«درس طب در روایات»
استاد تبریزیان
95/06/28
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: بهداشت در جماع (نگاه به فرج زن – صحبت کردن هنگام جماع)
صحبت راجع به سبک همبستر شدن اسلامی است. سبک اسلامی در مقابل سبک اروپایی و غربی است.
نگاه کردن به فرج
یکی از مسائل این است که آیا مرد میتواند در حال همبستر شدن یا در غیر آن به فرج زن نگاه کند؟
روایات میفرمایند که نگاه کردن به زن در حالت عریان اشکالی ندارد. از این روایت استفاده میشود که نگاه کردن به عورت زن ایرادی ندارد.
اما سه دسته از روایات هستند که از این کار منع کرده اند. یک دسته میفرماید که نگاه کردن در حال همبستر شدن سبب کوری در فرزند میشود.
دسته دوم میفرماید نگاه کردن به فرج زن به طور مطلق (در حال همبستری و در غیر آن) سبب کوری به طور مطلق (نفرموده اند فرزند) میشود. ظاهر آن این است که سبب کوری در نگاه کننده (یعنی مرد) میشود.
دسته ای از روایات هم میفرماید نگاه کردن به عورت و فرج زن در هنگام همبستری سبب کوری میشود. نفرموده است که سبب کوری در فرزند میشود. ظاهر این است که سبب کوری در نگاه کننده (مرد) میشود.
اینکه نگاه کردن به فرج زن در حال همبستر شدن موجب کوری مرد بشود تا به حال شنیده نشده است. چیزی که در این زمینه میشود قبول کرد، ضعف و کوری تدریجی است. اینکه در هنگام همبستری شخص از دنیا میرود شنیده شده است ولی نشنیده ایم که شخص به جهت نگاه به فرج زن بینایی خود را از دست بدهد.
در روایت آمده است:
وَ لَا يَنْظُرْ أَحَدٌ إِلَى فَرْجِ امْرَأَتِهِ وَ لْيَغُضَّ بَصَرَهُ عِنْدَ الْجِمَاعِ فَإِنَّ النَّظَرَ إِلَى الْفَرْجِ يُورِثُ الْعَمَى فِي الْوَلَد[1]
یعنی کسی به فرج زن خود نگاه نکند و هنگام جماع چشمان خود را ببندد زیرا نگاه کردن به فرج موجب کوری در فرزند میشود.
شاید عمده ترین روایت در مورد نگاه کردن به فرج زن همین روایت است.
از این روایت استفاده میشود نگاه کردن به فرج زن هنگام همبستر شدن، موجب کوری در فرزند میشود.
نکته اول این است که قید «عند الجماع» قید احترازی است یا اینکه قید غالبی است؟ چون نگاه کردن به فرج زن غالبا هنگام همبستر شدن اتفاق میافتد. اگر قید غالبی باشد این نتیجه را میدهد که نگاه کردن به فرج زن چه در هنگام همبستری و چه در غیر آن موجب کوری میشود. قید غالبی هم خیلی مهم است. مانند آیه ای که میفرماید:
﴿رَبائِبُكُمُ اللاَّتي في حُجُورِكُم﴾[2]
یعنی دختران همسرانتان كه در دامان (و تحت كفالت) شمايند
فقهاء فرموده اند که قید «فی حجورکم» در این آیه قید غالبی است.
کبرا و تعلیلی که در روایت آمده است « زیرا نگاه کردن به فرج موجب کوری در فرزند میشود» کلی است و غالبی بودن قید «عند الجماع» را تایید میکند.
بنابراین شاید از این روایت استفاده بشود که نگاه کردن به فرج زن مطلقا(چه در هنگام همبستر شدن و چه در غیر آن) موجب کوری در فرزند میشود.
احتمال هم دارد بگوییم «النظر» که در تعلیل آمده است به معنای همان نگاهی است که با قید «عند الجماع» آمده است. بنابر این احتمال، قید «عند الجماع» احترازی میشود.
در روایت دیگر آمده است:
سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع أَ يَنْظُرُ الرَّجُلُ إِلَى فَرْجِ امْرَأَتِهِ وَ هُوَ يُجَامِعُهَا فَقَالَ لَا بَأْس[3]
یعنی از امام صادق(ع) پرسیدم آیا مرد میتواند به فرج زن خود در حال همبستر شدن نگاه کند؟ فرمود اشکالی ندارد.
قانون در قیود، احترازی بودن است مگر اینکه دلیل بر غیر آن داشته باشیم، بنابراین قیدی که در سوال آمده است « وهو یجامعها» احترازی است نه غالبی.
اینکه امام فرمود اشکالی ندارد، رافع اثر وضعی آن یعنی کوری فرزند نمیشود زیرا امام حکم شرعی آن را فرموده است. زیرا روایتی داریم که مانند همین روایت است ولی در آخر آن فرموده است:
إِلَّا أَنَّهُ يُورِثُ الْعَمَى فِي الْوَلَد[4]
یعنی مگر اینکه موجب کوری در فرزند میشود.
یا در روایت دیگر فرموده است:
لَا بَأْسَ بِهِ إِلَّا أَنَّهُ يُورِثُ الْعَمَى[5]
یعنی نگاه کردن به فرج زن در حال همبستری اشکالی ندارد مگر اینکه موجب کوری میشود.
نگاه کردن به فرج زن هنگام همبستر شدن از جهت طبی حرام است ولی از جهت شرعی جائز است.
روایاتی که نگاه به فرج زن را مطلقا سبب کوری بیان فرموده اند را میتوان به قرینه روایاتی که فرموده اند سبب کوری در فرزند میشود، به کوری در فرزند قید زد.
همچنین قرینه «اعتبار» نیز بیانگر این مطلب است که نگاه به فرج زن موجب کوری در نگاه کننده نمیشود زیرا تا به حال شنیده نشده است که مرد به سبب نگاه به فرج زن در هنگام همبستری بینایی خود را از دست داده است.
در روایت دیگر میفرماید:
كَرِهَ النَّظَرَ إِلَى فُرُوجِ النِّسَاءِ وَ قَالَ يُورِثُ الْعَمَى[6]
یعنی پیامبر اکرم (ص) کراهت داشت از نگاه کردن به فرج زنان و فرمود که موجب کوری میشود.
در این روایت قید همبستر شدن ندارد و نفرموده که سبب کوری در فرزند میشود بلکه ظاهرا کوری برای نگاه کننده است.
نگاه کردن به فرج زن، زمینه کوری را فراهم میکند.
میشود بین روایات این گونه جمع کرد که نگاه کردن به فرج زن در هنگام همبستری سبب کوری در فرزند میشود ولی نگاه کردن به فرج به طور مطلق سبب کوری در مرد میشود ولی تنها اشکال این جمع این است که مشاهده نشده است که نگاه به فرج زن سبب کوری مرد بشود. عرض کردیم شاید مراد کوری تدریجی باشد.
یک روایت وجود دارد که میفرماید نگاه کردن به فرج زن هنگام همبستری سبب کوری در نگاه کننده میشود. در روایت آمده است:
النَّظَرُ إِلَى الْفَرْجِ عِنْدَ الْجِمَاعِ يُورِثُ الْعَمَى[7]
یعنی نگاه کردن به فرج زن هنگام همبستری موجب کوری میگردد.
ظاهر این روایت این است که نگاه کردن سبب کوری در خود نگاه کننده میشود. میشود این جمع بین روایات مراد باشد که صرفا نگاه کردن به فرج زن چه در هنگام همبستری و چه در غیر آن سبب کوری و نابینایی در بیننده میشود ولی در هنگام همبستری علاوه بر کوری در بیننده، سبب کوری در فرزند نیز میشود.
هر فرزندی که کور متولد میشود طبق این روایات میتوانیم بگوییم که به خاطر نگاه کردن به فرج هنگام همبستر شدن بوده است.
همچنین میتوانیم بگوییم افرادی که ضعف بینایی پیدا کرده اند به سبب نگاه کردن به فرج مطلقا یا حین همبستری است.
امروزه میگویند که زیاد همبستر شدن موجب ضعف بینایی میشود.شاید این حرف درست نباشد بلکه سبب ضعف بینایی لازمه همبستر شدن یعنی نگاه کردن به فرج زن است.
شعری هست که میگوید:
ضعف البصر من فعل الذکر
یعنی ضعف بینایی از زیاد انجام دادن عمل همبستری است
شاید حرف دقیق تر این باشد که نگاه کردن به فرج سبب ضعف بینایی است زیرا زیاد انجام دادن عمل همبستری سفارش شده است و طبق روایات مشکلی ندارد.
شاید اگر به مردم سفارش کنیم که به فرج زن نگاه نکنند تا به ضعف بینایی مبتلا نشوند.
یک روایت دیگری داریم که میفرماید نگاه کردن به داخل فرج سبب کوری میشود. جمع بین روایات و این روایت این است که نگاه به خارج و ظاهر فرج اشکالی ندارد بلکه نباید به داخل آن نگاه کرد. در روایت آمده است:
لَا يَنْظُرَنَ أَحَدُكُمْ إِلَى بَاطِنِ فَرْجِ امْرَأَتِهِ فَلَعَلَّهُ يَرَى مَا يَكْرَهُ وَ يُورِثُ الْعَمَى[8]
یعنی به داخل فرج زن خود نگاه نکنید زیرا شاید چیزی ببیند که دوست ندارد و همچنین سبب کوری میشود.
طبق قواعد اصولی، این روایات مثبتات است و همدیگر را تقیید نمیزند. فقط این روایت آخری شاید روایات را تقیید بزند ولی توانایی روایات زیاد قبلی را ندارد.
میتوانیم بگوییم که نگاه کردن به داخل فرج علاوه بر کوری سبب کراهت مرد هم میشود.
اگر بخواهیم همه قیود را تصور کنیم این میشود که نگاه به فرج در حین همبستری و نگاه به داخل فرج سبب کوری در فرزند میشود و نگاه کردن به فرج در هر حالتی سبب ضعف بینایی و کوری در بیننده میشود.
صحبت کردن هنگام همبستر شدن
روایات دلالت دارند که سبب کری در فرزند میشود. همین بحث هایی که در نگاه کردن به فرج آمد، در صحبت کردن حین همبستری نیز آمده است. زیرا گاهی صحبت کردن را هنگام همبستری گفته اند و گاهی هنگام «التقاء ختانین» آمده است. گاهی گفته شده سبب کری در فرزند میشود و گاهی مطلق آمده است.
امکان دارد مراد از جماع اعم از مقدمات عمل همبستری و خود عمل همبستری و دخول باشد. ولی در خصوص صحبت کردن قید دخول در بعضی از روایات آمده است.
بنابراین به نظر میشود صحبت کردن قبل از دخول نه تنها کراهت ندارد بلکه مطلوب باشد. زیرا سبب به اوج رسیدن لذت در نزدیکی میشود. خواهیم خواند که برای خانم ها ضروری است که به نقطه ارضا برسند زیرا اگر ارضا نشود نگاهش به جای دیگر خواهد بود. راه ارضا زن، مقدمات عمل دخول است.
عرض شد صحبت موقع دخول و «التقاء ختانین» سبب کری در فرزند میشود.
همین دیروز خانمی آمد گفت چرا فرزند من کر شده است به او گفتم هنگام همبستری صحبت میکرده اید نگاهی به همدیگر کردند و خندیند و معلوم شد درست بوده است.
در روایت آمده است:
يَا عَلِيُّ لَا تَتَكَلَّمْ عِنْدَ الْجِمَاعِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِيَ بَيْنَكُمَا وَلَدٌ لَا يُؤْمَنُ أَنْ يَكُونَ أَخْرَس[9]
یعنی ای علی هنگام جماع صحبت نکن زیرا اگر فرزندی روزی شما گردد ایمن از لالی نیست.
یعنی زمینه لالی در فرزند به وجود میآید و لال شدن فرزند صد در صد نیست. قدر متیقن از همبستر شدن دخول است و شاید شامل مقدمات نیز بشود.
در روایات زیاد صحبت کردن آمده است و همچنین موقع دخول نباید صحبت کرد. در روایت آمده است:
نَهَى أَنْ يُكْثَرَ الْكَلَامُ عِنْدَ الْمُجَامَعَةِ وَ قَالَ يَكُونُ مِنْهُ خَرَسُ الْوَلَد[10]
یعنی پیامبر (ص) از زیاد صحبت کردن هنگام نزدیکی نهی کرد و فرمود سبب لالی فرزند میشود.
این روایت سه قید دارد. زیاد صحبت کردن و هنگام همبستری و لالی در فرزند.
در روایت دیگر میفرماید:
إِذَا أَتَى أَحَدُكُمْ زَوْجَتَهُ فَلْيُقِلَّ الْكَلَامَ فَإِنَّ الْكَلَامَ عِنْدَ ذَلِكَ يُورِثُ الْخَرَس[11]
یعنی هنگامی که یکی از شما با زوج خود همبستر شدید کمتر صحبت کنید زیرا باعث لالی میشود.
بنده از این روایت استفاده میکنم که اصلا نباید صحبت کرد. درست است که فرموده است «فلیقل» یعنی صحبت کردن را کم کند زیرا در اصطلاح عربی در این موارد اگر کسی تطبع در روایات کند متوجه میشود مراد از کم، عدم است. در اصطلاح امروزی اگر کسی اصلا صحبت نکند میگویند کم صحبت میکنید.
در روایت آب خوردن آب بعد از گوشت اصحاب به پیامبر عرض میکنند که کم آب میخورید و مراد آن ها آب نخوردن پیامبر است و پیامبر میفرماید آب نخوردن بعد از گوشت برای هضم غذا بهتر است.
در این روایت هم بعید نیست که مراد از کم صحبت کردن، صحبت نکردن است.
مشکلی که در این روایت است این است که نفرموده موجب لالی در فرزند میشود. ظاهر آن این است که موجب لالی در متکلم میشود. ولی ما تا به حال نشنیده ایم که شخصی در هنگام همبستری صحبت کنند و لال بشوند. حتی لالی تدریجی هم مشاهده نکرده ایم.
البته افرادی هستند که اصلا صحبت نمیکنند شاید به همین جهت باشد ولی این افراد لال نیستند بلکه توانایی صحبت کردن را دارند ولی صحبت نمیکنند. بنابراین این روایت حمل بر لالی در فرزند میشود.
در روایت دیگر آمده است:
اتَّقُوا الْكَلَامَ عِنْدَ مُلْتَقَى الْخِتَانَيْنِ فَإِنَّهُ يُورِثُ الْخَرَس[12]
یعنی از صحبت کردن هنگام دخول بپرهیزید زیرا سبب لالی میشود.
شاید از این روایت استفاده شود که مراد از جماع در روایات قبلی، دخول است. بنابراین صحبت کردن در مقدمات جماع نه تنها مکروه نیست بلکه مطلوب است.
در همبستر شدن در زمان حیض گفته شد که چون در آن زمان انعقاد نطفه امکان ندارد، مراد این است که هر زمان که نطفه منعقد شود امکان ابتلا به جنون در او وجود دارد. در اینجا نیز همین احتمال مطرح است یعنی اگر کسی عادت به صحبت کردن حین جماع پیدا کند بعید نیست که اگر در آینده به او فرزندی عطا شود دچار لالی باشد.