سخن پیرامون بررسی روایات رایات سود است. امروز به بررسی روایت جلسه قبل می‌پردازیم:
روایت دهم:
" تخرج من المشرق رايات سود لبني العباس، ثم يمكثون ما شاء الله، (132- 656) ثم تخرج رايات سود صغار تقاتل رجلا من ولد أبي سفيان وأصحابه، من قبل المشرق يؤدون الطاعة إلى المهدي "[1]
بررسی سندی:
این روایت را ابن حماد از سعیدبن مسیب از پیامبر صل‌الله نقل می‌کند، سعیدبن مسیب از تابعین است و نمی‌تواند از پیامبر صل‌الله نقل کند، (ایشان کسی است که در تشییع جنازه امام سجاد عليه‌السلام حاضر نشده و نماز مستحب خواندن را بهانه می‌کند)
منابع دیگراهل سنت (عقدالدرر، عرف السیوطی، جمع الجوامع، جامع الاحادیث، القول المختصر و برهان متقی هندی) از ابن حماد نقل میکنند. از شیعه هم، ابن طاووس ازفتن ابن حماد نقل می‌کند. (هیچ منبع شیعی ندارد و بحارالانوار[2] هم به این روایت اعتنائی نکرده است)
مصادر شیعه و سنت هردو به ابن حماد میرسد وما قبلا گفتیم که مولِف و مولَف هردو نزد ما مشکل دارد.
دلالت روایت:
دلالت روایت خیلی آشکار و روشن است. در روایت 2پرچم ذکر شده است که پرچم اول مربوط به عباسیان و پرچم دوم مربوط به ولایتمداران و زمینه سازان حکومت امام زمان عليه‌السلام می‌باشد. (ماازاین سنخ روایات کم داریم و اگر روایات دیگری به همین مضمون پیدا شود میتوان توجیهات بعضی مثل مرحوم مجلسی که تطبیق بر صفویان و.. را کنار گذاشت)
نتیجه: روایت دلالتش روشن، ولی مشکل سندی دارد.
روایت یازدهم:
" تخرج راية سوداء لبني العباس، ثم تخرج من خراسان أخرى سوداء قلانسهم سود وثيابهم بيض على مقدمتهم رجل يقال له شعيب بن صالح، أو صالح بن شعيب، من تميم، يهزمون أصحاب السفياني، حتى تنزل بيت المقدس، توطئ للمهدي سلطانه، ويمدّ إليه ثلاثمائة من الشام. يكون بين خروجه وبين أن يسلم الامر للمهدي اثنان وسبعون شهرا "[3]
اگر بگوییم رایات سود همان قضیه خراسانی است، خراسانی با سفیانی و زمان ظهور فاصله ای ندارد؛ فاصله اش به اندازه حمل امراة، که اقل آن 6 ماه است می‌باشد،[4] و از طرفی طبق روایت نعمانی، ظهور خراسانی با سفیانی و یمانی در یک سال است؛ در حالیکه روایت مذکور فاصل بین خروج خراسانی و ظهور را 72 ماه می‌داند، پس ما باید بین رایات سود و خراسانی فرق گذاریم.
بررسی سندی:
ابن حماد: حدثنا الوليد بن مسلم، عن أبي عبد الله، عن عبد الكريم‌اي أمية عن محمد بن الحنفية قال: ولم يسنده إلى النبي صلى الله عليه وآله
اولین مدرک روایت، فتن ابن حماد است که مولِف و مولَف هردو نزد ما مشکل دارد. روایت از محمدبن حنفیه نقل شده و به پیامبر صل‌الله اسناد داده نشده است. به فرض اینکه روایت از محمدبن حنفیه نقل شده باشد (چون ایشان از پیامبر صل‌الله نقل نمی‌کند) و سند تا وی صحیح باشد، عدم اسناد ایشان به معصوم اشکالی ندارد. او چند معصوم را درک کرده است و شخصیتی بسیار جلیل القدر و کاملا مثبت است. (بعضی محمدبن حنفیه را به جهت اینکه در قضیه کربلا حاضر نشده مورد آماج حمله قرار داده‌اند، ایشان شخصیتی کاملا مثبت و هیچ نقطه ضعفی ندارد و عدم حضورش در کربلا جهاتی دارد که ما در کتاب مان «ایام مکی»[5] بحث کرده ایم)
منابع صحاح وسنن اهل سنت روایت را نقل نکرده‌اند. از شیعه؛ ابن طاووس روایت را نقل کرده است. (اوهم از اهل سنت نقل می‌کند) وبحارالانوار هم روایت را متعرض نشده است.
دلالت روایت: دلالت روایت گویا و روشن است، خروج 2 پرچم را ذکر می‌کند که اولین پرچم مربوط به عباسیان و پرچم دوم بعد از آن ولي باز هم از خراسان خروج می‌کند.
نتیجه: دلالت روایت روشن، ولی مشکل سندی دارد.
روایت دوازدهم:
" يخرج بالري رجل ربعة (تنومند)، أسمر (گندمگون)، مولى لبني تميم (موالی غالبا ازعرب نبودند)، كوسج (محاسن ندارد)، يقال له شعيب بن صالح، في أربعة آلاف ثيابهم بيض وراياتهم سود، يكون على مقدمة المهدي، لا يلقاه أحد إلّا فلّه (شکست و نابودش می‌کند) " [6]
بررسی سندی:
ابن حماد: حدثنا عبد الله بن إسماعيل البصري، عن أبيه، عن الحسن قال: ولم يسنده إلى النبي صلى الله عليه وآله
روایت را ابن حماد و بعضی دیگر مثل عقدالدرر، عرف السيوطی؛ الحاوی، الفتاوی الحدیثیه، و... در منابع خود آورده‌اند. (در صحاح وسنن اهل سنت نیامده است)
روایت از حسن بصری است که اسناد به پیامبر نداده است. (هرچند او از تابعین است و نمی‌تواند از پیامبر نقل کند) حسن بصری مردود است و به آسانی نمی‌توان اورا موثق دانست.
(مواضع ایشان نسبت به علی عليه‌السلام معلوم است)؛ اما از شیعه ابن طاووس و ملحقات احقاق الحق هردو از فتن ابن حماد نقل کرده‌اند. (ملحقات احقاق الحق مرعشی نجفی که حاشیه بر احقاق الحق شوشتری است روالش این است که روايات را از اهل سنت نقل می‌کند، 36 جلد کتاب به عنوان حاشیه احقاق نوشته شده تا عنوان کتاب حفظ شود)
رایات سود در این روایت متصل به حکومت جهانی امام عليه‌السلام است، این روایت و چند روایت دیگر رایات سود را به عنوان زمینه ساز ظهور می‌داند که اگر این مضمون به استفاضه برسد باید بین رایات عباسیان و رایاتی که زمینه ساز ظهور هستند تفکیک کنیم و دیدگاه مرحوم صدر را کنار گذاریم. (هرچند هنوز به حد استفاضه نرسیده ایم)

---