درس خارج اصول استاد رضازاده

90/03/17

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: برسی اشکال بر قول به تفصیل

 مرحوم محقق اصفهانی بر قول به تفصیل اشکال کردند که خلط شده است بین الای وصفیه و الای استثنائیه

 به نظر ما این اشکال محقق اصفهانی نسبت به این آیه محل بحث(‌ وَ الَّذينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَداءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمانينَ جَلْدَةً وَ لا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهادَةً أَبَداً وَ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ)صحیح می باشد و استدلال به این آیه برای قول به تفصیل محل اشکال می باشد اما به نظر ما اصل قول به تفصیل صحیح است یعنی اگر موضوع در جملات تکرار شده باشد استثناء به جمله اخیر بر می گردد و اگر تکرار نشده باشد و ضمیر آمده باشد به همه جملات بر می گردد ولی برای این قول نمی توان به آیه مذکور تمسک کرد.

 نسبت به آیه شریفه علامه طباطبایی در ذیل آیه مطلبی را بیان کرده اند که خالی از لطف نیست.

 خلاصه بیان ایشان این است که در این آیه اگر چه ظاهر استثناء این است که به جمله اخیر بر می گردد ولی در معنی به جمله ما قبل اخیر(‌ وَ لا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهادَةً أَبَداً) نیز بر می کردد و آنرا هم تخصیص می زند به این بیان که این جمله اخیر -أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ -در واقع علت جمله ما قبل خودش -لا تقبلوا- می باشد یعنی علت اینکه شهادت این افراد مورد قبول نیست بخاطر این است که این افراد فاسق می باشند حال وقتی که جمله« أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ» تخصیص خورد لا محاله جمله ما قبل آن هم تخصیص می خورد چرا که وقتی فرد فاسق نبود مانع قبول شهادتشان نیز از بین خواهد رفت و شهادتشان قبول خواهد شد.