درس خارج فقه استاد رضازاده

کتاب النکاح

92/09/26

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: نظر چهارم/ احکام اولاد/ شروط الحاق اولاد
شرط اول که برای الحاق اولاد بود، دخول بود و این جامع بین همه اقوال است.
رساله های علماء هم تقریبا همین شرط را ذکر کرده اند و گفته اند که شرط الحاق، دخول است.
تحریر الوسیله می فرمایند:
«إنما يلحق ما ولدته المرأة بزوجها بشروط: الدخول مع الانزال أو الانزال في الفرج وحواليه، أو دخول منيه فيه بأي نحو كان، وفي الدخول بلا إنزال إشكال... فلو لم يدخل بها أصلا ولم ينزل في فرجها أو حواليه بحيث يحتمل الجذب ولم يدخل المني فيه بنحو من الأنحاء لم يلحق به قطعا، بل يجب نفيه عنه...».[1]
می فرمایند: بچه ای که از زن به دنیا بیاید، با چند شرط به شوهر او ملحق می شود، یکی از آن شروط، دخول به شرط انزال است به هر نحوی است، اما اگر دخول بدون انزال بود، معلوم نیست که بچه به زوج ملحق شود.
بعد می فرمایند: اگر دخول صورت نگرفت و انزال هم صورت نگرفت و منی هم داخل رحم نشد، ولد به زوج ملحق نمی شود و باید این فرزند را از شوهر نفی کرد.
منهاج الصالحین محقق خویی می فرمایند:
«يلحق ولد المرأة بزوجها في الدائم والمنقطع بشروط. (الاول): الدخول مع العلم بالانزال أو احتماله أو الانزال على فم الفرج».[2]
می فرمایند: بچه به شوهر ملحق می شود به شرط اینکه دخول شده باشد و علم یا احتمال به انزال در فرج و یا اطراف آن صورت گرفته باشد.
آیت الله وحید، بر این مساله حاشیه ندارند که معلوم می شود ایشان هم این را قبول دارند.
آیت الله سیستانی در منهاج الصالحین می فرمایند:
«یلحق ولد المراة بزوجها فی العقد الدائم و المنقطع بشروط: الاول: دخوله بها مع العلم بالانزال او احتماله او الانزال علی ظاهر الفرج، و اما مع انتفاء الامرین و دخول مائه فی فرجها بطریقة اخری کالانبوبة و نحوها و احتمال کون حملها من مائه ففی الحاق الولد به اشکال».[3]
می فرمایند: برای الحاق فرزند به شوهر، چند شرط وجود دارد، شرط اول این است که دخول صورت گرفته باشد، و باید علم یا احتمال انزال باشد و یا انزال بر ظاهر فرج باشد. اما اگر دخول و انزال صورت نگرفته باشد و با طریقی دیگر منی وارد رحم زن شود، در الحاق ولد به این شوهر، اشکال است.
پس این بزرگواران هم شرط اول را دخول می دانند.
اقول:
حال نکته ای که باید توجه داشت این است که از کلام بزرگان استفاده می شود که شرط اول دخول نیست، بلکه شرط اول انزال است و یا بهتر این است که بگوئیم که شرط اول دخول منی در رحم زن است به هر طریقی.
پس باید برگردیم و به روایات توجه کنیم که از روایات چه فهمیده می شود که آیا در این روایات شرط دخول فهمیده می شود و یا شرط دخول منی فهمیده می شود و یا انزال فهمیده می شود.
همچنین باید نگاه کنیم که فراش به چه معنا است، بعد حکم کنیم که شرط چه چیزی است.
تقریر العربی
و الحاصل الشرط الاول لالحاق الاولاد بالزوج الدخول و هو الجامع بین الاقوال الاربعة المقدمة و مثلها فی اعتبار الدخول.
اما رسائل مراجع العصر:
مثل تحریر الوسیله: مسئلة 1: «إنما يلحق ما ولدته المرأة بزوجها بشروط: الدخول مع الانزال أو الانزال في الفرج وحواليه، أو دخول منيه فيه بأي نحو كان، وفي الدخول بلا إنزال إشكال... فلو لم يدخل بها أصلا ولم ينزل في فرجها أو حواليه بحيث يحتمل الجذب ولم يدخل المني فيه بنحو من الأنحاء لم يلحق به قطعا، بل يجب نفيه عنه...».[4]
و منهاج الصالحین للاستاذ المحقق الخوئی مسئلة 1367: «يلحق ولد المرأة بزوجها في الدائم والمنقطع بشروط. (الاول): الدخول مع العلم بالانزال أو احتماله أو الانزال على فم الفرج».[5]
و لم یعلق علیها استاذنا العلامة الوحید و معناه قبوله المسئلة.
و منهاج الصالحین لآیت الله السید علی سیستانی: «یلحق ولد المراة بزوجها فی العقد الدائم و المنقطع بشروط: الاول: دخوله بها مع العلم بالانزال او احتماله او الانزال علی ظاهر الفرج، و اما مع انتفاء الامرین و دخول مائه فی فرجها بطریقة اخری کالانبوبة و نحوها و احتمال کون حملها من مائه ففی الحاق الولد به اشکال».[6]
اقول: هل یمکن لنا ان نقول: الشرط الاول، الانزال بدل الدخول او نقول: دخول منی الزوج فی القبل، او لا؟
و بعبارة اخری ما هو المستفاد من الروایات الواردة فی المقام، و من فتاوی الاصحاب، الدخول او دخول المنی او الانزال؟


[1] تحریر الوسیله، امام خمینی، ج2 ص 307.
[2] منهاج الصالحین، محقق خویی، ج2، ص 282.
[3] منهاج الصالحین، آیت الله سیستانی، ج3، ص 112.
[4] تحریر الوسیله، امام خمینی، ج2 ص 307.
[5] منهاج الصالحین، محقق خویی، ج2، ص 282.
[6] منهاج الصالحین، آیت الله سیستانی، ج3، ص 112.