درس فقه معاصر استاد حسین صفدری

موضوع: کتاب الجهاد/فقه جنگ نرم /مرابطه

حدیث خوانی

عن محمد بن مروان قال سمعت اباعبدالله علیه السلام یقول: ما مِن شيءٍ إلاّ و لَهُ كَيْلٌ أو وَزنٌ إلاّ الدُّموعَ ، فإنّ القَطرةَ مِنها تُطْفِئُ بِحارا مِن نارٍ

محمد این مروان نقل می‌کند که از امام صادق شنیدم که حضرت می‌فرمود هر چیزی در این دنیا وزن و پیمانه ای دارد و وزن و پیمان کنایه از این است که یک قیمتی دارد نه اینکه در عالم چیزی بدون وضع و پیمان است. به هر جهت هر چیزی را به یک شکل اندازه گیری می‌کنند اما همه چیز چه با کیل چه وضع چه عدد یک قیمتی دارد. یک اندازه و ارزشی دارد. الا دموع، مگر قطرات اشک چشم،

فإنّ القَطرةَ مِنها

این یک قطره از اشک، یک دریایی از آتش را خاموش می‌کند. کنایه از اینکه وقتی اشک چشم در درگاه خدا در حال استغفار، عنابه و دعا صورت بگیرد، توان و قدرت این بی نهایت است.

فإنّ القَطرةَ مِنها تُطْفِئُ بِحارا مِن نارٍ، و إذا اغْرَوْرَقَتِ العَينُ بمائها

وقتی چشم در آب خود قطع شد. دیدید وقتی انسان گریه می‌کند چشم در آب خود فرو می‌رود. اگر چشم اینطور به اشک اندر و غرق شد، یک محیط کوچکی با چند قطره اشک زود غرق می‌شود و اشک سرازیر می‌شود.

فرمود: اگر چشمی اینگونه اغْرَوْرَقَتِ العَينُ بمائها لَم يَرْهَقْ وَجهَهُ قَتَرٌ و لا ذِلَّةٌ، چشمی که در آب خود غرق شد، چهره و صورت صاحب این چشم دیگر خار و تیره هم نمی‌شود، این روشن و منور و نورانی است. این برای مرحله ای است که چشم در آب خود اندر شود یعنی داخل چشم مقداری اشک جمع شود. کسی که از خوف خدا اینگونه اشک ریخت و چشمش اشک دار شد رو سفید است و خار و ذلیل نمی‌شود.

فإذا فاضَتْ حَرَّمَهُ اللّه ُ على النّارِ، اما اگر اشک روان شد، خداوند این چشم را بر آتش حرام می‌کند.

و لَو أنّ باكيا بكى في اُمَّةٍ لَرُحِموا

یک انسان واقعاً در درگاه خدا دست به دعا باشد و از خوف خدا گریه کند، آن امت مورد ترحم واقع می‌شود. این ارزش و اعتبار التجاع به خدا و استغفار و دعا و توجه به خدا است.

خلاصه جلسه گذشته

در جلسه ی قبل راجع به نقاط مرزبانی، معطوف بر تهدیدات نقاط تهدید بیولوژیکی را مورد اشاره قرار دادیم. گفتیم یکی از نقاطی که مرابطه در آنجا واجب است، نقاط تهدید بیولوژیکی است. جایی که با استفاده از تجهیزات یا دارو ها یا خوراکی ها یا مواد بهداشتی، پوشاکی بخواهند میکروب را وارد کنند و جامعه را میکروب زده کنند. مثالش هم راجع به مدارس دخترانه در ماه های گذشته عرض کردیم. در اینجا مرابطه واجب است یا مثلاً اگر دشمن بتواند میکروبی وارد کند و با وارد کردن این میکروب و اضافه کردن آن مثلاً به نقاط و به منابع آبی، انبار های آب، خزانه های آب که در اطراف همه ی شهر ها در بلندی ها مستقر می‌شود که آب بر همه ی اهالی این شهر سوار شود. اگر این خزانه و منبع آب به میکروب آلوده شد معنای آن این است که همه ی اهل این شهر آسیب می‌بینند. ه مراقبت از ورود میکروب به کشور امری واجب است هم مراقبت از نقاطی که ممکن است میکروب به آنجا اضافه شود و بعد جامعه تهدید شود این هم امری واجب است. اگر میکروب خطرناک به مخازن آب یک شهر وارد شود ببینید چه بحرانی درست می‌کند. در چنین وضعیتی دشمن بدون اینکه قشون کشی کند و جنگ ظاهری راه اندازد و بدون اینکه از تسلیحات استفاده کند ممکن است یک مرگ خاموش برای اهالی یک شهر دامن بزند. اگر مرگ هم نباشد یک آسیب جدی که جوان های آن جامعه دیگر امکان مشارکت در جهاد را نخواهند داشت. یک فاجعه ی بزرگ انسانی رقم می‌خورد. پس برای پیشگیری از چنین فجایعی رصد و کنترل و مرابطه و مقابله با رویکرد دشمن امری واجب است چه جایی که می‌توانند از آنجا میکروب را وارد کنند مانند گلوگاه های گمرکی یا مرز های مختلف یا نگهبانی از مراکزی که ممکن است اگر آلوده شود خطر عمومی داشته باشد. البته ما وقتی به این محور اشاره کردیم در ذیل آن نکته ای یادداشت کردیم که این است: یک بار دشمن از مرز هجوم می‌آورد. اینجا مرابطه می‌کنیم. یک جا تهدید بیولوژیک می‌کند اینجا مرابطه می‌شود. یک بار ممکن است که دشمن قطعات معیوب در کارخانه های حساس مثل هسته ای و موشکی بخواهد از طرق مختلف وارد کند که بیان آن فعلا از بحث ما خارج است که بعد از مدتی خود به خود از داخل این تجهیزات خراب شود. ما این ها را گفتیم ملحق است آنجا که اثر سخت می‌گذارد، به مرابطه ی از نوع اول و آنجا که آسیب نرم وارد می‌کند به نوع دوم؛ دیگر به نظر بنده توضیح این ضرورتی ندارد. هر نقطه ای که بتوان از آنجا یک آسیب سخت یا نرم وارد کرد یا به نوع اول ملحق است که در جنگ سخت بود یا دسته ی دوم ک در هجوم های زیستی به آن اشاره کردیم.

مرابطه از اسناد طبقه بندی

دسته ی سوم مرابطه و حراست از اسنادی است که دارای طبقه بندی هستند. حالا چه این اسناد روی کاغذ یا دیجیتال باشد. اولا اسناد عموما اسرار کشور هستند. ما در استدلال هایی که بعداً خواهیم کرد به انواع راز داری و حفظ اسرار روایات و ادله را بیان می‌کنیم الان صورت مسئله را می‌گوییم. در صورت مسئله اسنادی را داریم که اسرار کشور هستند. این اسرار یا بیان کننده ی توانمندی های کشور است. فرض کنید در یک دانشگاهی تحقیقات گسترده ای کردند. در این تحقیقات دستاورد های علمی دارند. این دستاورد های علمی برای کشور ظرفیت درست می‌کند. کشور را توانمند می‌کند. به بخشی از دارو ها، فرمول های دارویی دست پیدا کردند. این ها همه در اسناد ثبت شده و در بانک اطلاعاتی دانشگاه تهران مثلاً ذخیره شده است. علوم پزشکی تهران تحقیقات مفصلی راجع به دارو ها کرده است یا در صنعت نظامی تحقیقاتی شده است، این ها به یک دانش تبدیل شده است. اسناد این دانش اسرار این کشور است دشمن نباید به توامندی های ما یا ضعف ما پی ببرد حالا یا غرض امنیتی یا تجاری در آن است وقتی شما دارویی یا واکسنی تولید می‌کنی ممکن است مشکل امنیتی نداشته باشی اگر دشمن به آن دست پیدا کرد اما مشکل اقتصادی داری زیرا این دارو با لیول شما تحت لیسانس و اسم شما ممکن است جنبه ی تجاری پیدا کند و در دنیا بفروشید و کشور را از این راه اداره کنید حفظ این سر مهم است نمی‌توان بگوییم چون یک امر مثبتی است همه این اسرار را بدانند خیر ثمره ی اقتصادی آن برای شما ضایع می‌شود یا ممکن است ثمره ی امنیتی داشته باشد شما در بخش های دفاعی تجهیزاتی درست کردی دشمن نباید بداند شما در کجا توانمندی دفاعی دارید یا در چه سطحی آمادگی دفاعی دارید. اسناد تحقیقات علمی که حتی جنبه ی ایجابی و مثبت دارد و توانمندی ها را به نمایش می‌گذارد حفظ آن واجب است. اسناد رسمی که نقاط ضعف را بیان می‌کند می‌دانند مثلاً بر اساس این اسناد گندم شما دو ماه دیگر تمام است یا بر اساس اسناد می‌توانند بفهمند مواد خوراکی شما در چهل روز آینده تمام می‌شود و گوشت دیگر نداری. ببینید اطلاعات پایه ی اولیه چه جایی که نقطه ضعف یا قوت انسان است، حفظ آن از دشمن امر واجبی است. این اولاً؛ یعنی حالا امر واجب و غیر واجب آن را بگذارید در نهایت بحث بگوییم ، حفظ یا عدم حفظ این ها ممکن است به شما آسیب برساند بحث ما این است که کل موضع یخاف منه ، اگر دشمن اطلاعات دفاعی شما را بدست آورد از آن نقطه به شما هجوم می‌آورد. اگر نقطه ی توانمندی شما را بدست آورد تلاش می‌کند برای آن نقطه ی توانمندی تجهیزات ایجاد کند پس خلأ اطلاعاتی همواره برای دشمن یک امر لازمی است. حفظ اطلاعات پایه ای که توانمندی های کشور و اسرار کشور را به نمایش می‌گذارد اگر محقق نشود و محافظت نشود آسیب زا است. وقتی می‌گوییم آسیب زا است کل موضع یخاف منه ، اینجا واجب است که از آنجا رصد و مرابطه شود. حالا بعضی از اسناد به صورت کاغذ در فایل ها است و در کشو ها و در مراکزی که اسناد از آن نگهداری می‌شود، برخی از وقت ها هم که در دوران معاصر یاد شده است به صورت دیجیتال در سایت ها و مراکز نگهداری اطلاعات دیجیتال، دیتا سنتر ها، محل نگهداری این اطلاعات است. دشمن برای ورود به اطلاعاتی که روی کاغذ ها است باید موانع زیادی و مسیر طولانی طی کند تا به آن ها دست پیدا کند اما ممکن است اطلاعات دیجیتالی با استفاده از روش های هک ، طرف در نیویورک نشسته و در آنجا به مراکز ما هجوم می‌برد. لشکر سایبری منافقین که تا این اواخر در آلبانی مستقر بودند در آلبانی نشستند و تلاش می‌کنند اطلاعات ما را هک کنند و در اختیار اسرائیل قرار دهند. اسراییل از تل‌آویو، تیم های سایبری اش فعالیت می‌کنند تا اطلاعات ما را هک کنند یا اخلال کنند یا اطلاعات را بربایند. امروز ربودن اطلاعات یک حرفه است اطلاعاتی که از روی مدار های دیجیتال استخراج می‌کنند و می‌برند. خیلی از وقت ها وقتی اطلاعات را می‌برند اخلال ایجاد می‌کنند که این اطلاعات برای خود شما قابل استفاده نیست لذا بکاپ های زیادی از اطلاعات می‌گیرند و در جاهای مختلف نگه می‌دارند که این خود می‌تواند جاهایی آسیب زا باشد. پس دسته ی سوم اطلاعات مراقبت و مراصده و استفاده از اسناد دارای طبقه بندی است. اسنادی که روی ورق هستند اطلاعاتی که روی کاغذ یا دیجیتال هستند. دشمن برای پیشبرد اهداف خود و ضربه زدن به نظام اسلامی نیازمند است تا از اسرار طبقه بندی شده و اسرار کشور مطلع باشد. از این طریق سعی می‌کند رویکرد های پنهان دشمن را شناسایی کند چه آنجا که ما توانمندی آفندی یا ضعف پدافندی داریم. برای توانمندی های آفندی شما سعی می‌کند قدرت ایستادگی خود را افزایش دهد برای ضعف های پدافندی تلاش می‌کند قدرت هجوم را افزایش دهد پس هر چه شما این ها را پنهان نگه دارید برای شما مطلوب است. دشمن میخواهد نقشه بکشد از هر کدام از این ها برای خود پیروزی کسب کند اگر دشمن بتواند به اسرار نظام اسلامی دست پیدا کند جهت گیری های کشور را تشخیص دهد نقاط قوت و ضعف را خوب ارزیابی کند با قدرت بیشتری ظرفیت اخلال گری پیدا می‌کند. این همان عبارتی از که همه به عنوان ضرب المثل بیان می‌کنند که چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد کالا ، دشمن یا دزد دنبال این است که با فراستی که از کسب اطلاعات پیدا می‌کند کار خود را گزیده تر انجام دهد پس به این دلیل است که حفظ اسرار و صیانت از اطلاعات دارای طبقه بندی از دشمن یک کار لازم و ضروری و واجبی است که باید همه ی ظرفیت ها را در این حوزه به کار برد و مرابطه کرد اینجا می‌شود نقطه یا دسته ی سومی که مرابطه لازم است.

حفاظت از اسناد همه جا مهم است در حوزه های دیجیتال در عصر ما بسیار ضروری تر است یعنی هر سازمان و نهادی که می آید اطلاعات خود را دیجیتال می‌کند باید یک گارد آتشین در اطراف اطلاعات ایجاد کند که مانع حضور دشمن شود ایجاد این گارد همان مرابطه در حوزه های دیجیتال است. اصلا اگر بخواهیم مفصل بحث کنیم حفاظت اطلاعات در بخش های دیجیتالی، خود یک بحث گسترده ی حرفه ای است که به طور کلان در این بحث ما به آن تحت عنوان مرابطه اکتفا می‌کنیم مباحث تخصصی سر جای خود باید صورت بگیرد. چون در بانک های اطلاعاتی دیجیتال قدرت سرقت اطلاعات افزوده تر و بیشتر است، حجم اطلاعات آنجا زیاد تر است نگهداری از اطلاعات دیجیتال، برای اینکه در تعرض هکر های دشمن واقع نشود یک امر ضروری تر است. همانطور که عرض کردم به دلیل انبوه بودن و سهولت در انتقال اگر مورد دستبرد دشمن واقع شود آسیب هایش غیر قابل جبران است. ما تأکید می‌کنیم که حراست و صیانت از این اسناد یک امر لازمی است. امروز بخش زیادی از بودجه ی کشور نه در ایران در همه جای دنیا خرج نگه داری اطلاعات می‌شود. اینکه طوری اطلاعات را نگهداری کنید که وقتی خودتان نیاز دارید در دسترس شما باشد و کاری کنید که دشمن نتواند به همین اطلاعات دسترسی پیدا کند یکی از بزرگ ترین خطاها در وقت فعلی این است که یکجوری بانک های اطلاعاتی را به فضای سایبری وصل می‌کنند در این صورت دشمن می‌تواند از راه های مختلفی از دسترسی به این بانک ها اطلاع پیدا کند. البته مشکل این است که وقتی شما اطلاعات داری و می‌خواهی اطلاعات را از یک دستگاه به یک دستگاه دیگر منتقل کنی سرعت عمل در فضا و در عرصه ی دیجیتال و سایبری به شما کمک زیادی می‌کند اما از آن طرف خطر بسیار زیادی هم هست. همانطور که تلفن بزرگترین نقطه ی تهدید برای دشمن است یعنی وقتی ما از تلفن استفاده می‌کنیم تهدید روی مدار های تلفنی مستقر می‌شود، اسراری که ما با هم منتقل می‌کنیم را کسب می‌کند. فلان فرمانده ی نظامی با فرمانده ی مافوقش تماس می‌گیرد وضعیت دشمن و ابتکار خود را توضیح می‌دهد معنایش این است وقتی دشمن شنود می‌کند به راحتی گام بعدی این جبهه را فهمیده است. همینطور که گفت و گو های رادیویی و تلفنی خطر زا و مشکل آفرین و تهدید آفرین است و باید در جامعه ی اسلامی رصد شود و اجازه ندهند در مسائل حساس تلفنی صحبت کنند تحقیقات تلفنی که منافقین بسیار روی این عرصه فعال هستند که زنگ می‌زنند به عنوان فرد آشنا خود را جا می‌اندازند و تخلیه می‌کنند همانطور که این ها خطرناک است وجود اسناد اطلاعات روی بستر های دیجیتال خصوصا وقتی به فضای سایبری وصل می‌شود، پر هزینه و خطرناک است. بعضی از وقت ها برخی احساس می‌کنند اطلاعاتی که ما در فضای دیجیتال یا دیتا سنتر داریم اینجا یک مرکز فرهنگی یا مرکز تبلیغاتی است و اهمیتی ندارد. دشمن بر اساس محاسباتی که انجام می‌دهد مسائل فرهنگی و حلقه های وصلش به مسائل راهبردی و امنیتی را استخراج می‌کند و از مجموعه ی این ها شما ببینید اعمال فشار می‌کنند. یک سری اطلاعاتی است که به خودی خود هیچ ارزشی در ذهن من و شما ندارد اما وقتی رادیو و تلویزیون وی او ای به آن ها دسترسی پیدا می‌کند این ها را کنار هم می‌دوزد و یک فرمول عملیاتی روانی سنگین علیه کشور ایجاد می‌کند. فلان آقا با پسرش خارج رفته و فلان خرید را کرده است این خیلی ساده و عادی است. وقتی میبنید که به اسناد این دست پیدا می‌کنند وی او ای یک برنامه ی ویژه درست می‌کند این آقا و جایگاه و شرایط و وضع زندگی او را معرفی می‌کند و نشان می‌دهد و سفر خارج آن را میگوید که به همراه خانواده رفته است بعد در خارج چه خریدند چه بردند در کدام هتل مستقر بودند و این وسایل را چگونه به داخل کشور منتقل کردند و سطح زندگی این را با دیگران شما ببینید یک مسئله ی عادی را به یک بحران اجتماعی تبدیل کردند. پس هر مقدار هم که اطلاعات از نظر ما بی ارزش جلوه کند برای آسیب رساندن از سوی دشمن مورد استفاده واقع می‌شود. برای اینکه دشمن نتواند از اطلاعات نظامی، اقتصادی، بانک ها، اطلاعات مربوط به اشخاص شاخص جامعه، مدیران جامعه، اطلاعات فعالیت های فرهنگی، حوزه های اقتصادی و معیشتی دست پیدا کند تا از آن طریق در نظام فکری و رفتاری جامعه و نظام کنترلی جامعه و مسائل امنیتی جامعه اخلال ایجاد کند باید این اطلاعات را حفظ کرد. استر ذهبک و ذهابک و مذهبک

همه ی ادله و روایاتی که ما داریم و تاکید بر راز داری می‌کند شامل این موارد و اطلاعات می‌شود. امروز اطلاعات زیادی در بستر های دیجیتال جابجا می‌شود که متاسفانه به آن دقت نمی شود و دشمن از آن استفاده می‌کند. وقتی شما میگویید مرابطه امری واجب است گاهی مرابطه از سرزمین است گاهی در برابر تهدید دشمن در هجوم سخت است گاهی مرابطه از جان انسان ها در برابر تهدیدات بیولوژیکی است گاهی هم از اطلاعاتی است که برای دشمن قیمت طلا را دارد. ما به آن بی اعتنا هستیم اما اگر دشمن بداند که مسیر تردد مثلاً نیرو هایی که به فلان مرکز امنیتی یا صنعتی حساس تردد دارند. همین بداند که مسیر این آدم ها در روز از کدام خیابان و جاده است که بتواند سر راه آنان کمین کند یا با آن ها در این مسیر رفاقت کند به تعبیر حرفه ای تقرب و تعرض کند و این را جاسوس خود کند یا این را در مسیر بمب بگذارد و منفجر کند و از بین ببرد. فرض کنید پنج دانشمند هسته ای را زدند آیا می‌توانید به راحتی جای آنان کسی را بگذارید؟ قطعا خیر

پس حفظ اطلاعات مربوط به این ها و اسناد و اسرار مربوط به این ها و حفظ اطلاعات و اسناد همه چیز کشور چون مورد سو قصد دشمن واقع می‌شود امری واجب است. ما بیش از این اگر در دسته ی سوم بحث کنیم وقت را گرفتیم اما بدانید در آینده در جاهای مختلف می‌آییم و استناد می‌کنیم. همه ی اسرار کشور مهم است و سر بدون اهمیت نداریم. حفظ این اسرار واجب است. برای حفاظت از این اسرار مرابطه امری لازم است که این در دسته ی سوم شد که ادله را در آینده توضیح می‌دهیم.