موضوع: ادامه بحث تغذیه – معرفی بیماری سنگ مجاری ادرار

مقدار غذا خوردن

از مجموع روایات استفاده می‌شود که زیاد خوردن مذمت شده است. زیاد غذا خوردن موجب فساد دین و دنیای انسان می‌شود. از روایات استفاده می‌شود که سلامتی با پرخوری جمع نمی‌شود.

لا يجتمع‌ الصّحّة و النّهم‌[1]

یعنی سلامتی و زیادخوردن با هم جمع نمی‌شود.

در روایت دیگر می‌فرماید:

لا يجتمع‌ الجوع‌ و المرض‌[2]

یعنی گرسنگی و مرض با هم جمع نمی‌شوند.

این مسئله نیاز به دلیل و استدلال ندارد و دنیا متوجه شده است که پرخوری موجب بیماری است ولی در طب سنتی و یونانی گفته می‌شود اگر می‌خواهی سالم باشی باید خورشت های چرب بخوری که سفارش رؤسای طب سنتی و یونانی است.

شاید این سفارش در طب یونانی برای زمان های گذشته باشد که غذا برای خوردن پیدا نمی‌شده است و با خوردن یک غذای چرب جون می‌گرفتند.

«تخمه» به معنای پرخوری است. کسی که زیاد غذا می‌خورد تا جائیکه برای یک لقمه هم جا برای غذا ندارد. معده دیگر برای هضم و چرخاندن غذا جا ندارد.

روایات می‌فرمایند زیاد غذا خوردن مکروه است و از آن تعبیر به شر می‌شود.

در روایت آمده است:

قَالَ لِي يَا بَا مُحَمَّدٍ إِنَّ الْبَطْنَ لَيَطْغَى مِنْ أَكْلِهِ وَ أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنَ اللَّهِ إِذَا مَا جَافَ بَطْنُهُ وَ أَبْغَضُ‌ مَا يَكُونُ‌ الْعَبْدُ إِلَى اللَّهِ إِذَا امْتَلَأَ بَطْنُهُ‌.[3]

یعنی ... مبغوض ترین حالت بنده نزد خداوند زمانی است که شکمش پر باشد.

انسان در شکم پری از نظر ایمانی و از نظر سلامتی در خطر و لطمه است. زمانیکه شکم پر است، مغز از کار می‌افتد و این حالت مبغوض ترین حالت است زیرا امتیاز انسان به عقل و درک و فکر است.

در روایتی از امام کاظم(ع) آمده است:

لَوْ قَصَدَ النَّاسُ‌ فِي المَطْعَمِ لَاسْتَقَامَتْ أَبْدَانُهُمْ.[4]

یعنی اگر مردم در غذاخوردن زیاده روی نکنند بدن های آن ها معتدل می‌شد.

کلمه «اعتدال» در روایات به معنای بهترین حالت سلامتی است.

انسان نباید کم یا زیاد غذا بخورد بلکه باید غذا خوردن حالت متوسط داشته باشد.

اینکه گفتیم با شکم پر بخوابید به این معنا است که یک سوم شکم باید پر از غذا باشد. معده باید به سه قسمت باشد، قسمتی برای غذا و قسمتی برای آب و قسمتی برای هوا باشد.

معده نباید پر شود، پر شدن معده بدترین حالت است به گونه ای که جایی برای آب و نفس نباشد.

در روایتی از امام صادق(ع) آمده است:

لَيْسَ لِابْنِ آدَمَ بُدٌّ مِنْ أَكْلَةٍ يُقِيمُ‌ بِهَا صُلْبَهُ‌ فَإِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ طَعَاماً فَلْيَجْعَلْ ثُلُثَ بَطْنِهِ لِلطَّعَامِ وَ ثُلُثَ بَطْنِهِ لِلشَّرَابِ وَ ثُلُثَ بَطْنِهِ لِلنَّفَسِ وَ لَا تَسَمَّنُوا كَمَا تُسَمَّنُ الْخَنَازِيرُ لِلذَّبْحِ‌.[5]

یعنی چاره ای برای بشر نیست از خوردنی که سبب صاف شدن کمر باشد هنگامی که یکی از شما غذایی خورد یک سوم شکم را برای غذا قرار بدهد و یک سوم برای نوشیدنی و یک سوم هم برای نفس قرار بدهد و چاق نشوید به گونه ای که خوک ها برای کشتار چاق می‌شوند.

تعبیر به شکم آمده است و معده نیامده است یعنی جای خالی از شکم باشد.

این بحث در جلد اول آمده است، انسان از غذا خوردن باید دست بکشد درحالیکه هنوز به غذا میل دارد این حالت یک سوم است.

تعبیر چاقی خوک، تعبیر زننده ای است که امام (ع) به این وسیله از چاقی نهی کرده است.

در روایت دیگر آمده است:

فِي كَلَامٍ لَهُ سَيَكُونُ مِنْ بَعْدِي سَنَةٌ يَأْكُلُ‌ الْمُؤْمِنُ‌ فِي‌ مِعَاءٍ وَاحِدٍ وَ يَأْكُلُ الْكَافِرُ فِي سَبْعَةِ أَمْعَاءٍ.[6]

یعنی پیامبر(ص) فرمود بعد از من مردم چاق می‌شوند و زمانی می‌آید که مومن یک روده می‌خورد و کافر در هفت روده غذا می‌خورد.

وقتی معده پر می‌شود، به ریه ها فشار می‌آید و انسان نمی‌تواند نفس بکشد بنابراین باید در معده فضای خالی باشد تا انسان بتواند نفس بکشد.

بله،‌ بعید نیست مراد از هفت روده، هفت وعده غذا خوردن باشد زیرا دکتر های امروزی می‌گویند پنج یا شش وعده غذا بخورید.

سفارشات

زمانیکه سیر هستید غذا نخورید. عنوان «ادخال الطعام علی الطعام» یعنی غذا روی غذا خوردن، «الاکل علی الشبع» یعنی غذا خوردن در حال سیری، در روایات وجود دارد.

غذا نخوردن در حال سیری یک قانون طبی است. خوردن در حال سیری بدترین حالت است و سبب خیلی از بیماری ها می‌شود.

اگر غذا آورده شد و شما سیر هستید، غذا نخورید اگر چه ناراحتی پیش بیاید زیرا اینجا بحث سلامتی است.

بله، مصرف سویق و هضم کننده ها اشکالی ندارد زیرا دارو هستند و غذا محسوب نمی‌شوند.

خوردن بعد از سیری سبب بیماری زشت یعنی پیسی می‌شود.

در روایت آمده است:

الْأَكْلُ‌ عَلَى‌ الشِّبَعِ‌ يُورِثُ الْبَرَصَ.[7]

یعنی خوردن روی سیری موجب پیسی می‌شود.

روایت داریم که مومن مبتلا به پیسی نمی‌شود.

برای درمان پیسی می‌توان از دارو استفاده کرد که کار سختی و کار حضرت عیسی(ع) بوده است.

﴿ وَ تُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْني‌﴾[8]

یعنی و مبتلا به بيمارى پيسى را به فرمان من، شفا مى‌دادى‌

روش دیگر سفید کردن کل بدن است و راه این پرخوری است و خوردن در حال سیری است که می‌تواند یک روش درمانی باشد.

بله، ماهی و تخم مرغ و ماهی شیر هم می‌تواند تمام بدن را سفید کند.

بله، شاید سفیدی از ناحیه‌ی پیسی عوارضی مانند کم بینایی چشم و قرمز شدن پوست هنگام تابش آفتاب داشته باشد ولی افراد مبتلا به پیسی از دو رنگی پوست رنج می‌برند.

زمان خوردن میوه ها متفاوت است و هرکدام زمان خاصی برای مصرف دارند که انشاءالله خواهیم خواند. پرتغال بعد از غذا و زمان سیب قبل از غذا است و انار هم قبل و هم بعد از غذا مصرف می‌شود.

زیاد خوردن موجب تقویت بدن نیست. مرحله‌ی اول هضم غذا و مرحله‌ی دوم «امراء» است یعنی غذا به جایی می‌رسد که بدن از آن استفاده کند. مرحله‌ی دوم مهم است، برای برخی غذا زود هضم می‌شود ولی بدن از آن استفاده نمی‌کند.

سه وعده غذا خوردن خوب نیست زیرا غذاها به حالت امراء‌ نمی‌رسد.

در روایتی از حضرت امیر(ع) آمده است:

يَا بُنَيَّ أَ لَا أُعَلِّمُكَ‌ أَرْبَعَ‌ خِصَالٍ‌ تَسْتَغْنِي بِهَا عَنِ الطِّبِّ فَقَالَ بَلَى يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ قَالَ لَا تَجْلِسْ عَلَى الطَّعَامِ إِلَّا وَ أَنْتَ جَائِعٌ وَ لَا تَقُمْ عَنِ الطَّعَامِ إِلَّا وَ أَنْتَ تَشْتَهِيهِ وَ جَوِّدِ الْمَضْغَ وَ إِذَا نِمْتَ فَاعْرِضْ نَفْسَكَ عَلَى الْخَلَاءِ فَإِذَا اسْتَعْمَلْتَ هَذَا اسْتَغْنَيْتَ عَنِ الطِّبِّ.[9]

ای پسرم آیا چهار خصلت را به تو معرفی نکنم تا از طب بی نیاز بشوی؟ فرمود بله سر غذا ننشین مگر اینکه گرسنه باشی و از سر غذا بلند نشو مگر اینکه میل به غذا داشته باشی و غذا را خوب بجو و زمان خواب دستشوئی برو اگر به این چهار خصلت عمل کردی از طب بی نیاز می‌شوی.

این چهار خصلت چهار قانون طب اسلامی است. امروزه بیشتر از روی عادت سه وعده غذا می‌خوریم اگرچه میل نداشته باشیم. به همین خاطر همه در معرض پیسی قرار دارند.

در روایات از ناهار خوردن نهی شده است

شَكَوْتُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا أَلْقَى مِنَ الْأَوْجَاعِ وَ التُّخَمِ فَقَالَ تَغَدَّ وَ تَعَشَّ وَ لَا تَأْكُلْ‌ بَيْنَهُمَا شَيْئاً فَإِنَّ فِيهِ فَسَادَ الْبَدَنِ أَ مَا سَمِعْتَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ- لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيها بُكْرَةً وَ عَشِيًّا.[10]

یعنی ... صبحانه و شام بخور و بین آن ها چیزی نخور زیرا بدن را خراب میکند ...

یک قانون می‌گوید غذا دو وعده است و قانون دیگر می‌فرماید تا میل به غذا نداری، غذا نخور بنابراین در دو وعده ای هم اگر میل به غذا نداشتی نباید غذا بخوری.

خوب بودن خود گرسنگی هم یک قانون است.

خداوند می‌فرماید

فَفِيمَا أَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَى دَاوُدَ يَا دَاوُدُ إِنِّي وَضَعْتُ خَمْسَةً فِي خَمْسَةٍ- وَ النَّاسُ يَطْلُبُونَهَا فِي خَمْسَةٍ غَيْرِهَا فَلَا يَجِدُونَهَا وَضَعْتُ الْعِلْمَ‌ فِي‌ الْجُوعِ‌ وَ الْجَهْد[11]

یعنی ... علم را در گرسنگی و تلاش قرار دادم ...

الْجُوعُ‌ إِدَامٌ لِلْمُؤْمِنِ وَ غِذَاءُ الرُّوحِ وَ طَعَامُ الْقَلْبِ وَ صِحَّةُ الْبَدَن‌[12]

یعنی ... گرسنگی غذای قلب است.

بدترین حالت انسان زمانی است که سیر باشد.

در مورد وعده های غذایی خواندیم که وعده ها یا دو مرتبه در روز است یا یک مرتبه در روز یا یک روز دو وعده و یک روز یک وعده است.

یعنی انسان اگر گرسنه است دو وعده می‌تواند بخورد و اگر گرسنه نبود روزی یک وعده باید خورده بشود. و حد اعلای وعده ها در روز دو وعده است.

اگر انسان می‌خواهد سالم بماند باید گرسنگی بکشد.

حضرت امیر(ع) فرمود:

لا يجتمع‌ الجوع‌ و المرض‌[13]

یعنی گرسنگی و مرض با هم جمع نمی‌شوند.

شعار مهم طب اسلامی این است که بیماری با گرسنگی جمع نمی‌شود که در هیچ جای دنیا و در هیچ طبی مطرح نیست. امروزه سوء تغذیه مطرح است و می‌گویند اگر کسی گوشت و لبنیات و غذاهای دیگر نخورد مریض می‌شود ولی طب اسلامی می‌گوید گرسنگی بکش تا سالم بمانی.

بله، گرسنگی کاذب یک بیماری است و معلول زیاد غذا خوردن است.

اگر انسان قبل از سیری دست از غذا بکشد یک مقدار از معده خالی می‌ماند و به مرور زمان معده کوچک می‌شود ولی کسی که زیاد غذا می‌خورد معده اش بزرگتر می‌شود و امروزه معده را می‌دوزند و نصفه می‌کنند ولی چرا انسان به معده اجازه‌ی بزرگ شدن بدهد؟ یک مدت انسان کم غذا بخورد و گرسنگی بکشد، معده خود به خود جمع می‌شود.

معده‌ی انسان زمان تولد کوچک است و زیاد غذا خوردن معده را بزرگ می‌کند. بچه دو قطره شیری را می‌خورد به خاطر کوچکی معده برمی‌گرداند.

راه کوچک کردن معده یکی دو وعده غذا خوردن است و دیگری کامل سیر نشدن است. نباید روی دیواره‌ی معده فشار بیاید تا معده بزرگ بشود بلکه باید مقداری از معده خالی بماند تا معده جمع بشود.

بله، روایاتی که در مقام مدح بزرگ شدن معده هستند مانند این روایت:

السَّفَرْجَلُ يُفَرِّجُ‌ الْمَعِدَة[14]

یعنی به میوه را فراخ می‌کند ...

برای افرادی است که خیلی معده‌ی آن ها کوچک است و در حال رشد و نمو هم هستند.

یک قانون دیگر می‌گوید تا گرسنه نیستی غذا نخور و معنای این قانون این نیست که تا گرسنه شدی غذا بخور بلکه تا گرسنه نشده ای نباید غذا بخوری و باید صبر شود تا وعده‌ی غذایی فرا برسد. زیرا گرسنگی خود درمان است.

قانون دیگر این است که سر سفره تا حد سیری نباید غذا خورده بشود. بلکه چهار لقمه‌ی آخر نباید خورده بشود.

رعایت این چند قانون موجب می‌شود که انسان به هدف نهایی برسد. در روایت آمده است:

حَسْبُ‌ ابْنِ‌ آدَمَ‌ لُقَيْمَاتٌ يُقِمْنَ صُلْبَهُ فَإِنْ كَانَ وَ لَا بُدَّ فَلْيَكُنِ الثُّلُثُ لِلطَّعَامِ وَ الثُّلُثُ لِلشَّرَابِ وَ الثُّلُثُ الْآخَرُ لِلنَّفَس‌[15]

یعنی برای بنی آدم چند لقمه ای که کمرش را راست نگه دارد کافی است ...

بله،‌ ما گفتیم که تنوع و کیفیت غذا مهم است زیرا بدن نیاز به تمام مواد غذایی نیاز دارد. پیامبر(ص) به غذاهای متنوعی سفارش کرده است.

ولی می‌گوییم سوء تغذیه به معنای کم غذا خوردن نیست بلکه سوء‌ تغذیه به معنای زیاد غذا خوردن است. زیاد غذا خوردن و چند وعده غذا خوردن در طب اسلامی سوء تغذیه است.

گرسنگی برای بیمار خوب است زیرا آمده است:

لَا تُكْرِهُوا مَرْضَاكُمْ عَلَى‌ الطَّعَامِ‌ فَإِنَ‌ اللَّهَ‌ يُطْعِمُهُمْ وَ يَسْقِيهِمْ.[16]

یعنی بیماران خود را بر خوردن غذا اجبار نکنید زیرا خداوند آن ها را غذا می‌دهد و می‌نوشاند.

در روایت دیگر آمده است:

الْحِمْيَةُ رَأْسُ‌ الدَّوَاءِ وَ الْمَعِدَةُ بَيْتُ الدَّاءِ عَوِّدْ بَدَناً مَا تَعَوَّد[17]

یعنی پرهیز کردن راس داروها است ...

نه، اینکه پر بودن معده برای زخم معده خوب است درست نیست.

طب جدید یک مفهوم اشتباه در ذهن مردم جا انداخته است و آن زیاد غذا خوردن و سه وعده یا بیشتر خوردن است. اگر مردم بدانند سلامتی در نخوردن است این کار را انجام می‌دهند.

مردم خام خواری و آب درمانی و مانند آن را انجام می‌دهند زیرا فکر می‌کنند که سلامتی در این چیزها است.

فکر نکنید اگر کسی کمتر غذا خورد لاغر و ضعیف می‌شود بلکه برعکس است.

بنده زمانی که سه وعده بودم وزن پنجاه داشتم ولی از زمانیکه دو وعده ای شدم، شصت کیلو شدم و الان که یک وعده ای هستم شصت و پنج کیلو هستم.

از صبح تا شب خیلی هم کار انجام می‌دهم و تا زمانیکه غذا نخوردم خوب هستم ولی زمانیکه مرا به خوردن چند لقمه مجبور کنند آن روز تا شب گیج هستم و احساس خواب می‌کنم.

پرخوری نکردن شامل کودک و بزرگ می‌شود.

نه، شیر مادر شامل وعده های غذایی نمی‌شود زیرا خود کودک تکلیف ندارد بلکه تکلیف مادر است و ما خودمان مکلف هستیم.

به مادر تکلیف نکرده اند که به فرزند دو وعده شیر بده بلکه هر موقع کودک گرسنه هست باید شیر بخورد.

در روایت آمده است:

قَامَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ع خَطِيباً فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَقَالَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَأْكُلُوا حَتَّى‌ تَجُوعُوا وَ إِذَا جُعْتُمْ فَكُلُوا وَ لَا تَشْبَعُوا فَإِنَّكُمْ إِذَا شَبِعْتُمْ غَلُظَتْ رِقَابُكُمْ وَ سَمِنَتْ جُنُوبُكُمْ وَ نَسِيتُمْ رَبَّكُمْ‌.[18]

یعنی حضرت عیسی (ع) به بنی اسرائیل فرمود نخورید تا گرسنه بشوید و هنگامی که گرسنه شدید بخورید ولی سیر نشوید زیرا اگر سیر بشوید گردن های شما کلفت می‌شود و باسن های شما چاق می‌شود و خدای خود را فراموش می‌کنید.

امروزه به این سفارش عمل نمی‌کنند و باید تبلیغ بشود تا مراعات بشود.

امر به خوردن در این روایت «امر در مقام توهم حظر» است یعنی هر موقع گرسنه شدید می‌توانید بخورید نه اینکه حتما باید بخورید.

شکم نباید به طوری پر شود که جایی در معده باقی نماند.

در روایت آمده است:

كُلُّ دَاءٍ مِنَ‌ التُّخَمَةِ مَا عَدَا الْحُمَّى فَإِنَّهَا تَرِدُ وُرُوداً.[19]

یعنی تمام بیماری ها از پر خوری است مگر تب که از بیرون وارد می‌شود.

اگر علت بیماری ها سیری است، زمانیکه علت منتفی باشد معلول هم منتفی می‌شود مگر اینکه علت ابتدائی باشد.

نه، آبمیوه ها نوشیدنی است و نوشیدنی ها غذا محسوب نمی‌شوند.

البته خواهیم خواند که تب هم از معده است زیرا فرمود:

الْمَعِدَةُ بَيْتُ‌ الدَّاء[20]

یعنی معده خانه تمام بیماری ها است.

بیماری سنگ مجاری ادرار

سنگ کلیه، سنگ هالب، سنگ مثانه، سنگ پیشاب راه که سنگ مجاری ادراری نامیده می‌شود.

سنگ کریستال هایی از کلسیم یا اوره یا مواد دیگر خاکی است. انسان از خاک و آب و نفس و روح خلق شده است که روایت آن در جلد اول مفصلا آمده است. ماده‌ی خاکی اگر بیشتر از ماده‌ی آبی باشد، در کلیه رسوب می‌کند و تبدیل به کریستال می‌شود.

دور کریستال املاح دیگری مانند کلسیم و دیگر مواد جمع می‌شود و روز به روز بزرگ تر می‌شود.

تکه های جامد کوچکی وجود دارد که هسته‌ی سنگ را تشکیل می‌دهند. اول یک کریستال تولید می‌شود و مواد دیگر دور آن جمع می‌شود و بزرگ تر می‌شود.

امروزه گفته می‌شود کم خوردن آب علت ابتدا به سنگ است که اشتباه است بلکه علت سنگ کلیه پرخوری است. علت سنگ زیادی مواد خاکی در بدن است. وقتی مواد خاکی در بدن زیاد شد، ادرار غلظت پیدا می‌کند و رسوب می‌کند.

بنابراین چاره‌ی آن زیاد خوردن آب نیست زیرا زیاد آب خوردن برای بدن مضر است.

در روایت آمده است:

لَوْ أَنَّ النَّاسَ أَقَلُّوا مِنْ شُرْبِ الْمَاءِ لَاسْتَقَامَتْ‌ أَبْدَانُهُمْ‌.[21]

یعنی اگر مردم کم آب بخورند بدن های آن مستقیم می‌شود زیرا آب ریشه‌ی هر بیماری است.

آب معدنی که مردم مصرف می‌کنند املاح دارد و بعضی از مناطق آب مردم گچ دارد.

بنابراین خوردن بیش از حد غذا و یا سه وعده غذا خوردن موجب سنگ می‌شود. در طب اسلامی آمده است که معده باید سه قسمت بشود و یک قسمت آن از غذا پر باشد و دو قسمت دیگر برای آب و هوا است.

اگر خوردن آب مساوی با غذا باشد غلظت خون و غلظت ادرار و زیاد شدن ماده‌ی خاکی اتفاق نمی‌افتد.

البته در روایات برای سنگ علل دیگری مانند جماع با شکم پر، حبس کردن منی، جماع بدون خارج شدن آب منی، زیاد مکث کردن در جماع، ادرار نکردن بعد از جنابت ذکر شده است.

سوزش ادرار یا معلول سنگ و یا معلول عفونت ادرار است.

درمان

داروی جامع امام رضا(ع)‌ با آب ترب، جامع با آب سداب برای سنگ کلیه و مرکب سه برای مثانه و هالب و سنگ کلیه است.