درس خارج اصول استاد رجب علی مقیسه

1403/09/19

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: المقدمةالمقدمة/الوضعالوضع /ثمره حروف در واجب مشروطثمره معنای حروف در واجب مشروط

 

ثمره وضع عام موضوع له عام و نقطه مقابلش موضوع له خاص باشد در چند بحث تفاوت دارد. یکی از مباحث در واجب مشروط است.

واجب مشروط

تعریف و نزاع را بررسی می کنیم.

واجبی را واجب مشروط می گویند که وجوبش مرسل نیست و اطلاق ندارد بلکه وجوبش قید دارد. وجوب مفاد هیات است. اذا جائک زید فاکرمه. هیات امر دال بر وجوب است. هیئات از حیث موضوع له مثل حروف اند یعنی طبق مبنای آخوند موضوع له در هیئات طببعی و کلی است مثل اسماء اجناس وقابل تقیید است. اما اگر کسی معنای هیئت را جزئی دانست قابل تقیید نیست. شما رقبه وانسان وحیوان که معنای مطلق دارند را می توانید جزئی کنید ولی در مورد جزئی که قابل تقیید نیست. در واجب مشروط اگر وجوب را مفاد هیئت دانستیم چون مفاد هیئت است وطبق یک مبنا شخصی است و قابل تقیید نیست پس قید را به واجب بزنیم. «إن جائک زید فاکرمه». «ان اسطعت فحج». این «إن» نمی تواند قید وجوب باشه.

اگر وجوب را مطلق دانستیم واجب بعد می آید مثل واجب معلق. در ایام حج زمان قید واجب باشد الان وجوب هست ولی وجوب در ماه ذی الحجه است ولی می گویند باید بروی تذکره تهیه کنید چون در آن زمان، وقت ضیق می شود واگر تهیه نکنید نمی توانید حج را محقق کنید. ولی اگر قید وجوب بود ابتدا باید دید که وجوب قید پذیر هست یا نیست؟ اما کسانی که وجوب را جزئی می دانند نمی توانند وجوب را مقید کنند.