درس خارج فقه استاد رضازاده

کتاب النکاح

92/12/07

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: نظر چهارم/ احکام اولاد/ مستحبات ولادت
بیان شد که شرایع فرمود که مستحب دوم و سوم ولادت این است که در گوش راست بچه اذان و رد گوش چپ مولود اقامه بگویند. و گفتیم که مدرک این فتوا برخی روایات است که جواهر[1] آن را ذکر کرده است.
منها: «عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ مَنْ‏ وُلِدَ لَهُ‏ مَوْلُودٌ فَلْيُؤَذِّنْ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى بِأَذَانِ الصَّلَاةِ وَ لْيُقِمْ فِي أُذُنِهِ الْيُسْرَى فَإِنَّهَا عِصْمَةٌ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏».[2]
راوی می گوید پیامبر فرمودند کسی که خدا به او فرزندی می دهد، در گوش راست او اذان نماز را بگوید و در گوش چپ او اقامه بگویند، چون این اذان و اقامه باعث می شود که بچه از شیطان محفوظ بماند.
و منها: ابی یحیی الرازی «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا وُلِدَ لَكُمُ الْمَوْلُودُ أَيَّ شَيْ‏ءٍ تَصْنَعُونَ بِهِ قُلْتُ لَا أَدْرِي‏ مَا يُصْنَعُ‏ بِهِ‏ قَالَ خُذْ عَدَسَةَ جَاوَشِيرَ فَذَيِّفْهُ بِمَاءٍ ثُمَّ قَطِّرْ فِي أَنْفِهِ فِي الْمَنْخِرِ الْأَيْمَنِ قَطْرَتَيْنِ وَ فِي الْأَيْسَرِ قَطْرَةً وَ أَذِّنْ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى وَ أَقِمْ فِي الْيُسْرَى يُفْعَلُ ذَلِكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تُقْطَعَ سُرَّتُهُ فَإِنَّهُ لَا يَفْزَعُ أَبَداً وَ لَا تُصِيبُهُ أُمُّ الصِّبْيَان‏».[3]
راوی می گوید امام صادق علیه السلام فرمودند: زمانی که خداوند به شما بچه می دهد چه می کنید؟ گفتم: نمی دانم چه کار می کنم. حضرت فرمودند: بگیرید عدسه را و مخلوط با آب کنید و در بینی راست بچه دو قطره از این آب بریزید و در بینی چپ یک قطره بریزید، و بعد در گوش راستش اذان بگو و در گوش چپش اقامه بگو و این کارها را قبل از بریده شدن ناف بچه انجام دهید، با این کارها این بچه به فزع نمی افتد و ام صبیان هم نمی گیرد.
منها: علی بن میثم عن ابیه « قَالَ سَمِعْتُ أُمِّي تَقُولُ سَمِعْتُ‏ نَجْمَةَ أُمَ‏ الرِّضَا ع تَقُولُ فِي حَدِيثٍ‏ لَمَّا وَضَعْتُ ابْنِي عَلِيّاً دَخَلَ إِلَيَّ أَبُوهُ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع- فَنَاوَلْتُهُ إِيَّاهُ فِي خِرْقَةٍ بَيْضَاءَ فَأَذَّنَ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى وَ أَقَامَ فِي الْيُسْرَى وَ دَعَا بِمَاءِ الْفُرَاتِ فَحَنَّكَهُ بِهِ ثُمَّ رَدَّهُ إِلَيَّ فَقَالَ خُذِيهِ فَإِنَّهُ بَقِيَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ.»[4]
راوی از پدرش نقل می کند که مادرم گفت که نجمه مادر امام رضا علیه السلام فرمود که وقتی که بچه ام علی به دنیا آمد، شوهرم امام کاظم وارد خانه شد و من این بچه را در پارچه سفیدی پیچیدم و به ایشان دادم، ایشان در گوش راست بچه اذان گفت و در گوش چپ اقامه گفت و بعد با آب فرات کام او را تحنیک کرد و بعد بچه را به من داد و فرمودند: این بچه را بگیر که این بچه بقیه الله در زمین خدا است.

التقرير العربي
و استدل لاستحبابهما، جواهر بقوله: «للنبوی...» ذکر روایات:
منها: «عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ مَنْ‏ وُلِدَ لَهُ‏ مَوْلُودٌ فَلْيُؤَذِّنْ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى بِأَذَانِ الصَّلَاةِ وَ لْيُقِمْ فِي أُذُنِهِ الْيُسْرَى فَإِنَّهَا عِصْمَةٌ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيم‏».[5]
و منها: ابی یحیی الرازی «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا وُلِدَ لَكُمُ الْمَوْلُودُ أَيَّ شَيْ‏ءٍ تَصْنَعُونَ بِهِ قُلْتُ لَا أَدْرِي‏ مَا يُصْنَعُ‏ بِهِ‏ قَالَ خُذْ عَدَسَةَ جَاوَشِيرَ فَذَيِّفْهُ بِمَاءٍ ثُمَّ قَطِّرْ فِي أَنْفِهِ فِي الْمَنْخِرِ الْأَيْمَنِ قَطْرَتَيْنِ وَ فِي الْأَيْسَرِ قَطْرَةً وَ أَذِّنْ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى وَ أَقِمْ فِي الْيُسْرَى يُفْعَلُ ذَلِكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تُقْطَعَ سُرَّتُهُ فَإِنَّهُ لَا يَفْزَعُ أَبَداً وَ لَا تُصِيبُهُ أُمُّ الصِّبْيَان‏».[6]
منها: علی بن میثم عن ابیه « قَالَ سَمِعْتُ أُمِّي تَقُولُ سَمِعْتُ‏ نَجْمَةَ أُمَ‏ الرِّضَا ع تَقُولُ فِي حَدِيثٍ‏ لَمَّا وَضَعْتُ ابْنِي عَلِيّاً دَخَلَ إِلَيَّ أَبُوهُ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع- فَنَاوَلْتُهُ إِيَّاهُ فِي خِرْقَةٍ بَيْضَاءَ فَأَذَّنَ فِي أُذُنِهِ الْيُمْنَى وَ أَقَامَ فِي الْيُسْرَى وَ دَعَا بِمَاءِ الْفُرَاتِ فَحَنَّكَهُ بِهِ ثُمَّ رَدَّهُ إِلَيَّ فَقَالَ خُذِيهِ فَإِنَّهُ بَقِيَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ.»[7]


[1] جواهر الکلام، محمد حسن جواهری، ج31، ص 252.
[2] وسائل الشیعه، حرعاملی، ج 21، ابواب احکام اولاد، باب 35، ح1، ص406، ط آل البیت.
[3] وسائل الشیعه، حرعاملی، ج 21، ابواب احکام اولاد، باب 35، ح2، ص406، ط آل البیت.
[4] وسائل الشیعه، حرعاملی، ج 21، ابواب احکام اولاد، باب 36، ح4، ص408، ط آل البیت.
[5] وسائل الشیعه، حرعاملی، ج 21، ابواب احکام اولاد، باب 35، ح1، ص406، ط آل البیت.
[6] وسائل الشیعه، حرعاملی، ج 21، ابواب احکام اولاد، باب 35، ح2، ص406، ط آل البیت.
[7] وسائل الشیعه، حرعاملی، ج 21، ابواب احکام اولاد، باب 36، ح4، ص408، ط آل البیت.