موضوع: کفایت ثوب واحد

 تقدم الکلام به اینکه در مساله شانزده هفت فرع بیان شده است

 فرع اول:

 عدم کفایت ثوب واحد

 فرع دوم:

 کفایت ثوب واحد در حال اضطرار و ضرورت

 فرع سوم:

 وجوب تبدیل ثوب واحد به ثوبین وقتی که اضطرار و ضرورت مرتفع گردید کما اشار الیه سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه بقوله:« و مع رفعها في أثناء العمل لبس الثوبين»

 دلیل:

 الضرورات تتقدر بقدرها

 انما الکلام در فرمایش سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه علی مسلکه می باشد اینکه ایشان رفع ضرورت را بین عمل فرض کرده است سه مصداق می توان برایش فرض کرد:

 هر سه فرض بنابر مسلک ایشان مشکل خواهد شد بالخصوص در فرض سوم که بعد از تلبیه ضرورت بر طرف شده است زیرا ایشان لبس را حدوثا واجب می دانند اما بقاء واجب نمی دانند لذا دلیلی بر وجوب ثوبین نداریم اما دو فرض اول و دوم اشکالش این است که ایشان تقارن نیت با تلبیه را شرط می دانند ضمن اینکه بحث کفایت اوامر اضطراریه بعد از عمل می باشد نه در اثناء عمل(مراد از اثناء عمل، اثناء حج نیست بکله مراد اثناء عمل احرام می باشد) بله اگر کسی قائل به لزوم تقارن نیت و احرام نباشد یا لبس را بقاء واجب بداند این فرع معنا پیدا خواهد کرد.

 ضمن اینکه این اشکال هم وجود دارد که بحث کفایت اوامر اضطراریه بعد از عمل است نه در اثناء عمل چرا در اثناء عمل کسی قائل به کفایت نشده است.

 نتیجه اینکه این فرع هم موضوعا مورد مناقشه است و هم حکما.

 فرع چهام:

 زمان لبس ثوبین

 ما اشار الیه سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه بقوله:« و كذا الأحوط كون اللبس قبل النية و التلبية، فلو قدمهما عليه أعادهما بعده»

 سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه می فرمایند قبل از نیت و تلبیه باید ثوبین را بپوشاند یعنی باید مقارن با نیت و تلبیه ثوبین را پوشیده باشد.

 الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة، ج‏15، ص: 76«و المستفاد من الروايات المذكورة ان اللبس قبل عقد الإحرام، بل هو من جملة الأشياء التي يتهيأ بها للإحرام»

 جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج‏18، ص: 239«و قد ظهر لك مما سمعته من النص و الفتوى ان محل اللبس قبل عقد الإحرام بل هو من جملة الأشياء التي يتهيأ بها للإحرام على وجه يكون حاصلا حال عقده الإحرام‏»

 دلیل:

 وسائل الشيعة، ج‏12، ص: 408 باب 52 ح 1 «عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِذَا كَانَ يَوْمُ التَّرْوِيَةِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَاغْتَسِلْ ثُمَّ الْبَسْ ثَوْبَيْكَ وَ ادْخُلِ الْمَسْجِدَ ... فَأَحْرِمْ بِالْحَجِّ وَ عَلَيْكَ السَّكِينَةَ وَ الْوَقَارَ فَإِذَا انْتَهَيْتَ إِلَى فَضَاءٍ دُونَ الرَّدْمِ فَلَبِّ فَإِذَا انْتَهَيْتَ إِلَى الرَّدْمِ وَ أَشْرَفْتَ عَلَى الْأَبْطَحِ- فَارْفَعْ صَوْتَكَ بِالتَّلْبِيَةِ حَتَّى تَأْتِيَ مِنًى‏»

 المصدر ح 2«عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تُحْرِمَ يَوْمَ التَّرْوِيَةِ فَاصْنَعْ كَمَا صَنَعْتَ حِينَ أَرَدْتَ أَنْ تُحْرِمَ وَ خُذْ مِنْ شَارِبِكَ وَ مِنْ أَظْفَارِكَ وَ عَانَتِكَ إِنْ كَانَ لَكَ شَعْرٌ وَ انْتِفْ إِبْطَكَ وَ اغْتَسِلْ وَ الْبَسْ ... ثُمَّ تُلَبِّي مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَا لَبَّيْتَ حِينَ أَحْرَمْتَ وَ تَقُولُ لَبَّيْكَ بِحَجَّةٍ تَمَامُهَا وَ بَلَاغُهَا عَلَيْكَ فَإِنْ قَدَرْتَ أَنْ يَكُونَ رَوَاحُكَ إِلَى مِنًى زَوَالَ الشَّمْسِ وَ إِلَّا فَمَتَى مَا تَيَسَّرَ لَكَ مِنْ يَوْمِ التَّرْوِيَة»

 این دو روایت در خصوص حج می باشد.

 المصدر ص: 323باب 6 ح1«عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِذَا انْتَهَيْتَ إِلَى الْعَقِيقِ مِنْ قِبَلِ الْعِرَاقِ- أَوْ إِلَى الْوَقْتِ مِنْ هَذِهِ الْمَوَاقِيتِ وَ أَنْتَ تُرِيدُ الْإِحْرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَانْتِفْ إِبْطَكَ وَ قَلِّمْ أَظْفَارَكَ وَ اطْلِ عَانَتَكَ وَ خُذْ مِنْ شَارِبِكَ وَ لَا يَضُرُّكَ بِأَيِّ ذَلِكَ بَدَأْتَ ثُمَّ اسْتَكْ وَ اغْتَسِلْ وَ الْبَسْ ثَوْبَيْكَ الْحَدِيث‏»

 المصدر ص: 326 باب 8 ح 1«عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ أَرْسَلْنَا إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ نَحْنُ جَمَاعَةٌ وَ نَحْنُ بِالْمَدِينَةِ أَنَّا نُرِيدُ أَنْ نُوَدِّعَكَ فَأَرْسَلَ إِلَيْنَا أَنِ اغْتَسِلُوا بِالْمَدِينَةِ- فَإِنِّي أَخَافُ أَنْ يَعِزَّ الْمَاءُ عَلَيْكُمْ بِذِي الْحُلَيْفَةِ- فَاغْتَسِلُوا بِالْمَدِينَةِ- وَ الْبَسُوا ثِيَابَكُمُ الَّتِي تُحْرِمُونَ فِيهَا ثُمَّ تَعَالَوْا فُرَادَى أَوْ مَثَانِي‏»

 این دو روایت در مورد عمره می باشد.

 علت اینکه سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه فتوا نداده است بلکه احتیاط واجب فرموده است این است که در این روایات همه افعال مستحبی می باشند و وحدت سیاق اقتضا می کند که البس ثوبیک هم مستحب باشد ولی ما قبلا اشاره کردیم وحدت سیاق در صورتی قرینه است که قرینه خارجیه وجود نداشته باشد.

 فرع پنچم:

 اگر بعد از تلبیه لبس ثوبین را انجام دهد سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه می فرمایند باید دوباره محرم شود و نیت و تلبیه را تکرار کند.

 و فیه: اگر لبس ثوبین وجوب شرطی نداشته باشد کما هو مختار سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه دلیلی بر تکرار نیت وتلبیه نداریم زیرا فرض این است که لبس ثوبین وجوب مستقل دارد و ترکش ضرری به تلبیه و احرام نمی زند لذا جای احتیاط واجب به تکرار نیست.

 فرع ششم:

 لبس ثوبین باید همراه با قصد قربت باشد و اگر ریاء باشد باطل است

 دلیل:

 مطلق لبس مامور به نیست بلکه لبس مضاف به احرام مامور به می باشد لذا نیاز به قصد دارد اما اینکه فرموده اند نیاز به قصد قربت دارد به این خاطر است که لبس ثوبین اگر واجب مستقل باشد وجوب تعبدی دارد و اگر وجوب شرطی داشته باشد چون احرام واجب تعبدی است و لبس به احرام اضافه شده است باید در لبس ثوبین هم قصد تقرب داشته باشد.

 فرع هفتم:

 ما اشار الیه سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه بقوله:« و أما التجرد عن اللباس فلا يعتبر فيه النية و إن كان الأحوط و الأولى الاعتبار»

 سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه می فرمایند لازم نیست بیرون آوردن مخیط به قصد قربت باشد

 دلیل:

 ترک همه محرمات -الا ما شذ نیاز به قصد قربت ندارد.