موضوع: درمان انگل های بدن

صحبت راجع به دستگاه گوارش است. یکی از مشکلات دستگاه گوارش بلکه از مشکلات عامه بدن مسئله انگل است. رفع و دفع انگل نیاز به کار های مستمر دارد. مواظبت های مستمر و رعایت مسائل پاکیزگی در این امر ضروری است.

انواع انگل

انگل در بدن دو قسم است. یک دسته انگل های شکم و یک دسته انگل های غیر شکم است.

یکی از انواع انگل شکم «کرم سوزنی» و دیگری «آسکاریس» و دیگری «انکریستوما» و دیگری «کِرم کدو» و دیگری کرمی ریز و غیر قابل رویت است که صرفا ایجاد خارش در مقعد می‌کند.

خارش در مقعد یا بخاطر کرم های ریز و یا بخاطر کرم های سوزنی است. کرهای سوزنی نهایتا یک سانتی متر و سوزنی شکل هستند.

در کشورهای ایران و عراق انگل انکریستوما کم است. شاید اندازه آن به ده تا دوازده سانت می‌رسد و به بدن آسیب می‌رساند و خون انسان را می‌مکد.

انگل آسکاریس یا اِسکارس انگل مشترک بین انسان و اسب است که یک وجب طول دارد و ماده آن از نر بزرگ تر است. خطر این انگل از ناحیه مکیدن خون بدن است.

کرم کدو خیلی بلند است و تا حدود هجده تا بیست سانتی متر هم می‌رسد. کرم کدو هم مقداری زیادی از خون تغذیه می‌کند. یک نوع از کرم کدو وجود دارد که از گاو است. این نوع خطر کمتری دارد ولی نوعی از کرم کدو وجود دارد که از خوک به انسان منتقل می‌شود و سر آن شاخی وجود دارد که به روده ها آسیب جدی می‌رساند.

آسکاریس و کرم کدو سبب لاغری انسان می‌شود و جلوی رشد را می‌گیرند و شاید سبب کم خونی هم بشوند و چه بسا مقدار آن ها زیاد بشود و راه روده را ببندند.

کرم کردو گاهی می‌پیچید و به شکل یک توپ می‌شود و مشکل جدی ایجاد می‌کند.

در انگل ها گاهی خطر جدی وجود دارد. گاهی اگر انسان ماده ای مصرف کند و یک مختصر آسیبی به این انگل ها زده ‌شود، باعث حالت عصبانیت در این ها می‌شود و سعی می‌کنند تا از بدن خارج بشوند و ممکن است حتی از حلق یا دیواره شکم خارج بشوند. بنابراین در از بین بردن انگل ها باید دقت کرد تا این ها نابود بشوند نه اینکه به آن ها آسیب زده شود.

راه انتقال انگل

راه انتقال انگل ها شاید متعدد باشد. کرم کدو از راه گوشت گاو منتقل می‌شود. زمانی که گوشت گاو خوب پخته نشود انگل یا «لارو» انگل وارد دهان می‌شود و در آنجا می‌ماند.

گاهی تخم انگل آن از طریق تماس یک نفر به نفر دیگر منتقل می‌شود. نیاز به دقت هایی می‌باشد مثلا شاید از سر شیر آب دستشویی منتقل بشود. نفر قبلی دست زده است و تخمک به شیر آب منتقل شده است و نفر بعدی به شیر آب دست می‌زند و تخمک به دست شخص دوم منتقل می‌شود و در موقع غذا خوردن به دهان منتقل می‌شود بنابراین باید دست ها و سر شیر آب با صابون شسته بشود.

آسکاریس با آب تنها برطرف نمی‌شود و تا دو هفته هم باقی می‌ماند.

انگل گاهی از راه زمین منتقل می‌شود به خصوص نوع سوزنی. شخصی روی قالی راه می‌رود و یک دفعه خراش شدیدی در پای خود احساس می‌کند و یا در جائی نشسته در دست یا پای خود احساس خراش شدیدی می‌کند. این خراش شدید ناشی از این است که لارو انگل سوراخی در بدن ایجاد می‌کند و وارد بدن می‌شوند. این انگل ها از افراد مبتلا به زمین می‌ریزد و از روی زمین وارد بدن فرد بعدی می‌شود.

انگل آسکاریس چه بسا از راه هوا منتقل می‌شود چون تخم آن در هوا معلق می‌شود. تخم ها وارد خون می‌شود و وارد دستگاه گوارش می‌شود و گاهی وارد دستگاه تنفسی می‌شود و گاهی سبب حالت تهوع می‌شود.

انگل های دیگری وجود دارد. انگلی در مغز انسان به وجود می‌آیند که باریک و کشیده هستند و باعث سردرد هم می‌شوند.

نوع دیگر انگل ها ممکن است در پای انسان لانه گزینی کند و سبب ورم پا بشود. وارد پوست می‌شود و زیر پوست می‌ماند. سبب ورم شدید می‌شود که به آن «پا فیلی» می‌گویند.

انگل دیگری که خطرناک است از سبزیجات منتقل می‌شود. این انگل یک دوره انتقالی دارد. این انگل از گوسفند یا سگ به انسان منتقل می‌شود. مدفوع سگ روی سبزیجات که بیافتد وارد بدن انسان می‌شود. این انگل اول کیسه آب درست می‌کند. ممکن است در کبد یا در شکم یا در سر کیسه به وجود بیاید. امروزه عمل جراحی انجام می‌دهند و کیسه را خارج می‌کنند. اگر این کیسه منفجر بشود در همه جای بدن رشد می‌کند و در این حالت خطر دارد و شکم بزرگ می‌شود و بعضی از این حالت تعبیر به «استسقاء» می‌کنند.

ممکن است که انگل های دیگری وجود داشته باشد. انگلی است که در داخل دندان به وجود می‌آید یا انگل هایی در مقعد به واسطه کارهایی به وجود می‌آید.

بعضی از سبزیجات آلوده نمی‌شوند مانند کاسنی و تره، و بعضی از گیاهان به جهت گذر زمان تخمک های روی آن تلف می‌شود. راه مناسب این است که به گیاهان عسل اضافه بشود تا انگل ها از بین بروند.

سبزی باید خوب شسته بشود چون خود آب شوینده خوبی است. باید مثلا سه چهار بار شسته بشود. بعضی از نمک استفاده می‌کند و بعضی از مواد شیمیایی استفاده می‌کنند که خطرناک است. با سرکه هم می‌توان شست چون سرکه انگل کش است.

درمان اول انگل سرکه است

سرکه بهترین انگل کش است. روایات متعدد داریم که می‌فرماید سرکه انگل شکم یا انگل بدن را می‌کشد. انگل کش دیگر خرما است.

بهترین سرکه، سرکه خمر است. «خل الخمری» یعنی سرکه ای که اول تبدیل به خمر می‌شود و سپس تبدیل به سرکه می‌شود. مانند سرکه انگور و خرما و انجیر و عسل و جو و یکی دیگر که یادم نمی‌آید. هر کدام از این ها اسم دارند. در شرائع نوشته است:

الْخَمْرُ مِنْ خَمْسَةٍ الْعَصِيرُ مِنَ الْكَرْمِ وَ النَّقِيعُ مِنَ الزَّبِيبِ وَ الْبِتْعُ مِنَ الْعَسَلِ وَ الْمِزْرُ مِنَ الشَّعِيرِ وَ النَّبِيذُ مِنَ التَّمْر[1]

یعنی خمر پنج قسم است عصیر خمر از انگور است نقیع خمر از کشمش است و بتع خمر از عسل است و مرز خمر از جو است و نبیذ از خرما است.

سرکه ای که اول خمر بشود و بعد از آن تبدیل به سرکه بشود خوب است. امروزه در طب سنتی و مدرن برای سرکه سیب تبلیغ می‌کنند. ولی طب اسلامی ایده دیگری دارد. سرکه ای که خود بخود تبدیل به خمر می‌شود نه این که کاری انجام دهیم تا تبدیل به سرکه بشود.

كُلُوا خَلَّ الْخَمْرِ مَا فَسَدَ وَ لَا تَأْكُلُوا مَا أَفْسَدْتُمُوهُ أَنْتُم‌[2]

یعنی سرکه خمری بخورید که خود فاسد شده باشد و سرکه ای که شما آن را فاسد کرده اید را نخورید.

سرکه انگور، خرما، کشمش و مانند این ها مناسب است. هیچ کدام اولویت ندارد ولی به نظر می‌رسد که هر کدام ترش تر است بهتر است. از همه ترش تر سرکه‌ی کشمش مویز و کشمش است. اگر خیلی شرین باشد ترش تر می‌شود.

البته سرکه هم دست دارد یعنی هر کس نمی‌تواند سرکه درست کند. بنده هر چه سرکه درست کردم شیرین شد.

می‌گویند شخص هر چه صفراوی تر و عصبانی تر باشد سرکه او ترش تر می‌شود به همین جهت برخی قبل از سرکه انداختن دعوایی درست می‌کنند تا سرکه او ترش شود.

مسئله سرکه خیلی در روایات تاکید شده است. روایتی داریم می‌فرماید:

ذُكِرَ عِنْدَهُ‌ خَلُ‌ الْخَمْرِ فَقَالَ يَقْتُلُ دَوَابَّ الْبَطْنِ وَ يَشُدُّ الْفَم‌[3]

یعنی نزد امام صادق (ع) از سرکه‌ی خمری یاد شد امام فرمود جنبنده های شکم را می‌کشد و دهان را تقویت می‌کند.

افرادی که زبان کوچک آن ها سست می‌شود یا اینکه دیواره دهان سست می‌شود تا جائیکه زیر دندان می‌آید سرکه درمان آن ها است و درمان تمام مشکلات دهان است.

روایت بعدی می‌فرماید:

خَلُّ الْخَمْرِ يَشُدُّ اللِّثَةَ وَ يَقْتُلُ دَوَابَّ الْبَطْنِ وَ يَشُدُّ الْعَقْل‌[4]

یعنی سرکه‌ی خمری لثه را تقویت می‌کند و جنبندگان شکم را می‌کشد و عقل و قدرت درک را تقویت می‌کند.

روایت دیگر می‌فرماید:

اسْقِهِ‌ خَلَ‌ الْخَمْرِ فَإِنَّ خَلَّ الْخَمْرِ يَقْتُلُ دَوَابَّ الْبَطْن‌[5]

یعنی به او سرکه‌ی خمری بده زیرا جنبندگان شکم را می‌کشد.

روایت دیگر می‌فرماید:

نِعْمَ الْإِدَامُ الْخَلُّ يَكْسِرُ الْمِرَّةَ وَ يُحْيِي الْقَلْبَ وَ يَشُدُّ اللِّثَةَ وَ يَقْتُلُ دَوَابَّ الْبَطْن‌[6]

یعنی سرکه‌ی خمری چه خوب خورشتی است مره را می‌شکند و صفراء را خاموش می‌کند و قلب را زنده می‌کند و لثه را تقویت می‌کند و انگل های شکم را می‌کشد.

تهیه سرکه

اول یک دعوای خانگی درست کنید تا عصبانی بشوید بعد آب انگور را بگیرید که از خود انگور بهتر است و در یک ظرف قرار بدهید و درب آن را محکم ببندید بعد از هشت روز در آن را نیمه باز قرار دهید تا مگس سرکه بیاید و تا مگس نیاید سرکه نمی‌شود. مگس بو می‌کند و می‌آید و برخی سرکه کهنه روی آن می‌ریزد چون تخمک مگس دارد. بعد از مدتی ظرف پر از مگس می‌شود و بعد از آن چهل روز بعد، آب انگور تبدیل به سرکه می‌شود.

اگر سرکه کهنه به آب انگور اضافه شود در مدت چهل روز تبدیل به سرکه می‌شود ولی اگر بخواهید که خود به خود و بدون اضافه کردن سرکه کهنه تبیدل به سرکه بشود شاید نود روز یعنی سه ماه نیاز داشته باشد.

خرما و کشمش آب می‌خواهد به اندازه ای که روی آن ها گرفته بشود ولی انگور نیازی به آب ندارد و اگر آب روی آن بریزید خراب می‌شود. بهترین ظرف برای سرکه کوزه است. سرکه هر چه بیشتر بماند بهتر است.

روایت بعدی می‌فرماید:

كُلُوا خَلَ‌ الْخَمْرِ عَلَى‌ الرِّيقِ فَإِنَّهُ يَقْتُلُ الدِّيدَانَ فِي الْبَطْن‌[7]

یعنی سرکه‌ی خمری در ناشتا بخورید زیرا انگل های شکم را می‌کشد.

در طب اسلامی تاکید روی سرکه خمری است درحالیکه در طب سنتی بر سرکه‌ی سیب تاکید می‌کنند.

از خوردن سرکه در ناشتا تعجب می‌کنند درحالیکه پیامبر فرموده است. یک بار یا دو بار به مقدار صدق کافی است. تنقیه سرکه هم خوب است. شخص تا صبحانه نخورده است ناشتا است.

از لفظ «کلوا» استفاده می‌شود که سرکه غذا است هر چند که مایع باشد. مانند آب گوشت که انسان آن را به عنوان غذا می‌خورد هر چند که حالت مایع دارد.

روایاتی داریم که برای خوردن سرکه قید گذاشته است:

كُلُوا خَلَ‌ الْخَمْرِ فَإِنَّهُ‌ يَقْتُلُ الدِّيدَانَ فِي الْبَطْنِ وَ قَالَ كُلُوا خَلَّ الْخَمْرِ مَا فَسَدَ وَ لَا تَأْكُلُوا مَا أَفْسَدْتُمُوهُ أَنْتُمْ[8]

یعنی سرکه خمری بخورید زیرا انگل های داخل شکم را می‌کشد و فرمود سرکه خود به خود باید تبدیل به سرکه بشود نه اینکه شما آن را تبدیل کرده باشید.

روایت از خوردن سرکه دست ساز نهی کرده است. این سرکه های بازاری را نباید مصرف کرد. حداقل نهی این است که ارشاد به ضرر آن است.

سرکه تا چهل روز خمر است بعد از چهل روز تبدیل به سرکه می‌شود. می‌شود به سرکه موادی اضافه کرد که آن را مثلا سه روزه تبدیل به سرکه کرد.

شاید ما اطلاقی از مجموع روایات استفاده کنیم. چند روایت می‌فرماید که سرکه بخورید و قیدی ندارند و روایتی داریم که قید زده است که سرکه خود به خودی را بخورید. بهتر است که انسان خود سرکه درست کند یا از جای مطمئن سرکه را تهیه کند.

روایتی می‌فرماید که سرکه برای تمام انگل ها مفید است و اختصاصی به انگل شکم ندارد:

عَلَيْكَ‌ بِخَلِ‌ الْخَمْرِ فَاغْتَمِسْ فِيهِ فَإِنَّهُ لَا يَبْقَى فِي جَوْفِكَ دَابَّةٌ إِلَّا قَتَلَهَا[9]

یعنی بر تو باد سرکه‌ی خمری پس در آن غوطه ور شو زیرا در بدنت جنبنده ای و انگلی را باقی نمی‌گذارد مگر اینکه می‌کشد.

خیلی به سرکه تاکید شده است. قلب را زنده می‌کند شاید این همه بیماری به جهت استفاده نکردن از سرکه یا استفاده از سرکه ناسالم است.

غوطه ور شدن این است که حوضی از سرکه باشد و انسان در آن فرو برود. ولی مراد این است که سرکه زیاد بخورید گویا اینکه در سرکه غوطه ور هستید. بنابراین غوطه ور شدن کنایه از زیاد مصرف کردن است نه اینکه انسان در سرکه غوطه ور شود.

انگلی وجود دارد به نام انگل گربه که خیلی خطرناک است. به افرادی که مبتلا به انگل گربه می‌شوند سفارش می‌کنیم که در سرکه غوطه ور بشوند چون این انگل کشنده است. همچنین افرادی که به انگل کیسه ای مبتلا هستند چنین سفارشی می‌کنیم.

در این روایت نکره در سیاق نفی آمده است بنابراین عمومیت دارد و انواع انگل و در همه جای بدن را شامل می‌شود. افرادی که مبتلا به انگل «پافیلی» هستند سفارش می‌کنیم که پای خود را در ظرف پر از سرکه داخل کنند.