موضوع: علم رجال/جوامع حدیثی اهل سنت /مهم ترین منابع حدیثی اهل سنت

*مهم ترین منابع حدیثی اهل سنت:

    1. موطأ مالک: این کتاب کهن ترین کتاب روایی اهل سنت است.شافعی معتقد است صحیح ترین کتابها پس از قرآن موطأ مالک است.

    2. مسند احمد: احمدبن محمدبن حنبل(م 241 ق) صاحب یکی از بزرگترین و معتبرترین کتاب های حدیثی اهل سنت است وی با چهار امام شیعه یعنی امام کاظم و امام رضا و امام جواد و امام هادی(ع) هم عصر بوده است وی پیشوای مذهب حنبلی می باشد،مسند احمد بر طبق شیوه مسند نویسی بر اساس نام صحابه مرتب شده ولی با ترتیب خاص خود در یازده محور این گونه تبویب شده است(مسند 14 تن از صحابه از قبیل ابوبکر،عمر،عثمان،علی طلحه،زبیر و..و سپس مسند اهل بیت(ع) شامل امام حسن و امام حسین و عقیل،جعفر و پسران ابوطالب و عبدالله بن جعفر و سپس مسند بنی هاشم شامل روایات عباس بن عبدالمطلب و فرزندانش سپس مسند هشت از صحابه کثیر الروایه همچون ابوهریره،عبدالله بن مسعود،عبدالله بن عمر،انس بن مالک و جابر بن عبدالله انصاری و سپس مسند مکیان شامل 255 نفر و سپس مسند مدنیها شامل 135 تن و سپس مسند شامیان شامل 169 تن و سپس مسند کوفیان شامل 149 تن و سپس مسند بصریان شامل 80 تن و سپس مسند انصار شامل 131 نفر از روایان انصار همچون ابوذر، مقداد،بلال، و معاذ بن جبل و در آخر هم مسند زنان شامل نفر از راویان زن را آورده است.و در مجموع حدود 30 هزار روایت را در خود جای داده است و از بیش از هشتصد تن از صحابه روایت نقل کرده است.وی معتقد به قدم قرآن بوده و قائلین به مخلوق بودن قرآن را کافر می دانست لذا در اواخر خلافت مأمون به زندان افکنده شد.

    3. صحاح ستّه: مشهورترین و معتبرترین کتاب های حدیثی اهل سنت به "صحاح ستّه " معروف می باشد که عبارتند از: صحیح بخاری،صحیح مسلم،سنن ابن ماجه،سنن ابی داود،سنن ترمذی و سنن نسائی

الف) صحیح بخاری: نام کتاب(الجامع الصحیح) است که به صحیح بخاری شهرت پیدا کرده است،نویسنده آن ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخاری(م 256 ق) است که از شاگردان احمد حنبل است،از او نقل شده که صدهزار حدیث صحیح و دویست هزار حدیث غیر صحیح را از حفظ داشته و خودش مدعی بوده که در ده سالگی حفظ حدیث به او الهام شده است.وی از نظر مذعب شافعی بوده و بیش از 7 هزار حدیث در این کتاب ذکر شده است و نقل شده که بخاری در مدت 16 سال این احادیث را از میان 60 هزار حدیث گزینش کرده است.معروف ترین و مشهورترین کتب حدیث اهل سنت صحیح بخاری می باشد که بیش از 80 شرح بر آن نوشته شده است که یکی از مهم ترین آنها " فتح الباری " ابن حجر عسقلانی می باشد.ذهبی می گوید صحیح بخاری شریف ترین کتب اسلام و برترین کتاب پس از قرآن است.علل اقبال به صحیح بخاری در میان جامعه اهل سنت را می توان در شخصیت ممتاز مولف،قدمت کتاب،دقت و احتیاط در نگارش و محتوای صحیح آن یافت.بخاری در این کتاب متاسفانه بسیاری از حقایق دینی و تاریخی صدر اسلام همچون حدیث غدیر و منزلت و جریان لیله المبیت و.. حذف شده است.

ب) صحیح مسلم: نوشته ی ابوالحسین مسلم بن حجاج النیشابوری(م 261ق) است وی شاگرد احمدبن حنبل و اسماعیل بخاری بوده است و وی از نظر کلامی بسیار تمایل به سلفی گری معاصر دارد.او بیش از 7 هزار حدیث را در این کتاب در مدت 15 سال از میان سیصدهزار حدیث جمع آوری کرده است. صحیح مسلم دومین کتاب معتبر اهل سنت بعد از صحیح بخاری می باشد و از نظر چینش و ترتیب و صحت اسناد نسبت به صحیح بخاری برتری دارد. بر صحیح مسلم شرح های زیادی نوشته شده که معروف ترین آن(المنهاج فی شرح صحیح المسلم) می باشد.

ج)سنن ابوداود: ابوداود سلیمان بن اشعث السجستانی(م 275ق) از شاگردان احمد حنبل و یحیی بن معین بوده است،حاکم نیشابوری درباره او می گوید او امام عصر خود در زمینه حدیث بود و حدیث چنان برای او نرم شده بود که آهن برای داود(ع))،بسیاری از علما این کتاب را سومین کتاب معتبر اهل سنت در حدیث می دانند،وی نزدیک به 5 هزار حدیث را گردآوری کرده است،کتاب سنن فقط مشتمل بر روایات فقهی می باشد و به مناسبت گاهی روایات اعتقادی و اخلاقی آورده است..جالب این است که وی در ذیل عنوان کتاب المهدی در ص 671 سیزده روایت نقل کرده است همچون روایت(لایزال هذا الدین قائما حتی یکون علیکم اثنا عشر خلفه) و روایت(لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یبعث الله فیه رجلا من اهل بیتی یواطی اسمه اسمی و یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا)ن آن "المنهاج فی شرح صحیح المسلم آن