موضوع: المقدمة/الوضع /موضوع له حروف

موضوع له حروف

مبنای مرحوم اصفهانی بیان شد. که نظرشان بر واقع نسبت بود. در مانند «زید قائم» نسبت یا هیات جمله اسمیه با نسبت ظرفیت در زید فی الدار. در همه این موارد واقع نسبت مورد نظر است.

منظور از واقع نسبت معنایی است که وابسته به طرفین است پس معنای حرفی واقع نسبت است نه مفهوم نسبت. نسبت را می توانیم تنظیر کنیم به وجود رابط که در مقابل وجود محمولی است که وجود فی النفسه می گویند. وجود فی نفسه سه قسم است: وجود واجدی فی نفسه بنفسه لنفسه. وجود جواهری فی نفسه لنفسه بغیره وجود اعراض فی نفسه لغیره.

وجود لا فی نفسه که ارتباط با وجود رابط برقرار است مثل «زیدٌ فی الدار» وجود رابط است که پیوند می زند. وجود رابط است که پیوند می دهد لافی نفسه است واگر بخواهیم مستقل باشد سه وجود بدون ارتباط می شود.

بررسی اشکال آیت الله خویی

موضوع له حروف وجود رابط است. محقق اصفهانی گفتند در عدم استقلال مثل وجود رابط است.

محقق اصفهانی میگویند معنای حروف وجود رابط نیست بلکه موجود به وجود رابط است.

نهایة الدرایه ج1 ص51

«مع أن المعنى الحرفي ـ كأنحاء النِسب والروابط ـ لا يوجد في الخارج إلا على نحو واحد ، وهو الوجود لا في نفسه»[1] یک حقیقتی هستند که اگر بخواهند درخارج پیدا شوند الا علی نحو الواحد. این تعبیر با معنی سازگار دارد

مبنای آخوند را مورد نقد قرار می دهند.آخوند معنای حرفی رابه عرض تشبیه کردند.

«ومنه ظهر : أن تنظير المعنى الاسمي والحرفي بالجوهر والعرض ، غير وجيه، فان العرض موجود في نفسه لغيره. والصحيح تنظيرهما بالوجود المحمولي والوجود الرابط ـ لا الرابطي ـ كما لا يخفى على العارف بالاصطلاح المرسوم في تقسيم الوجود. فراج� وبالجملة : لا شبهة في أن النسبة لا يعقل أن توجد في الخارج إلا بوجود رابط لا في نفسه ، مع أن طبيعي معناها لو كان قابلا للّحاظ الاستقلالي ، لكان من الماهيات التامة في اللحاظ ، وهي قابلة للوجود النفسي.» معنای حرفی قابل لحاظ استقلالی نیست چون اگر بود معنای اسمی شد پس یک وجود و یک رابطی برای آن قائل است.

ص54: «وأما حقيقة المعنى الحرفي والمفهوم الأدويّ فهو : ما كان في حدّ ذاته غير استقلالي بأيّ وجود فرض.»[2]

یعنی معنی غیر مستقل است

«ان المراد هناک عدم دخل الوجود العینی ووجود الذهنی فی الموضوع والموضوع له.» اصول علی نهج الحدیث ص62

در حقیقت معنای حرفی وجود ذهنی معنی ولفظ دخالت ندارد. وجود در موضوع که لفظ است و موضوع له که معنی است دخالت ندارد.

حال این که آقای خویی به محقق اصفهانی نسبت دادند که معنای حرف را وجود رابط می دانند؟ بنابراین اشکال آقای خویی وارد نیست.