موضوع:
محرمات احرام/ نوزدهم/ تظلیل/استظلال در مکه
فرع دوم:
استظلال در مکه برای رفع حوائج
اثبات جواز از سه راه ممکن است:
1-تمسک به اصل
2-ادله جواز استظلال ظل
ثابت
[1]3-اطلاق ح1 باب 66
...إِنَّا
صَنَعْنَا كَمَا صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ ص...وَ إِذَا نَزَلَ اسْتَظَلَّ
بِالْخِبَاءِ وَ فِي الْبَيْتِ وَ بِالْجِدَارِ.[2]
توهم عدم جواز بر این اساس است که ادله حرمت
استظلال
[3]
(المحرم لایستظل)این مورد را هم شامل می شود.
فرع سوم: استظلال در مکه و منزل بخاطر
انجام اعمال مثلا آیا از مسافرخانه می توان با ماشین مسقف به
طرف مسجد حرکت کرد آیا می توان از مشعر با چتر به رمی جمرات رفت؟
فرق
این فرع با فرع قبلی این است که در فرع قبلی برای
رفع حوائج این کار صورت گرفته است و در این فرع برای انجام
اعمال صورت گرفته است.
دلیل
بر جواز اطلاق صحیحه بزنطی
[4]
و ح1 از باب 66
[5]و
تمسک به اصل می باشد.
و
دلیل عدم بر جواز منحصرا اطلاق روایات مانعه
[6]
از استظلال می باشد.
فرع چهارم: استظلال در بین راه در حال
توقف در بیرون از مرکب
در این فرع دو نظریه است:1-جواز لاطلاق ح1
[7]و
ح5
[8]و
اصل
2-عدم جواز لاطلاق ادله
مانعه استظلال کما فی ح2 از باب66
[9]فرع پنجم: استظلال در مرکب در بین
مسیر در حال توقف
در این فرع هم دو نظریه است:1-عدم جواز: لاطلاق
ادله حرمت تظلیل برای محرم
2-جواز: بخاطر
اینکه اطلاقات روایات مانعه اختصاص به حال حرکت دارد و حال توقف را
شامل نمی شود.
فرع ششم: استظلال در رجوع از بین
راه مثلا حاجی در بین راه متوجه شده است وسائلش را در مدینه جا
گذاشته است حال بر می گردد به مسافرخانه برای برداشتن وسائلش و
استظلال صورت می گیرد آیا در این فرض استظلال جایز
است یا نه؟
در این فرع نیز دو نظیریه است:1-عدم جواز: لاطلاق
روایات حرمت
2-جواز لاطلاق ح1
[10]و
ح5
[11]روایات
مجوزه انصراف از صورت برگشت به مدینه و خانه های مدینه دارد و
اصل هم با وجود اطلاق روایات مانعه معنا ندارد.
مهم
فرع چهارم و پنجم است.
کلام فقهاء در این زمینهکلام مرحوم امام رحمة الله علیهمسألة 37 حرمة الاستظلال
مخصوصة بحال السير و طي المنازل من غير فرق بين الراكب و غيره، و أما لو نزل في منزل كمنى أو عرفات أو غيرهما فيجوز الاستظلال تحت
السقف و الخيمة و أخذ المظلة حال المشي فيجوز لمن كان في منى أن يذهب مع المظلة
إلى المذبح أو إلى محل رمي الجمرات و إن كان الاحتياط في الترك.[12]کلام صاحب جواهر:نعم قد يتوقف في تظليل
يسير معه راكبا أو ماشيا للتردد في المنزل و نحوه، فالأحوط إن لم يكن أقوى
اجتنابه، و في كشف اللثام بعد الجزم بجواز التظليل جالسا في المنزل قال:و هل الجلوس في الطريق
لقضاء حاجة أو إصلاح شي‌ء أو انتظار رفيق أو نحوها كذلك؟ احتمال، و مقتضاه احتمال
عدم الجواز أيضا فيه، و إن كان التحقيق خلافه، إلا أنه الأحوط.[13]