درس مهدویت استاد طبسی

95/06/15

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع:یاران امام زمان × در دوران ظهور

ادامه بررسی روایات مربوط به حضرت عیسی× (روایت2)

ج) سند روایت

قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ قَالَ

تفسیر قمی: نظر ما درمورد این تفسیر در دوره‌

مرحوم قمی: هیچ تامل و تردیدی در شخصیت ایشان نیست.

پدر مرحوم قمی (ابراهیم بن هاشم): روایاتی که ایشان در طریق آن‌ها باشد را حسن گویند، چون توثیق خاص ندارد اما به نظر ما ایشان فوق وثاقت است، اگر بعضی توثیق خاص ندارند بدان معنا نیست که از وثاقت پائین‌

قاسم بن محمد: مشکلی ندارد.

سلیمان بن داود منقری: ایشان مورد بحث است ولی مرحوم خوئی ایشان را قبول دارند.

ابو حمزه‌ ایشان فوق وثاقت است.

اشکال مرحوم تستری[1] : اینکه شهر بن حوشب به حجاج بگوید از امام باقر × شنیدم، اشتباه است چون حجاج معاصر با امام باقر × نبود، حجاج در زمان امام سجاد × به هلاکت رسید.

جواب از اشکال: شهادت امام سجاد × را 92 و 94 و 95 گفته‌× سال 92 به شهادت رسیده باشد، امامت امام باقر × هم از همان سال 92 شروع شده است، حجاج هم 95 به هلاکت رسیده است یعنی حجاج امامت امام باقر × را درک کرده است پس اشکال ایشان وارد نیست. ثانیا لزومی ندارد که دوران امامت امام باقر × باشد بلکه می‌× از امام باقر × نقل شده باشد. تأمل

شهر بن حوشب: ایشان از روات عامه است ولی روایات زیادی در فضائل اهل بیت علیهم‌السلام دارد و در مورد مهدویت هم روایات متعددی دارد لذا بعضی از عامه او را تضعیف کردند. به نظر ما ایشان ممدوح است مخصوصا که نزد حجاج نقل فضیلت کرده است.

ایشان زمانی نزد حجاج عدد رجال بدر، احد و خندق را نقل کرد، حجاج گفت: این آمار را از کجا آوردی؟ گفت: اینها را از جعفر بن محمد علیهما‌السلام گرفتم. حجاج گفت: به خدا قسم کسی که راه غیر از ایشان را برود گمراه است. (اشکال مرحوم تستری به این روایت وارد است مگر جواب دوم از اشکال را بپذیریم) ایشان نزد حجاج حقائق را نقل می‌علیهم‌السلام گرفتم که نشان از صریح اللهجه و نترس بودن اوست.

جالب اینکه ایشان روایتی را که نص یر امامت امام حسن × است را نقل می‌(علی مع القرآن و القرآن معه لم یفترقا) که اشاره به حدیث ثقلین دارد. ایشان در مورد مهدویت روایت نقل می‌:

حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ الْخُرَاسَانِيُّ الْمُعَدِّلُ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدِ بْنِ نَاصِحٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ يَزِيدَ الْهَمْدَانِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ آدَمَ، عَنْ أَبِيهِ آدَمَ، عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ، عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِيِ‌ قَالَ: كُنَّا مَعَ‌ رَسُولِ‌ اللَّهِ‌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ عَلَى فَخِذِهِ، إِذْ تَفَرَّسَ فِي وَجْهِه‌ وَ قَالَ لَهُ: يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَنْتَ سَيِّدٌ مِنْ سَادَةٍ؛ وَ أَنْتَ إِمَامٌ ابْنُ إِمَامٍ، أَخُو إِمَامٍ أَبُو أَئِمَّةٍ تِسْعَةٍ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ، إِمَامُهُمْ أَعْلَمُهُمْ أَحْكَمُهُمْ أَفْضَلُهُم‌[2] [3]

شهر بن حوشب از سلمان فارسی نقل می| بودیم و حسین بن علی علیهما‌السلام روی زانوی پیامبر اکرم | نشسته بودند، پیامبر اکرم | نگاهی به چهره× انداختند و فرمودند: ای ابا عبد الله تو سیدی از سادات هستی، و امام فرزند امامی، برادر امام، پدر نه امامی که نهمین آنان قائم آنان است، امام آن

معمولا چنین روایتی را یک ناصبی و معارض و مخالف اهل بیت علیهم‌السلام نقل نمی

ایشان روایاتی را در مورد حکام جور نقل می

عن رسول الله | قال: إنه کائن بعدی امراء يُعَرِّفُونَكُمْ مَا تُنْكِرُونَ وَ يُنْكِرُونَكُمْ مَا تَعْرِفُونَ فَلَا طَاعَةَ لهم[4] [5]

پیامبر اکرم | فرمودند: بعد از من حکامی‌

نقل چنین روایتی از ایشان در حالی است که روایات عامه بیان کننده‌

قال: حدّثنا نعيم، حدّثنا الوليد بن مسلم عن عنبسة القرشي عن سلمة بن أبي سلمة عن شهر بن حوشب، قال: قال رسول اللّه |: في المحرّم ينادي مناد من السماء: ألا إنّ صفوة اللّه من خلقه فلان، فاسمعوا له و أطيعوا، في سنة الصوت و المعمعة[6] [7] [8]

حوشب گوید: رسول الله | فرمودند: در محرم منادی از آسمان ندا می‌× است، پس ندای آسمانی را اطاعت کنید در سالی که نا امنی زیاد است.

فی ذی القعدة تحازب القبائل و فی ذی الحجه نهب الحجاج و فی المحرم ینادی مناد من السماء.

در ذی القعده قبائل ائتلاف تشکیل می‌

یسمع فی شهر رمضان صوت من السماء و فی شوال همهمة و فی ذی القعدة تحزّب فیه القبائل و فی ذی الحجة یسلب الحاج و فی المحرم الفرج.[9] [10]

در ماه رمضان صدائی از آسمان شنیده می‌

عقد الدرر از حوشب نقل می‌

کان یقال فی شهر رمضان صوت، فی شوال همهمه، فی ذی القعدة تمیز القبائل، و فی ذی الحجة تسفک الدماء و ینهب الحاج فی المحرم قیل له و ما الصوت؟ قال: هاد من السماء یوقظ النائم یفزع الیقظان و یخرج الفتات من خدرها و یسمع الناس کلهم فلا یجیء رجل من افق الا حدّث انه سمعه [11]

قال رسول الله |: تکون ملحمه بمنی یکثر فیها القتلی و تسیل فیه الدماء حتی تسیل دمائهم علی الجمره حتی یهرب صاحبهم فیؤتی بین الرکن و المقام فیبایع و هو کاره و یقال له إن أبیت ضربنا عنقک یرضی به ساکن السماء و ساکن الارض[12]

در منی کشتاری خواهد بود، کشته‌

عن حوشب قال: قال رسول الله |: یمکث الدجال فی الارض اربعین سنة، السنة کالشهر و الشهر کالجمعة و الجمعة کالیوم و الیوم کإضرام السعفة فی النار[13] [14]

دجال چهل سال عمر می‌

یعنی نگران نباشید چهل سال مدت آن بسیار نیست ولی اصلا دجال در روایات ما جزء علامات نیست، دجال به آن بزرگ نمائی که در منابع اهل سنت معرفی شده، در روایات ما نیست.

دیدگاه عامه در مورد حوشب: ایشان عرب نیست و او آزاد شده‌

ذهبی می‌ سند این حرف درست نیست و اگر هم بوده، شاید بعدا توبه کرده است یا اینکه اجتهاد کرده است. ولی روایت دیگری نقل می‌

ایشان در کتاب

چون در فضائل اهل بیت علیهم‌السلام روایت نقل کرده است، بعضی او را تضعیف کرده

نظر ما نیز همین است البته توثیقی ندارد اما روایت ایشان را قبول می‌

 


[1] قاموس الرجال، ج5، ص443.
[2] عوالم، ص391.
[3] منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر علیه‌السلام، لطف‌ الله الصافی الگلپایگانی، ج1، ص167.
[4] مسند الشامین، ج2، ص283- معجم احادیث الامام المهدی .، ج1، ص399
[5] كشف الغمة في معرفة الأئمة، المحدث الإربلي، ج1، ص261.
[6] فتن ابن حماد، ج1، ص388- معجم احادیث الامام المهدی .، ج2، ص284
[7] كتاب الفتن، نعيم بن حماد المروزي، ص209.
[8] معجم احادیث الامام المهدی، الشيخ علي الكوراني العاملي، ج1، ص435.
[9] ملاحم ابن المنادی، ج9، ص264 و 315- معجم احادیث الامام المهدی .، ج2، ص286
[10] معجم احادیث الامام المهدی، الشيخ علي الكوراني العاملي، ج1، ص448.
[11] عقد الدرر في أخبار المنتظر، يوسف بن يحيى السلمي، ص169.
[12] سنن مقری، ج4.
[13] المصنف لعبدالرزاق الصنعانی، ج11، ص392، ح20822- معجم احادیث الامام المهدی .، ج3، ص26
[14] معجم احادیث الامام المهدی، الشيخ علي الكوراني العاملي، ج2، ص110.