موضوع: تعدد عقاب در تجری
تنبیه: یکی از مباحثی که در کفایه مطرح شده است این است که آیا در تجری دو عقاب وجود دارد یا یک عقاب و بر فرض تعدد عقاب آیا این دو عقاب تداخل می کنند یا نه؟
این بحث اولا متفرع بر قول به استحقاق عقاب در تجری می باشد و ثانیا متفرع بر قول به تعدد سبب استحقاق در معصیت می باشد.
قبل از بیان اصل مطلب بیان یک مقدمه:
باب تجری با معصیت در دو جهت با هم مشترک می باشند.
عاصی و متجری در هنگام انجام عمل آن را با قصد انجام می دهند.
- صدور فعل در هر دو اختیاری می باشد.
اما در دو جهت هم با یکدیگر اختلاف دارند.
- حرمت واقعی فعل در معصیت بخلاف باب تجری که حرمت واقعی در آن نیست.
- ترتب مفسده ذاتیه.
در فعل عاصی- چون واقعا حرام است - واقعا دارای مفسده ذاتیه می باشد اما فعل متجری چون در واقع حرام نیست دارای مفسده ذاتیه نیست.
نتیجه اینکه باب تجری و معصیت در دو امر با یکدیکر مشترک هستند و در دو امر با یکدیگر تفاوت دارند.
العنوان: تعدد العقاب فی التجری
تنبه: في مورد المعصية هل يكون عقابان المتداخلان ام لا؟
غير خفي ان هذا لبحث متفرع اولاً علي القول بثبوت استحقاق العقاب في باب التجري و ثانياً علي القول بتعدد سبب الاستحقاق في المعصية.
مقدمة:
باب التجري مع المعصية يشتركان في جهتين:
- ثبوت القصد و العزم في كليهما
- صدور الفعل عن اختيار في كليهما
و يختلفان في جهتين :
1- حرمة الواقعي الفعل في المعصية دون التجري
2- ترتب المفسدة الذاتية الفعل في المعصية دون التجري لعدم حرمة الفعل فيه واقعاً فلا مفسدة فيه.