موضوع: المقدمة/الوضع /موضوع له حروف

موضوع له حروف

وجود رابطی

محقق اصفهانی: از نظر محقق اصفهانی موضوع له حروف نسبت است و استدلال می کند که معنای واقعی نسبت مستقل نیست. در زیدٌ قائمٌ که نمونه ای از قضایا و مرکبات تامه است که موضوع و محمول داریم که ادراکاً مستقل هستند و یک وجود رابط و معنای حرفی و نسبت داریم که غیر مستقل است. همان گونه که معنتی قائم وزید را مستقل می بینیم اگر نسبت هم دارای معنای ستقل باشد در« زید قائم» ، نسبت یا در« زیدٌ فی الدار» معنای «فی» یا در« سرت من البصرة الی الکوفه». اگر «من» دارای معنای مستقل باشد لازمه اش این است که ما سه مفهوم غیر مستقل داشته باشیم و رابطی نباشد واگر پیوند دهده دارای معنای مستقل باشد نقل کلام به رابط می شود لازمه اش تسلسل است که نتیجه اش تناقض می شود ومحال چون نمی شود شی هم باشد وهم نباشد. بنابراین با این استدلال کسانی که معنای حرفی را نسبت وبر وزان وجود رابط می داننداثبات حقیقت معنای حرفی می کنند. این مطلب در نهایة الدرایه آمده است.

بحث وجود رابط یک بحث فلسفی است .فیلسوف وجود را تقسیم می کند به وجود فی نفسه که به چهار رابطه تقسیم می کند: وجودی که واجد تمام نفسیات است: فی نفسه، لنفسه ،بنفسه .بنفسه است یعنی علت ندارد، لنفسه است یعنی مثل اعراض نیست، فی نفسه است یعنی مستقل است.وجودی که فاقد تمام نفسیات است: وجود رابطی.

وجود رابط فی نفسه، لنفسه و بنفسه نیست. وجود رابط ماهیت ندارد لنفسة وجوده چون وجودش ناچیز است ووجود واجب ماهیت ندارد چون ماهیتس انیّت او است و اصلا محدودیتی ندارد. ماهیت از حد وجود انتزاع می شود وجود واجد لعلّو شانه ماهیت ندارد. کسی که در منطق، اصول وادبیات مباحث قضایا را مورد بحث قرار می دهد در قضایا چهار چیز دیده می شود. وجود رابط اگر بخواهد رابطی مستقل باشد تسلسل پیش می آید.

نسبت که معنای حرف است . لفظ نسبت و لفظ ربطی با معنای حرفی مباین است چون لفظ نسبت وربط معنای مستقلی دارند می توانیم لفظ نسبت ورابط را عنوان قرار دهیم ولی عناوین با معنونات نسبت کلی با مصداق دارند مثل زید و انسان که در زید حصه ای از انسانوجود دارد