درس خارج اصول آیت الله هاشمی شاهرودی

88/12/24

بسم الله الرحمن الرحیم

 و به عبارت ديگر معنای حرفی در ذهن به حمل شايع هم ربط است ليكن نه ربط ميان دو وجود ذهنی بلكه ربط ميان دو ملحوظ و دو متصور در آن وجود ذهنی زيرا كه وجود ذهنی بلحاظ ملحوظش منعكس كننده محكی خارجی است و چون در محكی بالعرض آب منتسب و مظروف در ظرف ديده می شود همين نسبت نيز به حمل شايع ميان محكی بالذات آب و ظرف نيز قائم است و همانگونه كه مفهوم جزئی مانند زيدانان جزئی را با جزئيت واقعيتش در ذهن به حمل أولی منعكس می كند در اينجا نيز آب منتسب به ظرف و در داخل آن در ذهن منعكس می شود و اين لازمه خصيصه انعكاس و مرآتيت ذهن بشری است همانند آيينه يا عكس كه آب در كوزه را منعكس می كند البته شايد مقصود استاد از وجود تحليلی نسبت هم همين مطلب اشد.
 بنابر اين اخطاريّت معنای حرفی به معنای خطور انتساب دو مفهوم در ذهن قابل قبول است كه به يك معنی می توان به آن ايجادی گفت و به يك معنی نيز إخطاری می توان گفت. از آن لحاظ كه واقع ربط و نسبت بين آن دو مفهوم اسمى، را ايجاد كرده است و ربط به حمل شايع است ميان دو مفهوم به حمل اولی در ذهن يعنی محكی بالذات دو طرفش می توان به آن ايجادی گفت و از طرفی چون قائم به دو وجود ذهنی به حمل شايع نيست بلكه قائم به دو مفهوم اخطاری به حمل اولی است مانند خود آن دو مفهوم إخطاری می باشد ولذا هر دو خصلت إخطاريت و ايجاديت در آن قابل جمع است.
 ايشان به نسب واقعی غيرتحليلی مانند إضراب و استثناء نيز اشاره می كنند كه نسب ذهنی محض بوده و در خارج، إضراب و استثناء خارجی وجود ندارد و ذهن انسان استثناء می كند - كه در بحث نسب مفصّلاً خواهد آمد -.