موضوع: ادامه بحث سلامتی در زینت (رسیدگی به موها – فرق ایجاد کردن) – معرفی بیماری پیتیک یا همان زخم معده

صحبت راجع به سلامتی در زینت بود. زینت موضوعاتی دارد. یکی از موضوعات رسیدگی به موها است. رسیدگی اعم از شانه کردن و روغن مالی و امثال این ها می‌باشد.

«اتخاذ الشعر» به معنای موی بلند. کسی که می‌تواند فرق برای موی خود ایجاد کند، صاحب مو شناخته می‌شود. ملاک دیگر، گذشتن موها از لاله‌ی گوش است که لازمه‌ی آن داشتن فرق برای موها است.

از روایات استفاده می‌شود کسی که امکان فرق باز کردن ندارد، صاحب مو نیست.

از ائمه سوال می‌شد که پیامبر(ص) در سر خود فرق ایجاد می‌کرد؟ ائمه (ع) در جواب می‌فرمودند خیر. پیامبر(ص) به جهت اینکه مو نداشت فرق هم نداشت.

گویا مویی که از لاله‌ی گوش بیشتر نباشد، مو نیست و شاید احکام مو بر آن صادق نباشد. مانند اینکه گفته شده است کسی که مو دارد مکلف است تا به موهای خود رسیدگی کند که شامل شخصی که موهای کوتاه دارد نمی‌شود.

در روایت آمده است:

قُلْتُ لَهُ أَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَفْرُقُ‌ شَعْرَهُ‌ قَالَ لَا إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ إِذَا طَالَ شَعْرُهُ كَانَ إِلَى شَحْمَةِ أُذُنِهِ[1]

یعنی به امام صادق (ع) عرض کردم آیا پیامبر(ص) فرق برای موهای خود درست می‌کرد؟ فرمود نه همانا بلندی موهای پیامبر(ص) تا لاله‌ی گوش می‌رسید.

معنای روایت این است که موهایی که تا لاله‌ی گوش است نیاز به فرق ندارد و شاید احکام مو بر آن بار نشود.

توصیه هایی برای صاحبان موهای بلند

رسیدگی به موها

لحن روایات درباره رسیدگی به موی بلند شدید است و توصیه به نیکو کردن موهای بلند شده است. مفاد یک سری از روایات تخییر بین رسیدگی به موی بلند و بین نداشتن مو است.

در روایت آمده است:

مَنْ‌ كَانَ‌ لَهُ‌ شَعْرٌ فَلْيُحْسِنْ إِلَيْهِ[2]

یعنی کسی که مو دارد پس به آن رسیدگی کند و نیکو قرارش دهد.

در روایت دیگر آمده است:

مَنِ اتَّخَذَ شَعْراً فَلْيُحْسِنْ‌ إِلَيْه‌[3]

یعنی کسی که مو نگه می‌دارد باید به آن رسیدگی و نیکویی کند.

ظاهرا مراد از «اتخذ شعرا» موهایی است که از لاله‌ی گوش بگذرد.

در روایت دیگر آمده است:

مَنِ اتَّخَذَ شَعْراً فَلْيُحْسِنْ‌ وِلَايَتَهُ‌ أَوْ لِيَجُزَّه‌[4]

یعنی کسی که برای خود مو نگه می‌دارد به آن نیکویی کند و به آن رسیدگی کند یا بتراشد.

کلمه «لیجزه» امر است.

ولایت مانند ولایت پدر و مادر بر فرزند، وظایفی است که شخص باید به آن ها بپردازد و آن ها را انجام دهد. کارهایی که در راستای مصلحت و منفعت مو است را باید رعایت کند.

پیامبر(ص) به مسئله‌ی رسیدگی به موها خیلی مقید بودند تا جائیکه اگر در وسط جمیت قرار می‌گرفتند، شخص غریبه او را به وسیله‌ی موهای مرتب شناسایی می‌کرد.

در روایت آمده است:

أَرْجَلُ‌ النَّاسِ‌ جُمَّة[5]

یعنی پیامبر(ص) خیلی به موهای خود رسیدگی می‌کرد.

«ترجیل» به معنای شانه کردن و مرتب کردن مو است.

امت اسلامی، امتی است که موهای خود رسیدگی می‌کند و امت زیبایی است زیرا با الگو گرفتن از پیامبر(ص) اینگونه هستند ولی متاسفانه مسلمانان به پیامبر(ص) اقتدا نمی‌کنند و خارجی ها این کارها را انجام می‌دهند.

فرق ایجاد کردن برای مو

در روایت آمده است:

مَنِ اتَّخَذَ شَعْراً وَ لَمْ‌ يَفْرُقْهُ‌ فَرَقَهُ اللَّهُ بِمِنْشَارٍ مِنْ نَارٍ قَالَ وَ كَانَ شَعْرُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَفْرَةً لَمْ يَبْلُغِ الْفَرْقَ[6]

یعنی کسی که موی خود را بلند کند و برای آن فرق ایجاد نکند خداوند سرش را با یک اره آهنی نصف می‌کند و موهای پیامبر(ص) زیاد بود ولی به اندازه‌ ای که برای آن فرق ایجاد کند نبود.

ایجاد کردن فرق، یکی از روش ها و وسائل تمییز نگه داشتن مو است زیرا مو تا تمییز نباشد نمی‌شود برای آن فرق باز کرد.

این اوامر، بیشتر تکالیف طبی است و بیشتر مراد از این اوامر تاکید است. بعید می‌دانم فقیهی به وجوب ایجاد فرق یا حتی استحباب آن فتوا داده باشد.

ظاهر روایت در وعید به عذاب است.

در یک مورد پیامبر(ص) موهای خود را بلند کرد و آن در صلح حدیبیه است. زمانیکه راه پیامبر(ص) برای انجام اعمال حج بسته شد، در برگشت خداوند متعال به پیامبر(ص) وعده داد که سال آینده به مکه خواهی رفت و در آنجا موهای خود را می‌تراشی. بعد از این وعده، پیامبر(ص) تا سال بعد موهای خود را کوتاه نکرد که در آن موقع برای موهای خود فرق ایجاد می‌کرد.

در قرآن کریم آمده است:

﴿لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِنْ شاءَ اللَّهُ آمِنينَ مُحَلِّقينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرينَ لا تَخافُونَ فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَريبا﴾[7]

یعنی خداوند آنچه را به پيامبرش در عالم خواب نشان داد راست گفت بطور قطع همه شما بخواست خدا وارد مسجد الحرام مى‌شويد در نهايت امنيّت و در حالى كه سرهاى خود را تراشيده يا كوتاه كرده‌ايد و از هيچ كس ترس و وحشتى نداريد ولى خداوند چيزهايى را مى‌دانست كه شما نمى‌دانستيد (و در اين تأخير حكمتى بود) و قبل از آن، فتح نزديكى (براى شما) قرار داده است‌.

در روایت آمده است :

قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع الْفَرْقُ مِنَ السُّنَّةِ قَالَ لَا قُلْتُ فَهَلْ فَرَقَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ نَعَمْ قُلْتُ كَيْفَ فَرَقَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ لَيْسَ مِنَ السُّنَّةِ قَالَ مَنْ أَصَابَهُ مَا أَصَابَ رَسُولَ اللَّهِ ص يَفْرُقُ كَمَا فَرَقَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَقَدْ أَصَابَ سُنَّةَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ إِلَّا فَلَا قُلْتُ لَهُ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص حِينَ صُدَّ عَنِ الْبَيْتِ وَ قَدْ كَانَ سَاقَ الْهَدْيَ وَ أَحْرَمَ أَرَاهُ اللَّهُ الرُّؤْيَا الَّتِي أَخْبَرَهُ اللَّهُ بِهَا فِي كِتَابِهِ إِذْ يَقُولُ- لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِنْ شاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ لا تَخافُونَ‌ فَعَلِمَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَنَّ اللَّهَ سَيَفِي لَهُ بِمَا أَرَاهُ فَمِنْ ثَمَّ وَفَّرَ ذَلِكَ الشَّعْرَ الَّذِي كَانَ عَلَى رَأْسِهِ حِينَ أَحْرَمَ انْتِظَاراً لِحَلْقِهِ فِي الْحَرَمِ حَيْثُ وَعَدَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَمَّا حَلَقَهُ لَمْ يُعِدْ فِي تَوْفِيرِ الشَّعْرِ وَ لَا كَانَ ذَلِكَ مِنْ قَبْلِهِ ص‌[8]

یعنی به امام صادق(ع) عرض کردم آیا فرق ایجاد کردن برای مو سنت است؟ فرمود نه عرض کردم آیا پیامبر(ص) برای موی خود فرق ایجاد کرد؟ فرمود بله عرض کردم چکونه پیامبر(ص) برای موهای خود فرق ایجاد کرد در حالیکه از سنت نبود؟ فرمود اتفاقی که برای پیامبر(ص) افتاد و موجب ایجاد کردن فرق برای موی ایشان شد، اگر برای شخص دیگری هم اتفاق بیفتد، فرق ایجاد می‌کند همانطور که رسول خدا(ص) فرق ایجاد کرد و به سنت پیامبر(ص) عمل کرده است و اگر غیر از این باشد به سنت عمل نکرده است عرض کردم چه اتفاقی برای رسول خدا(ص) افتاد فرمود همانا رسول خدا(ص) هنگامی که از بیت الله الحرام منع شد درحالیکه قربانی به همراه داشت و احرام بسته بود، خداوند در خوابی که در قرآن آمده است به او خبر داد ﴿ خداوند آنچه را به پيامبرش در عالم خواب نشان داد راست گفت بطور قطع همه شما بخواست خدا وارد مسجد الحرام مى‌شويد در نهايت امنيّت و در حالى كه سرهاى خود را تراشيده يا كوتاه كرده‌ايد و از هيچ كس ترس و وحشتى نداريد﴾ پس پیامبر(ص) دانست که خداوند به زودی به وعده‌ی خود عمل می‌کند به سبب آنچه در خواب دید از این جهت موهایی را که هنگام احرام در سر داشت را بلند کرد و منتظر ماند تا در حرم آن ها را بتراشد همانگونه که خداوند به او وعده داد و هنگامی که موهای خود را تراشید دیگر به بلند کردن موها اقدام نکرد و همچنین قبل از آن هم موهای خود را بلند نکرده بود.

معنای فرق چیست؟

فرق اگر وسط باشد می‌تواند در تمام سر ایجاد شود. «فلیفرق شعره» یعنی بین موهای خود فرق ایجاد کند، در این حالت فرق از وسط متصور است.

احتمال دارد فرق به معنای جداکردن از هم و بافتن باشد.

احتمال سوم ایجاد کردن فرق برای مو به هر شکل است حتی اگر فرق در یک طرف سر باشد.

احتمال اول از همه قوی تر است زیرا در روایت آمده است «فلیفرق شعره» یعنی برای تمام مو فرق ایجاد کند و نه برای یک قسمت سر فرق باشد.

معرفی بیماری زخم پیتیک (اولسر پیتیک یا همان زخم معده)، (peptic ulcer disease)

زخمی است که در لایه‌ی مخاطی و لایه‌ی عضلانی معده به وجود می‌آید که یک مقدار عمقی است و بیشتر در قسمت زیر مری یعنی در سر معده و بالای معده یا اثنی عشر یا جاهای حساس معده به وجود می‌آید.

علل این بیماری زیاد شدن اسید معده است که روی غذاها و قسمت بالای معده می‌آید که در طی روزهای متوالی حالت زخم ایجاد می‌کند که می‌تواند از صفراء باشد و همچنین می‌تواند از زیاد خوردن باشد که موجب زیاد شدن ترشح معده می‌شود. علت دیگر هم آب نخوردن بعد از غذا است چون با آب اسید به روده ها می‌رود و آسیبی نمی‌رساند ولی اگر آب خورده نشود، اسید در بالای معده جمع می‌شود و موجب ایجاد زخم می‌شود. در روایت آمده است:

تَنْشَقُ‌ مَعِدَتُه‌[9]

یعنی کسی که بعد از غذا آب نخورد معده‌ی او پاره می‌شود.

ما گفتیم پاره شدن همان زخم است.

آب بعد از غذا نیاز است مگر اینکه غذا چرب باشد یا اینکه غذا گوشت باشد که آب باید یک یا دو ساعت به تاخیر بیفتد.

علت دیگر زخم معده اختلالات روانی و عصبی است. افرادی که استرس زیادی دارند، سیستم معده‌ی آن ها به هم می‌خورد. در بعضی جاها اختلال به شکل ترشح اسید زیاد است.

آخرین علت زخم معده هم غلبه‌ی صفراء است.

علائم زخم معده

درد در ناحیه حفره یعنی گودی در ناحیه شکم، آروق های ترش، بزرگی شکم، تهوع و استفراغ، ترشح زیاد از حد بزاق، بی اشتهایی، لاغری، اسهال و کم خونی از علائم زخم معده است.

چون بیشترین آسیب در ناحیه‌ی اتصال مری و معده به وجود می‌آید، علامت بارز زخم معده همان درد در ناحیه‌ی گودی بالای شکم است به همراه علامت آروق ترش و ترشح زیاد دهان، بقیه‌ی علامت ها با بیماری ورم معده مشترک باشد.

درمان زخم معده

درمان صفراء و استراحت فکری و بدنی زیرا عصبانیت سبب اختلال در کار معده می‌شود، اصلاح تغذیه و عدم پرخوری و اصلاح نوع غذاها و نخوردن غذا در حال سیری از پرهیزات زخم معده است.

بهترین درمان مرکب دو و خود زنجفیل است.

در مرحله بعد جامع با آب زیره و هضم کننده و سویق است زیرا سویق خشک اسید را جذب می‌کند و در روایت آمده است که معده را جارو می‌کند.