درس خارج اصول استاد محمدحسن ربانی بیرجندی

1401/08/15

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: الأصول العملية/مدخل /تمهید

 

تمهید ۸

در تقسیماتی که در بنیه علم اصول از آیت الله خویی نقل شد،اشاره ایی به مبحث «علاج الحدیث» یا « اجتهاد و تقلید» نشده، قدماء به بحث علاج الحدیث بسیار مختصر پرداخته اند،اما از زمان «میرزا ابوالقاسم قمی متوفای ۱۲۲۲» صاحب قوانین در بحث سنت به موضوع علاج الحدیث بسیار پرداخته شده.و اجتهاد و تقلید بحثی فقهی است و تا دوره صاحب عروه در کتاب القضاء بحث می نمایند و صاحب عروه این بحث را به ابتدای عروة الوثقی منتقل نمود،و اجتهاد و تقلید اصلا بحث اصولی نیست که دنبالش برویم و بحثی فقهی است.ولی بحث علاج الحدیث تحت بحث سنت مطرح است،علمای اهل سنت سرفصلی با عنوان حجیت سنت دارند و این عنوان را کامل در نظر می گیرند،اما علمای شیعه از شاخه ایی از بحث سنت شروع نموده با عنوان حجیت خبر واحد.و بخش علاج الحدیث بحثی فربه از مسأله سنت است.

و ترتیب مباحث علم اصول متاثر از شیخ انصاری ره نامرتب شد،چرا که مرحوم شیخ اعظم انصاری ره کتاب اصولی ننوشته بلکه چهار رساله در چهار موضوع اصولی نوشته رسالة فی القطع و... که همان رسائل است،و بعد ها تجمیع و با نام فرائد الاصول نامگذاری شد.در ادامه مرحوم آخوند خراسانی ره کتاب کفایهد نوشت یا مرحوم علامه مظفر کتاب اصول نوشت و ورود و خروج به مباحث بسیار حساب شده است. پس اینکه علاج الحدیث در رسائل شیخ انتها است به دلیل این است که رساله ایی است که در انتها قرار گرفت والا محل بحث علاج الحدیث تحت مبحث سنت است.و این روش در تصنیفات آیندگان اثر گذاشت.

پایان جلسه هفدهم