«درس طب در روایات»

استاد تبریزیان

95/08/19

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: ادامه بحث سلامتی در زینت(رنگ کردن مو) – معرفی بیماری آپاندیس

 

ادامه بحث رنگ ردن مو

رنگ کردن مو مطلوب است و آن چیزی که دنبال آن هستیم این است که رنگ کردن مو برای کسی که موهای سیاه دارد هم مطلوب است.

رنگ کردن مو برای موهای سفید معمول است ولی برای اثبات مطلوبیت رنگ کردن برای موهای سیاه هستیم.

مرحله‌ی مطلوبیت رنگ کردن بود و مرحله‌ی دوم انتخاب رنگ است.

مستفاد از روایات مطلوب بودن رنگ زرد است. امروز از انواع رنگ ها استفاده می‌کنند ولی شیمیایی است و اخیرا در اروپا رنگ های بنفش و آبی و قرمز هم وجود دارد ولی چیزی که مجوز آن صادر شده است رنگ زرد است ولی رنگ قرمز حنائی بهتر از رنگ زرد است و رنگ سیاه و تیره از قهوه ای و حنائی بهتر است.

مستفاد از روایات این است که رنگ هرچه تیره تر باشد بهتر است.

در روایت آمده است:

لَقَدْ خَضَبَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع بِالصُّفْرَةِ فَبَلَغَ النَّبِيَّ ص ذَلِكَ فَقَالَ (فِي الْخِضَابِ) إِسْلَامٌ- فَخَضَبَهُ بِالْحُمْرَةِ فَبَلَغَ النَّبِيَّ ص ذَلِكَ فَقَالَ إِسْلَامٌ وَ إِيمَانٌ فَخَضَبَهُ بِالسَّوَادِ فَبَلَغَ النَّبِيَّ ص ذَلِكَ فَقَالَ إِسْلَامٌ وَ إِيمَانٌ وَ نُور[1]

یعنی حضرت علی (ع) موهای خود را زرد کرده بود این مطلب به پیامبر(ص) رسید فرمود رنگ کردن کار اسلامی است و نشانه‌ای از اسلام است بعد از آن حضرت امیر(ع) موهای خود را قرمز و حنائی کرد و این مطلب به پیامبر(ص) رسید فرمود این کار نشانه‌ی اسلام و ایمان است و بعد حضرت امیر(ع) موی خود را سیاه کرد و این مطلب به پیامبر(ص) رسید فرمود این کار اسلام و ایمان و نور است.

از این روایت استفاده می‌شود که رنگ کردن برای موهای سیاه هم مطلوب است زیرا حضرت امیر(ع) در زمان پیامبر(ص) موی سفید نداشت. اگر این روایت برای زمان بودن در مکه باشد، حضرت امیر(ع) زیر بیست سال دارد و اگر برای مدینه باشد، حضرت امیر(ع) زیر سی سال هستند.

اینکه در این روایت فرموده است رنگ کردن اسلام و ایمان است شاید مراد این باشد که این کار معادل اسلام آوردن و ایمان داشتن است.

رنگ زرد به وسیله‌ی گیاه ورس یا بابونه است.

در روایت دیگر آمده است:

إِنَّ رَجُلًا دَخَلَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص وَ قَدْ صَفَّرَ لِحْيَتَهُ‌ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا أَحْسَنَ هَذَا ثُمَّ دَخَلَ عَلَيْهِ بَعْدَ هَذَا وَ قَدْ أَقْنَى بِالْحِنَّاءِ فَتَبَسَّمَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ قَالَ هَذَا أَحْسَنُ مِنْ ذَاكَ ثُمَّ دَخَلَ عَلَيْهِ بَعْدَ ذَلِكَ وَ قَدْ خَضَبَ بِالسَّوَادِ فَضَحِكَ إِلَيْهِ فَقَالَ هَذَا أَحْسَنُ مِنْ ذَاكَ وَ ذَاك‌[2]

یعنی مردی نزد پیامبر(ص) آمد که محاسن خود را زرد کرده بود پیامبر(ص) به او فرمود این کار چقدر خوب است سپس فردی وارد شد که محاسن خود را قرمز یا قهوه ای حنائی کرده بود پیامبر(ص) تبسم کرد و فرمود این از قبلی بهتر است سپس فردی که موی خود را سیاه کرده بود پیامبر(ص) خندید و فرمود این بهتر از قبلی ها است.

خندیدن پیامبر(ص) نشانه‌ی خوب بودن کار است. اسلام دین زیبایی است. اگر جوانی موهای نیمه بلند و روغن زده داشته باشد مومن است. زیرا روایات می‌فرماید رنگ کردن اسلام و ایمان و نور است.

در روایت دیگر آمده است:

بَلَغَ رَسُولَ اللَّهِ ص أَنَّ قَوْماً مِنْ أَصْحَابِهِ صَفَّرُوا لِحَاهُمْ‌ فَقَالَ هَذَا خِضَابُ الْإِسْلَامِ إِنِّي لَأُحِبُّ أَنْ أَرَاهُمْ قَالَ عَلِيٌّ ع فَمَرَرْتُ عَلَيْهِمْ فَأَخْبَرْتُهُمْ فَأَتَوْهُ فَلَمَّا رَآهُمْ قَالَ هَذَا خِضَابُ الْإِسْلَامِ قَالَ فَلَمَّا سَمِعُوا ذَلِكَ مِنْهُ رَغِبُوا فَأَقْنَوْا قَالَ فَلَمَّا بَلَغَ ذَلِكَ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ هَذَا خِضَابُ الْإِيمَانِ إِنِّي لَأُحِبُّ أَنْ أَرَاهُمْ قَالَ عَلِيٌّ ع فَمَرَرْتُ عَلَيْهِمْ فَأَخْبَرْتُهُمْ فَأَتَوْهُ فَلَمَّا رَآهُمْ قَالَ هَذَا خِضَابُ الْإِيمَانِ فَلَمَّا سَمِعُوا ذَلِكَ مِنْهُ بَقُوا عَلَيْهِ حَتَّى مَاتُوا[3]

یعنی به حضرت رسول (ص) خبر رسید که عده ای از اصحاب شما محاسن خود را زرد کرده اند فرمود این رنگ اسلام است من دوست دارم این افراد را بببینم

در روایت دیگر آمده است:

أَحَبُّ خِضَابِكُمْ إِلَى اللَّهِ الْحَالِك‌[4]

یعنی دوستداشتنی ترین رنگ نزد خداوند رنگ تیره است.

در دو مورد رنگ کردن مو تاکید شده است. یکی در جنگ و یکی در مورد خانم ها است.

در روایت آمده است:

دَخَلَ قَوْمٌ عَلَى الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ص فَرَأَوْهُ مُخْتَضِباً بِالسَّوَادِ فَسَأَلُوهُ عَنْ ذَلِكَ فَمَدَّ يَدَهُ إِلَى لِحْيَتِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي غَزَاةٍ غَزَاهَا أَنْ يَخْتَضِبُوا بِالسَّوَادِ لِيَقْوَوْا بِهِ عَلَى الْمُشْرِكِين‌[5]

یعنی پیامبر(ص) در جنگی امر فرمود که همه موهای خود را سیاه کنند تا برابر مشر.کین تقویت شوند.

استفاده می‌شود که خضاب کردن مو به رنگ سیاه سبب تقویت انسان می‌شود.

البته این احتمال هست که اگر میان افراد پیرمرد وجود دارد، با رنگ کردن مو جوان جلوه کنند ولی چون تعداد پیرمرد ها کم است،

در مورد یاران امام زمان(عج) آمده است که همه جوان هستند و محاسن آن ها کامل نشده است و یا در نیامده است و سوال می‌شود از پیرها چه؟ می‌فرماید:

كَالْمِلْحِ‌ فِي‌ الزَّاد[6]

یعنی از پیرمرد ها به مقدار نمکی است که برای توشه‌ی سفر برداشته می‌شود.

در حقیقت تعداد پیرمردها در جنگ به مقدار نمک در توشه است یعنی خیلی کم است. الان به جهت تغذیه ها موها زیاد سفید می‌شود. پیامبر(ص) با وجود شصت و سه سال سن یکی دو موی ایشان سفید شده بود.

معلوم می‌شود رنگ سیاه ترسی در دل دشمن می‌اندازد.

رنگ کردن غیر از رنگ موی طبیعی است بنابراین اگر کسی ببیند می‌گوید این مو رنگ شده است. علتی که در روایت ذکر شده است قوی شدن است نه اینکه ترس در دل دشمن بیفتد.

گیاه کتم، رنگ مو را سیاه می‌کند.

در روایت داریم به خصوص رنگ سیاه جزو آمادگی در برابر دشمن است:

﴿وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة﴾[7]

یعنی هر نيرويى در قدرت داريد، براى مقابله با آنها [دشمنان‌]، آماده سازيد.

بنابراین با رنگ کردن مو، انسان قوت می‌گیرد.

گیاه وسمه تیره می‌کند ولی به حد مشکی نمیرسد.

احتمالاتی در تقویت انسان با رنگ سیاه است. یک احتمال این است که با جذب بیشتر نور خورشید باعث گرم شدن مغز می‌شود.

رنگ سیاه برای خانم ها انس است یعنی نسبت به رنگ زرد، برای جذب کردن خانم ها موثرتر است.

در روایت آمده است:

دَخَلَ قَوْمٌ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ ع فَرَأَوْهُ مُخْتَضِباً بِالسَّوَادِ فَسَأَلُوهُ فَقَالَ إِنِّي رَجُلٌ أُحِبُّ النِّسَاءَ وَ أَنَا أَتَصَنَّعُ لَهُنَ‌[8]

یعنی عده ای نزد امام باقر(ع) وارد شدند و امام (ع) را با موی خضاب شده به رنگ سیاه دیدند از ایشان علت آن را پرسیدند فرمود من مردی هستم که زنان را دوست دارم و برای آن ها و برای جذب آن ها خودم را درست می‌کنم.

شاید خانم ها با رنگ سیاه، در مرد بیشتر احساس مردانگی می‌کنند ولی با رنگ طلائی این حالت به آن ها دست نمی‌دهد.

پیروان حضرت عیسی(ع) شاید میلی به زن گرفتن نداشته باشند زیرا او زنی اختیار نکرد ولی پیامبر(ص) بیست و سه زن گرفت بلکه پیروانش نیز زن اختیار کنند.

در روایت دیگر آمده است:

دَخَلْتُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ ع وَ قَدِ اخْتَضَبَ‌ بِالسَّوَادِ فَقُلْتُ أَرَاكَ قَدِ اخْتَضَبْتَ بِالسَّوَادِ فَقَالَ إِنَّ فِي الْخِضَابِ أَجْراً وَ الْخِضَابُ وَ التَّهْيِئَةُ مِمَّا يَزِيدُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي عِفَّةِ النِّسَاءِ وَ لَقَدْ تَرَكَ النِّسَاءُ الْعِفَّةَ بِتَرْكِ أَزْوَاجِهِنَّ لَهُنَّ التَّهْيِئَةَ قَالَ قُلْتُ بَلَغَنَا أَنَّ الْحِنَّاءَ يَزِيدُ فِي الشَّيْبِ قَالَ أَيُّ شَيْ‌ءٍ يَزِيدُ فِي الشَّيْبِ الشَّيْبُ يَزِيدُ فِي كُلِّ يَوْم‌[9]

یعنی نزد امام کاظم(ع) وارد شدم درحالیکه امام (ع) رنگ موی خود را سیاه کرده بود عرض کردم تو را با رنگ موی سیاه می‌بینم؟! فرمود در رنگ کردن مو ثوابی است و رنگ کردن مو و ایجاد آمادگی برای خانم ها از چیزهایی است که خداوند به وسیله‌ی آن عفت زنان را خواسته است و زنان به خاطر عدم آراستگی و رسیدگی شوهران، عفت را ترک می‌کنند.

بهترین رنگ نیز امروزه رنگ سیاه و تیره است به جهت فوائدی که دارد.

در روایت آمده است:

غَيِّرُوا الشَّيْبَ‌ وَ لَا تَتَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ وَ النَّصَارَى‌[10]

یعنی موهای سفید خود را رنگ کنید و خود را همانند یهود و نصاری قرار ندهید.

یهود و نصارا موهای سفید خود را رنگ نمی‌کنند.

موی سفید ذاتا خوب است ولی منافاتی با مطلوبیت رنگ کردن موی سفید ندارد.

کسی که موهای خود را رنگ می‌کند بعد از مدتی، موها دو رنگه می‌شود که در عربی «نصال» می‌گویند که این کار شدیدا مکروه است.

در روایت آمده است:

إِيَّاكَ‌ وَ نُصُولَ‌ الْخِضَابِ‌ فَإِنَّ ذَلِكَ بُؤْسٌ[11]

یعنی به پرهیز از دو رنگه شدن مو زیرا بیچارگی و بی نوایی است.

 

معرفی بیماری آپاندیس

ورمی در درون است در روایات به «دبیله» تعبیر شده است. اگر منفجر شود کمتر کسی زنده می‌ماند. در عربی «المسران الاعور» یعنی روده کور یا روده یک چشم گفته می‌شود. غده های لنفی وجود دارد که با ورم کردن آن ها باعث بسته شدن آپاندیس یا سفت شدن یا پیچ خوردن می‌شود.

عامل بیماری آپاندیس

با نفوذ نوع خاصی از میکروب، آپاندیس عفونی می‌شود. بنابر روایات این بیماری ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و ماندن غذا لای دندان است. با باقی ماندن غذا لای دندان میکروبی به وجود می‌آید که باعث این بیماری در آپاندیس می‌شود.

اگر غذای لای دندان ها خورده بشود، شخص مبتلا به آپاندیس می‌شود. خلال های بازاری عمدا از چین فرستاده می‌شود برای خراب کردن دندان ها فرستاده می‌شود زیرا از نی ساخته شده است و پیامبر(ص) فرمود با نی خلال نکنید زیرا باعث وبای دندان و خرابی دندان ها می‌شود.

چوب زیتون برای خلال خوب است و از همه بهتر گیاهی است به نام گیاه خلال که در خوزستان است که با آن خلال می‌شود.

علائم بیماری آپاندیس

دل درد شدید در حوالی و دور ناف، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، شدید شدن درد هنگام سرفه و عطسه کردن، تب خفیف، حساسیت ربع تحتانی شکم، انقباض غیر ارادی و سفت شدن جداره قدامی شکم.

شخصی مشکوک به آپاندیس به شما مراجعه می‌کند، به او بگویید سرفه مصنوعی کند وقتی با سرفه درد شدیدتر شد آپاندیس است.

افرادی که آپاندیس دارند نمی‌توانند راست بایستدند.

درمان آپاندیس

درمان اصلی سیاهدانه با عسل و گاهی هم فصد و حجامت هم مفید است. راجع به آپاندیس آمده است:

إِنَّ خَيْرَ الدَّوَاءِ الْحِجَامَةُ وَ الْفِصَادٌ وَ الْحَبَّةُ السَّوْدَاءُ يَعْنِي الشُّونِيز[12]

یعنی بهترین درمان حجامت و فصد و سیاهدانه است.

خوردن عسل به شکل فراوان با سیاهدانه است.

سه قاشق مرباخوری عسل که هر قاشق با هفت دانه سیاهدانه باشد مصرف شود.

عسل باید اصل باشد.


[1] وسائل الشیعه، شیخ حرعاملی، ج2، ص91.
[2] من لایحضر الفقیه، شیخ صدوق، ج1، ص123.
[3] ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص20.
[4] ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص21.
[5] الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص481.
[6] الغیبه، نعمانی، ص316.
[7] سوره انفال، آیه60.
[8] الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص481.
[9] الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص480.
[10] الخصال، شیخ صدوق، ج2، ص498.
[11] الکافی، کلینی، ط اسلامیه، ج6، ص482.
[12] دعائم الاسلام، قاضی نعمان، ج2، ص144.