1400/12/01
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: اصول عملیه/استصحاب /شرایط استصحاب
ولی مرحوم میلانی دلیل شیخ انصاری را به گونه توضیح می دهد که ایرادات قبلی بر ایشان وارد نباشد.
و آن اینکه مقصود شیخ از عرض همان عرض منطقی نیست چه اینکه شک در وجود زید که مجری استصحاب [1] است ربطی به عرض منطقی ندارد بلکه مقصود از عرض همان مضاف است و مقصود از موضوع همان مضاف الیه است چه اینکه هر مستصحب مضاف به شی دیگر است مثل وجود زید و یا عدالت بکر و یا نجاست این لباس و یا وجوب صلوة و یا اکرام عالم و مانند اینها پس مقصود از بقاء حکم بدون موضوع مثلا فقط همان بقاء مضاف است که همان مستصحب بدون مضاف الیه است.
و مقصود از بقا مستصحب برای موضوع دیگر یعنی همان بقاء مضاف است که اضافه شده به مضاف الیه دیگر است.
و بنابراین ایراد آخوند وارد نیست و ایراد محقق اصفهانی هم وارد نیست و کلام شیخ کلامی متین است چه اینکه مفاد اخبار استصحاب یا اینکه شارع مقدس مشکوک را متیقن قرار می دهد و یا مشکوک را حکم مماثل و مشابه حکم اول قرار می دهد و بنابر هر تقدیر تعبد در مورد بقاء مضاف بدون المضاف الیه یا تبدیل مضاف الیه صحیح نیست چه اینکه این حکم و مضاف همان حکم اول و مضاف اول نیست و نه مماثل حکم اول چه اینکه اول مضاف مخصوص است و مجعول فعلی غیر از مضاف اول است و به عبارت دیگر قوام هر نسبتی به دو طرف نسبت است و هنگام تبدل یکی از طرفین و یا هر دو طرف نسبت زائل می شود به گونه ای که اگر نسبت دیگری موجود باشد آن غیر از نسبت اولی است.