درس خارج فقه آیت‌الله نوری

کتاب البیع

94/10/30

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: وجوب اقامه حکومت اسلامی/ولایة الفقیه/کتاب البیع

بحثمان در آیات 52 و 53 و 54 از سوه مائده بود که در آن خداوند متعال از تولی کفار با شدت و تأکید تحذیر می کند، آیت الله طباطبائی در اینجا(جلد 5 صفحه 402 المیزان)می فرماید:"کلامٌ و بحثٌ مختلطٌ من القرآن والحدیث"، ایشان می فرماید از ابحاث قبلی استفاده شد که قران تأکید شدیدی بر بعضی از موضوعات دارد که همین تأکید و سفارش فراوان دلیل بر وقوع و تحقق آنها می باشد و البته از طرفی معلوم است که تأکید و سفارش متکلم حکیم دلیل بر وقوع و تحقق خواهد بود، چند مثال می زند تا به بحث ما می رسد:

اول اینکه قران امر به مودت و محبت اهل بیت علیهم السلام کرده:﴿قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبي[1] که معلوم می شود اهل بیت علیهم السلام دارای جایگاه بسیار بلندی هستند اما در عین حال اهل بیت مظلوم واقع شدند و مورد سب و لعن و ظلم واقع شدند تا اینکه به شهادت رسیدند.

دوم اینکه قران نهی از اختلافات می کند و با تعبیراتی در این مورد مبالغه می کند اما اختلاف در امت اسلامی از یهود و نصاری نیز بیشتر شد زیرا یهود 31 و نصاری 32 ولی مسلمانان 33 فرقه شدند.

سوم اینکه قران شدیدا از تولی کفار و اهل کتاب نهی کرده است اما مسلمانان زیر سلطه کفار قرار گرفتند و گرفتار تولی آنها شدند.

عرض کردیم در قران خداوند متعال در برابر کسانی که سستی به خرج می دادند وعده کرده که قومی بعداً خواهند آمد که به اسلام کمک خواهند کرد و مقاوم و مجاهد خواهند بود و باعث پیشرفت اسلام خواهند شد این مطلب در آیه شریفه:﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَي الْمُؤْمِنينَ أَعِزَّةٍ عَلَي الْکافِرينَ يُجاهِدُونَ في‌ سَبيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليمٌ[2] ، بیان شده است و گفتیم که این مربوط به قیام امام عصر علیه السلام و اصحابش می باشد.

دیروز به مناسبتی آماری در مورد یاران حضرت مهدی علیه السلام بیان کردیم، گفتیم که از روایاتمان که در جلد52 بحار نقل شده اند استفاده می شود که آن 313 نفر اولیه از اصحاب حضرت همگی عجم و از ایران هستند و حتی یک عرب در بین آنها نیست، همچنین گفتیم که در اعیان الشیعة جلد 2 صفحه 84 مطالب زیادی در این رابطه ذکر شده من جمله اینکه ایشان آماری از آن 313 نفری که با امام عصر علیه السلام ظهور می کنند بیان کرده که توجه شمارا به آن جلب می کنم؛ طالقان 24 نفر، قم 18 نفر، کوفه 14 نفر، ری 7 نفر، شیراز 1 نفر، اهواز 2 نفر، بصره 3 نفر، گرگان 12 نفر، حلب 4 نفر، دمشق 3 نفر، دیلم(رشت) 4 نفر، سیستان 7 نفر، طبرستان(مازندران) 7 نفر، طوس 5 نفر، فلسطین 1نفر، قزوین 2 نفر و کرمان 3 نفر، این آمار در کتابهای دیگر نیز ذکر شده اما چند مطلب در اینجا وجود دارد؛ اول اینکه بعضی از شهرها با اینکه معروف و مشهورند ولی در اینجا ذکر نشده اند مثل همدان لذا باید بگوئیم این شهرها مورد سوال قرار گرفته اند اما آن شهرهایی که بیان نشده اند مورد سوال واقع نشده اند، دوم اینکه برای طالقان بیشتر از همه ذکر شده، در کتاب مجالس المومنین خبری از حضرت امیر علیه السلام در مورد طالقان نقل شده که حضرت فرموده در طالقان گنجهای بسیار عظیمی برای اهل بیت علیهم السلام هست و گنج طلا و نقره نیست بلکه مومنین و رجالی هستند که در طالقان وجود دارند خلاصه تعریف زیادی از طالقان شده و در آن زمانی که زید در کوفه شهید شد پسرش یحیی به ایران آمد و در طالقان قیام کرد و شهید که از همین جا نیز معلوم می شود طالقان از همان موقع به اهل بیت علیهم السلام توجه داشته اند، علی أیِّ حال ذکر این نفرات را اینطور باید توجیه کرد.

آیت الله طباطبائی بعد از ذکر مباحثی که به عرضتان رسید می فرمایند نمی شود این همه اخباری که در مورد آخر الزمان داریم همگی دروغ باشند بلکه ممکن است برخی از آنها ضعیف باشند و بعد ایشان دو خبر در مورد وقایع آخرالزمان نقل می کند و می فرماید این دو خبر بسیار جامع هستند البته بسیار مفصل اند و ما فقط مقداری از آنها را می خوانیم، این خبر در تفسیر علی بن ابراهیم قمی که أقدم تفاسیر ماست نقل شده و مطالب فراوانی درباره آخر الزمان در آن ذکر شده است، خبر این است:﴿كما رواه القمي في تفسيره عن أبيه، عن سليمان بن مسلم الخشاب، عن عبد الله بن جريح المكي، عن عطاء بن أبي رياح، عن عبد الله بن عباس قال: حججنا مع رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم حجة الوداع فأخذ باب الكعبة ثم أقبل علينا بوجهه فقال: ألا أخبركم بأشراط الساعة؟ وكان أدنى الناس منه يومئذ سلمان رضي الله عنه فقال: بلى يا رسول الله .

فقال صلى الله عليه وآله وسلم: إن من اشراط القيامة إضاعة الصلاة، واتباع الشهوات، والميل مع الأهواء، وتعظيم المال، وبيع الدين بالدنيا فعندها يذاب قلب المؤمن وجوفه كما يذوب الملح في الماء مما يرى من المنكر فلا يستطيع أن يغيره.

قال سلمان: وإن هذا لكائن يا رسول الله؟ قال صلى الله عليه وآله وسلم: أي والذي نفسي بيده يا سلمان إن عندها يليهم أمراء جورة، ووزراء فسقة، وعرفاء ظلمة، وأمناء خونة...الی آخر کلامه الشریف﴾[3] ، اینجا در حدود 31 مرتبه سلمان از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم سوال می کند آیا چنین چیزی خواهد شد و حضرت جواب می دهند بله و توضیح می دهند و بنده شمردم حدود 65 موضوع را حضرت بیان فرموده و خلاصه خبر خیلی مفصل است و خودتان باید مراجعه و مطالعه بفرمائید.

بقیه بحث بماند برای روز شنبه إن شاء الله تعالی... .


[1] شوری/سوره42، آیه23.
[2] مائده/سوره5، آیه54.
[3] المیزان فی تفسیر القران، ج5، ص394.