درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

94/03/06

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: افعال عمره/ طواف/قسم ثانی از واجبات یا شرائط طواف/شرط ششم/ طواف بر شاذروان
مطلب سوم: حکم طواف بر شاذروان
در جلسه قبل اشاره شد این حکم در سه فرض بررسی می شود:
فرض اول: یقین داریم که شاذروان جزء بیت است.
شکی نیست که در این فرض طواف باطل است.
دلیل: چهار دلیل ذکر شده است.
1-و الصحیح منها باینکه این طواف، بالبیت نیست بلکه طواف در خانه شریف است در نتیجه ماتی به با مامور به مطابقت ندارد لذا باید مقدار تخلف یا کل شوط یا کل طواف اعاده شود.
2-اگر طواف بر شاذروان صحیح باشد حد طواف بین المقام و البیت از بیت می رود.
و فیه: با توجه به اینکه شروع حد، ابتدای بیت است حد کم و زیاد نمی شود بلکه همان 26 ذراع می باشد.
3-اگر این طواف صحیح باشد موالات بهم می خورد زیرا لازمه بطلان در این مقدار، این است که مقدار تخلف را اعاده کند تا طواف صحیح باشد و این اعاده موجب از بین رفتن موالات می شود.
و فیه: با توجه باینکه فقط باید مقدار تخلف اعاده شود موالات بهم نمی خورد و بر فرض اینکه موالات بهم بخورد بطلان از جهت از بین رفتن موالات است نه از این جهت که طواف در مسجد انجام نشده است.
4-این طواف داخل در روایات باب 41 است که مفاد این روایات این است که طواف فی العکبة باطل است.
و فیه: کل رویاتی می گوید طواف فی البیت باطل است اگر چه از امام صادق علیه السلام و یا از امام باقر علیه السلام است و در این زمان شاذروان موجود بوده است لکن دخلت فی البیت انصراف از شاذروان دارد بلکه مفاد این روایات ورود به داخل کعبه ی موجود بوده است.
فرض دوم: یقین داریم شاذروان جزء بیت شریف نیست.
در این فرض یقینا طواف صحیح است زیرا این نقطه خارج از بیت است پس طواف در  این قسمت طواف بالبیت است.
فرض سوم: شک داریم شاذروان اما فی جمیع الجوانب- کما عن الحدائق- و اما فی بعض الجوانب- کما هو المختار- جزء بیت است یا نه؟
دو نظریه است:
نظریه اولی: طواف صحیح است زیرا اصول موضوعیه جاری می شود زیرا ما شک داریم این قسمت جزء بیت شریف است یا نه اصل عدم کون المکان من البیت می باشد.
و فیه: اصل عدم مذکور عدم نعتی نیست بلکه عدم ازلی است یعنی آن زمانی که بیتی نبوده است این مکان بیت نبوده است این قسمت جزء بیت شریف نبوده است و استصحاب عدم ازلی و اثبات عدم نعتی از اوضح اصول مثبته است زیرا با اصل عدم ازلی می خواهیم ثابت کنیم که طواف حول البیت بوده است.
آیا اصول حکمیه هم ساقط است و باید به قاعده اشتغال رجوع کرد؟ سیاتی انشاء الله