوداء را تسکین میدهد.
سویق پوست را نازک میکند.
افرادی که دوست دارند پوست نازکی داشته باشند، سویق را با روغن زیتون مصرف کنند.
سویق عمل همبستری را زیاد میکند.
در روایت آمده است:
شُرْبُ السَّوِيقِ بِالزَّيْتِ يُنْبِتُ اللَّحْمَ وَ يَشُدُّ الْعَظْمَ وَ يُرِقُّ الْبَشَرَةَ وَ يَزِيدُ فِي الْبَاه[8]
یعنی نوشیدن سویق با روغن زیتون گوشت میرویاند و استخوان را محکم میکند و پوست را نازک میکند و عمل همبستری را زیاد میکند.
سویق را میتوان با عسل و حلوا هم مصرف کرد ولی سویق خشک بیشتر تاکید شده است.
شاید سمنو مشابه این سویق باشد. آرد را تفت میدهند، بعد از قهوه ای رنگ شدن، روغن زیتون را روی آن میریزند و بعد از آن شکر یا عسل روی آن میریزند و یک غذای مقوی برای عروس و داماد استفاده میکنند که از این روایت گرفته شده است.
در روایت آمده است که سویق با شکر انسان را در عمل جنسی سرد میکند. جوان هایی که شهوت آن ها زیاد است، سویق با شکر بخورند یا سویق عدس که خیلی سرد است بخورند.
سویق برای کودکان مفید است.
در روایت آمده است:
اسْقُوا صِبْيَانَكُمُ السَّوِيقَ فِي صِغَرِهِمْ فَإِنَّ ذَلِكَ يُنْبِتُ اللَّحْمَ وَ يَشُدُّ الْعَظْمَ وَ قَالَ مَنْ شَرِبَ سَوِيقاً أَرْبَعِينَ صَبَاحاً امْتَلَأَتْ كَتِفَاهُ قُوَّة[9]
یعنی به فرزندان خود در کودکی سویق بدهید ....
مرزی برای کودک تعیین نکرده است. امروزه در طب جدید میگویند شش ماه به بعد میتوان به کودک چیزی غیر از شیر مادر داد ولی در طب اسلامی مرزی برای این امر تعیین نشده است.
از بنده میپرسند که آیا به کودک یک ماهه میتوان سویق داد؟ بنده با تمسک به اطلاق این روایت میگویم اشکالی ندارد ولی به مقدار کم بدهند.
اگر به بچه ها سویق بدهند، رشدشان سریع میشود و استخوان های آن ها محکم میشود و چاق میشوند ولی برای بچه باید با آب یا با شیر مادر حل کنند و مانند «سرلاک» به بچه بدهند.
بله، البته اگر در موردی مثلا در یک بچهی بیست روزه مشکلی پیش بیاید حمل بر همان مورد میشود ولی اگر مشکل نوعی بود حکم کلی میدهیم.
این روایت میگوید بچهی کوچک در کنار شیر میتواند فقط سویق بخورد و نه غذای دیگری بلکه ما امر به دادن سویق به کودک شده ایم زیرا «اطعموا» صیغهی امر است.
کودک حتی در شکم مادر هم باید سویق بخورد.
در روایت آمده است:
كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ يُولَدُ الْوَلَدُ فَيَكُونُ فِيهِ الْبُلْهُ وَ الضَّعْفُ فَقَالَ مَا يَمْنَعُكَ مِنَ السَّوِيقِ اشْرَبْهُ وَ مُرْ أَهْلَكَ بِهِ فَإِنَّهُ يُنْبِتُ اللَّحْمَ وَ يَشُدُّ الْعَظْمَ وَ لَا يُولَدُ لَكُمْ إِلَّا الْقَوِي[10]
یعنی نزد امام صادق(ع) بودم مردی به او عرض کرد ای فرزند پیامبر برای ما فرزندی متولد میشود که در آن کم عقل و ضعف وجود دارد فرمود چرا سویق نمیخوری خودت بخور و به خانم خود امر کن تا سویق بخورد زیرا گوشت میرویاند و استخوان ها را محکم میکند و برای شما متولد نمیشود مگر اینکه قوی باشد.
امروزه یک سوم بچه های متولد شده یا مشکل مغزی و هوشی دارند که به آن ها اوتیسم و فلج مغزی میگویند یا مشکل بدی و حرکتی دارند که به آن ها سی پی و فلج میگویند که راه علاج آن سویق خوردن پدر و مادر و زن حامله است. در اینصورت امام صادق(ع) ضمانت داده است که بچه سالم باشد.
سویق حتی از معلولیت های ناشی از ازدواج فامیلی هم پیشگیری میکند.
از بنده میپرسند که در ازدواج فامیلی آیا اقدام برای فرزند انجام بدهیم؟ میگویم سویق بخورید و بدون هیچ ترسی اقدام کنید زیرا امام صادق(ع) ضمانت کرده است.
البته میگوییم قبل از بارداری حداقل دو هفته سویق بخورند و بعد از بارداری حداقل یک ماه سویق بخورند ولی خانم ها در دوران بارداری زیاد هم سویق نخورند زیرا سبب رشد زیاد بچه میشود و مشکلاتی به همراه دارد.
افرادی ضعیف و ناتوان باید سویق بخورند تا ضعف و رشد آن ها جبران بشود.
سویق سبوس دارد و درمان یبوست است. به خصوص سویق جو که حتما درمان یبوست است.
سبوس در سویق باید از جهت وزنی مساوی با آرد باشد.
سویق جو برای «برسام» یعنی التهاب پردهی دیافراگم که بیماری سختی است و موجب هزیان گویی است درمان خوبی است.
در روایت آمده است:
مَرِضَ بَعْضُ رُفَقَائِنَا بِمَكَّةَ وَ بُرْسِمَ فَدَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَأَعْلَمْتُهُ فَقَالَ لِي اسْقِهِ سَوِيقَ الشَّعِيرِ فَإِنَّهُ يُعَافَى إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ هُوَ غِذَاءٌ فِي جَوْفِ الْمَرِيضِ قَالَ فَمَا سَقَيْنَاهُ السَّوِيقَ إِلَّا يَوْمَيْنِ أَوْ قَالَ مَرَّتَيْنِ حَتَّى عُوفِيَ صَاحِبُنَا[11]
یعنی سیف تمار میگوید بعضی از رفیقان ما در مکه به بیماری برسام مبتلا شدند پس نزد امام صادق(ع) داخل شدم و به او اطلاع دادم فرمود به آن ها سویق جو بنوشان زیرا خوب میشوند انشاءالله و سویق جو برای مریض غذا است سیف تمار میگوید فقط دو روز یا دو بار سویق به آن ها نوشاندیم تا اینکه خوب شدند.
معلوم میشود سویق جزء غذاهای سریع الاثر است و زود اثر میکند.
برسام تشدید تب است در روایت آمده است:
الْحُمَّى الصُّلْبَةِ الشَّدِيدَةِ الَّتِي يُتَخَوَّفُ عَلَى صَاحِبِهَا الْبِرْسَام[12]
یعنی تب سخت و شدیدی که برای صاحبش ترس از برسام وجود دارد.
علامت برسام درد شدید در ناحیهی پایین سینه هنگام نفس کشیدن است.
مراحل نهایی برسام منجر به هزیان گویی میشود و اگر به هزیان گویی برسد از بیماری های شوم است و در روایت آمده است که امام حسین (ع) به برسام مبتلا شد ولی به هزیان گویی نرسید.
وقتی انسان بیمار میشود به خصوص اگر بیماری تب باشد، بدن غذا را جذب نمیکند و از غذا استفاده نمیکند به همین جهت لاغر و کم خون و ناتوان و ضعیف میشود، در اینجا امام (ع) میفرماید سویق داخل بدن تغذیه است یعنی جذب بدن میشود و بدن از آن استفاده میکند.
سویق عدس برای گرم مزاجی و تشنگی و صفراء و تشنگی مفید است.
در روایت آمده است:
سَوِيقُ الْعَدَسِ يَقْطَعُ الْعَطَشَ وَ يُقَوِّي الْمَعِدَةَ وَ فِيهِ شِفَاءٌ مِنْ سَبْعِينَ دَاءً وَ يُطْفِئُ الصَّفْرَاءَ وَ يُبَرِّدُ الْجَوْفَ وَ كَانَ إِذَا سَافَرَ ع لَا يُفَارِقُهُ وَ كَانَ يَقُولُ ع إِذَا هَاجَ الدَّمُ بِأَحَدٍ مِنْ حَشَمِهِ قَالَ لَهُ اشْرَبْ مِنْ سَوِيقِ الْعَدَسِ فَإِنَّهُ يُسَكِّنُ هَيَجَانَ الدَّمِ وَ يُطْفِئُ الْحَرَارَةَ[13]
یعنی سویق عدس تشنگی را قطع میکند و معده را تقویت میکنند و در سویق عدس درمان هفتاد بیماری است و صفراء را خاموش میکند و درون را سرد میکند و هرگاه امام صادق(ع) به مسافرت میرفتند سویق عدس همراه او بود و هرگاه خون در بدن یکی از خادمان به هیجان میآمد به او میفرمود سویق عدس بخور زیرا هیجان خون را تسکین میدهد و گرمی بدن را خاموش میکند.
افرادی که زیاد تشنه میشوند سویق عدس برای آن ها مفید است و بعید نیست که برای دیابتی ها هم مفید باشد زیرا نشانهی دیابت تشنگی شدید است بنابراین عامل تشنگی که دیابت است برطرف میشود که نیازمند بررسی و آزمایش و آمارگیری است.
عقیدهی بنده این است که سویق عدس برای دیابت مفید است و برای افرادی که دیابت مقاوم دارند، سویق عدس تجویز میکنم.
البته دیابت مختلف است، گاهی دیابت گرم است که منشا آن صفراء است و گاهی دیابت سرد است که منشا آن بلغم است.
سویق عدس رطوبت میآورد و تشنگی را قطع میکند و بدن را پر آب میکند. خاصیت سویق عدس این است که اجازهی خروج آب از بدن را نمیدهد.
مصرف عدس هم همان سه کف است.
سویق عدس کلا سودازا است و صفراء را پایین میآورد. به همین جهت تشنگی را کم میکند.
افرادی که مشکل معده دارند اگر به آن ها مرکب دو بدهید بدتر میشوند زیرا معدهی بیش از اندازه گرمی دارند، مرکب دو هم بیشتر از زنجفیل تشکیل شده است و برای این افراد مشکل زا است در اینجا بهترین درمان سویق عدس است.
اگر شخصی گرم مزاج است و صفراوی است و مشکل معده دارد باید به جای مرکب دو، داروی هضم کنندهی و سویق عدس داده بشود.
سویق عدس در مسافرت مصرف میکردند تا تشنه نشوند زیرا در آن زمان در راه آب کم بوده است. سویق عدس درمان انواع تشنگی، حتی بیماری استسقاء و مانند آن است.
از علائم هیجان خون، جوش زدن بدن و خارش بدن است. سویق عدس یکی از درمان های جوش صورت و جوش بدن است. افرادی که جوش دارند در کنار داروی صافی خون، به آن ها سویق عدس هم میدهیم.
برای افرادی که خارش بدن دارند، سویق عدس مفید است و برای فشار خون هم مفید است، برای افرادی که فشار خون مقاوم دارند، سویق عدس درمان است.
عدس باید اول آسیاب بشود و بعد تفت داده بشود.
اگر خون در بدن به صورت گرمی بدن، جوش بدن، خارش بدن و مانند آن، خودش را نشان بدهد، هیجان خون است. و اگر غلبهی خون باشد حتما هیجان خون هم وجود دارد ولی ممکن است که هیجان خون باشد ولی غلبهی خون نباشد.
ممکن است غلبهی خون، زیاد شدن حجم خون نباشد بلکه بعض از ترکیبات خون زیاد شود.
اگر بگوییم خون، همان «هموگلوبین» است، یعنی حجم خون زیاد میشود.
افرادی که سوداء دارند نباید از سویق عدس استفاده کنند و باید از جایگزین های آن مانند اسفرزه و سرد کننده و صفراءبر استفاده کنند.
همین روایت دلالت دارد که سویق عدس سرد و خشک است زیرا میفرماید بدن را سرد میکند. سویق عدس مقابل گرمی صفراء و گرمی و تری خون است.
سویق عدس درمان قطع نشدن حیض در خانم ها است.
در روایت آمده است:
إِنَ جَارِيَةً لَنَا أَصَابَهَا الْحَيْضُ وَ كَانَ لَا يَنْقَطِعُ عَنْهَا حَتَّى أَشْرَفَتْ عَلَى الْمَوْتِ فَأَمَرَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَنْ تُسْقَى سَوِيقَ الْعَدَسِ فَسُقِيَتْ فَانْقَطَعَ عَنْهَا وَ عُوفِيَتْ[14]
یعنی یک دختری از ما مبتلا به حیض مداوم شد تا جائی که نزدیک شد تلف بشود امام جواد(ع) دستور داد که سویق عدس بدهند و خون ریزی قطع شد و درمان شد.
امروزه میگویند علت قطع نشدن حیض میتواند «زخامت اندومتر» یعنی زخامت رحم باشد، میتواند علت وجود «فیبروم» یا «میوم» در رحم باشد. از این روایت استفاده میشود که سویق عدس میتواند درمان زخامت رحم و درمان فیبروم و میوم باشد.
عرض کردم کسی که با انواع سویق کار کند، بیشتر بیماری ها با همین سویق درمان میشود.
کلمهی شرب در عربی به غیر از نوشیدنی هم گفته میشود مانند «شرب التتن»، و سویق چون خیلی نرم است تعبیر شرب برای آن استعمال میشود.
معرفی بیماری فلج مغزی کودکان
امروزه این بیماری شایع شده است و درمان آن سویق است. مردم باید از فوائد سویق خبردار بشوند. سویق گندم و جو باید مصرف بشود.
اسم انگلیسی این بیماری «دایپلِژی» است.
فلج مغزی یک اختلال حرکت مغزی پیشرونده است، هر دو پا و هر دو دست مشکل پیدا میکند. در فلج مغزی در بزرگسالان و یا ام اس، نصف بدن درگیر میشود ولی در فلج مغزی کودکان، فلجی قرینه است و هر دو دست یا هر دو پا را شامل میشود.
علت این بیماری اختلالات رشد جنینی است، مغز کودک کامل رشد نمیکند ولی سویق کاری میکند که بدن کامل رشد کند و مغز کامل رشد کند.
ضربه های زایمان، ممکن است در هنگام زایمان دقت نکنند مانند دکترهای امروزی یا با دستگاه بچه را بیرون بیاورند، یرقان، بچه هایی که به زردی مبتلا میشود امکان دارد که فلج مغزی بشوند و حتی اگر خون آن ها عوض بشود گفته میشود خون به مغز نرسیده است.
علائم
تحریک پذیری، استفراغ، عدم توانایی خوردن شیر و با «سُند» به او شیر داده میشود، رشد ندارد، حساس در مقابل عفونت، دیر نشستن و دیر راه رفتن و دیر حرف زدن، گاهی هم دچار تشنج میشود و گاهی هم بچه مدتی سالم است و یکباره این عوارض آشکار میشود.
افرادی مراجعه میکنند و میگویند فرزند ما تا نه ماهگی سالم بود و تمام حرکات و حرف زدن و خندیدن و غلت زدن را داشت و از نه ماهگی فلج شده است.
درمان
قطرهی مرزنجوش جامع، داروی عقل، جامع با آب مرزنجوش، روغن بنفشه که باعث ترمیم مغز است و داروی پیامبر(ص) که اگر به کودک بدهند خوب است.
بخور حضرت مریم(س) هم خیلی در این زمینه موثر است.