درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

90/07/13

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: لزوم انجام حج در یک سال

 بحث در شرط سوم بود که گفته شد شش طائفه از روایات در این زمینه وجود دارد که دیروز به طائفه اول اشاره شد.

طائفه دوم:

 روایاتی که مفادشان این است که برای هر سالی یک حج تشریع شده است إما علی نحو الوجوب او الاستحباب.

 به مقتضای این روایات باید بگوییم بین عمره تمتع و حج تمتع تعدد سال امکان ندارد زیرا اگر عمره در یک سال واقع شود و حج در سال دیگر صورت گیرد به مقتضای این روایات عمل نشده است.

 البته اگر چه بعضی از این روایات دلالت دارند که در هر سال باید یک حج انجام شود ولی کسی به ظاهر این روایات فتوی نداده است مگر جناب صدوق بلکه مراد این روایات اصل تشریع حج در هر سال می باشد.

منها: وسائل الشيعة، ج‏11، ص: 16«عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ الْحَجَّ عَلَى أَهْلِ الْجِدَةِ فِي كُلِّ عَامٍ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِينَ- قَالَ قُلْتُ فَمَنْ لَمْ يَحُجَّ مِنَّا فَقَدْ كَفَرَ قَالَ لَا وَ لَكِنْ مَنْ قَالَ لَيْسَ هَذَا هَكَذَا فَقَدْ كَفَرَ»[1]

طائفه سوم:

 روایاتی که مفادشان این است که عمره تمتع و حج تمتع یک عمل می باشند و داخل هم می باشند الا فیما الاستثنی و اینکه حاجی بعد از انجام اعمال عمره تمتع حق خروج از مکه را ندارد تا اینکه اعمال حج را انجام دهد این دو حکم نشان می دهد که این دو عمل باید در یک سال انجام شوند زیرا این دو عمل متحد هستند بله انفصال چند روزه مانعی ندارد.

منها: وسائل الشيعة، ج‏11، ص: 215 «فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص بَلْ هُوَ لِلْأَبَدِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ثُمَّ شَبَّكَ أَصَابِعَهُ بَعْضَهَا إِلَى بَعْضٍ وَ قَالَ دَخَلَتِ الْعُمْرَةُ فِي الْحَجِّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة»[2]

طائفه چهارم:

 روایاتی که می گویند - انت مرتهن بالحج- الحج مرتبط بالعمرة- العمرة محبوسة بالحج-

منها: وسائل الشيعة، ج‏11، ص: 254 باب 5 [3] «عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي حَدِيثٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع كَيْفَ أَتَمَتَّعُ فَقَالَ يَأْتِي الْوَقْتَ فَيُلَبِّي بِالْحَجِّ فَإِذَا أَتَى مَكَّةَ طَافَ وَ سَعَى وَ أَحَلَّ مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ هُوَ مُحْتَبِسٌ وَ لَيْسَ لَهُ أَنْ يَخْرُجَ مِنْ مَكَّةَ حَتَّى يَحُجَ‏»

طائفه پنجم :

 روایات که می فرمایند با آمدن عرفه امکان انجام حج تمتع نیست که کیفیت استدلال به این طائفه و روایاتش در جلسه آینده خواهد آمد.

[1] المصدر ح 2 و 3

[2] وسائل الشيعة، ج‏11، ص: 215 باب 2 ح 4 و ح 27 و 33 در باب 3 ح 4 ح 12 و ح 13 و در باب 4 ح 24

[3] و ایضا المصدر باب 4 ح 6