درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

92/11/02

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: محرمات احرام/جدال/ کفاره جدال
مطلب ششم: کفاره جدال
در مساله 24 و 25 حکم وضعی جدال بیان شده است.
فیه ملاحظات:
ملاحظه اول:
در این رابطه تقریبا بیش از پنج احتمال بلکه قول وجود دارد:
1-جدال صادقا و کاذبا کفاره دارد مع الاختلاف بینهما در جنس کفاره و مرتبه ی از کفاره، کما عن المشهور منهم سیدنا الاستاذ باینکه جدال مطلقا کفاره دارد اگر جدال صادق باشد در مرتبه اول کفاره ندارد اما در مرتبه دوم و سوم کفاره دارد که شاة باشد و اگر جدال کاذب باشد در مرتبه اولی باید شاة بدهد و در مرتبه دوم باید بقره بدهد و در مرتبه سوم باید بدنه بدهد.
و المشهور بين الأصحاب بل قيل لا خلاف يعتد به أن في الكذب منه مرة شاة، و مرتين بقرة، و ثلاثا بدنة، و في الصدق منه ثلاثا شاة، و لا كفارة فيما دونه و لكن في استفادة ذلك كله مما وصل إلينا من النصوص إشكال[1]
2-جدال در مرتبه اول و دوم کفاره ندارد اما در سوم و چهارم و پنجم کفاره دارد کما حکی عن المدارک.
3-جدال اگر متوالیا باشد کفاره دارد و اگر متوالیا نباشد کفاره ندارد صادق باشد یا کاذب باشد مثلا اگر گفته است لا و الله لا و الله و لا و الله کفاره دارد. این قول از ابن ابی عقیل نقل شده است.
بقیه اقوال اختلافشان در نوع کفاره و مرتبه ی کفاره می باشد و نوعا این اختلاف در کفاره کاذب می باشد.
ملاحظه دوم: بررسی این اقوال
دلیل قول اول:
این نظریه که در جواهر به مشهور هم نسبت داده شده است، مدرک صحیحی ندارد بلکه فقط مدرکش کتاب فقه الرضا می باشد که این کتاب قابل اعتماد نیست لذا باید دید که می توان از طریق دیگر این قول را اثبات کرد.




[1] جواهر الکلام، محمد حسن جواهری، ج20، ص420.