درس خارج اصول استاد رضازاده

94/12/19

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: دفع ضرر محتمل/دلیل چهارم/دلیل عقلی/برائت/اصول عملیه

بحث به اينجا رسيد كه دفع ضرر محتمل قاعده عقليه نمي باشد به دو بيان، بيان دوم اين بود كه فرار از ضرر به حكم عقل نمي باشد و امری فطري است.

مرحوم آخوند در حاشيه خود بر رسائل، اشاره اي به بيان دوم دارند كه فرار از ضرر، امر فطري است، ايشان مي فرمايند: «ان الالتزام بدفع الضرر المظنون بل خوفه كالمقطوع من الفطريات بل ذلك مورع في طبائع ساير الحيوانات».[1]

مي فرمايند: اينكه مردم از خوف ضرر فرار مي كنند همانطور كه از ضرر مقطوع فرار مي كنند، از امور فطري است و با فطرت خود اين عمل را انجام مي دهند و اين فرار از ضرر مقطوع و مظنون حتي در ساير حيوانات هم مي باشد.

در جلسه قبل هم فرق بين فطرت و حكم عقل بيان شد.

پس قاعده دفع ضرر محتمل هم وجود ندارد و نه عقاب اخروي دارد و نه عقاب دنيوي.

 

التقرير العربي:

و به صرح محقق الخراساني في تعليقه علي رسائل نصه: «ان الالتزام بدفع الضرر المظنون بل خوفه كالمقطوع من الفطريات بل ذلك مورع في طبائع ساير الحيوانات».[2]

فتلخص ان قاعدة دفع الضرر مخدوش صغري و كبري سواء كان المراد من الضرر الضرر الاخروي او الدنيوي


[1] تعليقة رسائل، آخوند خراساني، ص73.
[2] تعليقة رسائل، آخوند خراساني، ص73.