1401/10/19
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: الأصول العملية/اصالة البرائة /ادله نقلی
استدلال به حدیث حَجْب
متن حدیث
« وعن أحمد بن محمّد بن يحيى ، عن أبيه ، عن أحمد بن محمّد بن عيسى ، عن ابن فضّال ، عن داود بن فرقد ، عن أبي الحسن زكريّا بن يحيى ، عن أبي عبد الله ( عليه السلام ) ، قال : ما حجب الله علمه عن العباد ، فهو موضوع عنهم.»[1]
لغت
«حَجَبَ» به معنای مانع شدن و دربان را هم به همین جهت حاجب می گویند،و پوشش زنان را هم به همین دلیل حجاب می گویند.
«موضوع عنهم» بیان شد که استعمال وَضَعَ با عن بع معنای برداشتن می باشدن است.
استدلال
امام علیه السلام فرمود آنچه خداوند مانع دانستنش از بندگان شده،پس آن از بندگان برداشته شده.و این از روایات مورد استناد برای اصالة البرائة می باشد.و جهت استدلال به روایت این است که وقتی شک و شبهه ایی در حکمی یا موضوعی بود یعنی علم به آن حکم و موضوع منع شده لذا حکم از بندگان برداشته شده.یعنی خداوند متعال ،حکم را که متعلق علم است از دوش بندگان رفع نموده.
آیت الله خویی قائل به عدم دلالت روایت بر اصالة البرائة است،و این استدلال به مقارنه روایات همشکل این روایت است.مانند:«وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: اُسْكُتُوا عَمَّا سَكَتَ اَللَّهُ .» و دیگر آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِنْ تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ﴾[2]
که این حدیث حجب نظیر همین آیه شریفه و روایت مذکور است که اسناد حجب به خداوند بخاطر تسهیل و توسعه بر امت یا عدم وجود مقتضی برای بیان بوده و علی کل حال ظاهر اینگونه اخبار اقتضای مصلحت الهیه بر اخفای بعضی احکام تا زمان ظهور حضرت حجت عج می باشد.لذا این روایت قابل استدلال برای موضوع بحث نخواهد بود.
پایان جلسه چهل و یکم