درس خارج اصول استاد رجب علی مقیسه

1403/08/06

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: المقدمة/الوضع /موضوع له حروف

 

موضوع له حروف

اشکالات

    1. .بنابر مبنای ایجادیت صدق و کذب در معانی حروف محقق نمی شود چون قوام صدق و کذب به اخبار، انباء واعلام کردن است . باید یک اخباریتی باشد ومعنایی به ذهن مخاطب احضار بشود و انتقال پیدا کند وبعد از این که مخاطب در جریان اخبار و اعلام قرار گرفت باید ببیند این مخبر عنه آیا در واقع مطابقی دارد یا ندارد؟ صرف وجود داشتن و نداشتن مفاد کلمه ملاک صدق و کذب نیست.

    2. .از یک طرف معانی اسمی و معنای حرف متبایین می دانند. در عین حال قائلند نسبت بین معنای اسمی و حرفی، نسبت مفهوم به مصداق است. نسبت لفظ ابتداء با من ابتدائیه معنای متباین دارند ولی در عین حال نسبت مفهوم و مصداق دارند.

جواب:

اختلاف بین مفهوم و مصداق در وجود است. مثل مفهوم انسان و مصداق انسان که مصداق زید است و مفهوم حیوان ناطق است. حصه ای که با زید است حیوان ناطق است و تفاوت جوهری ندارند. فقط اختلافشان در وجود است. ولی بین« من » و« ابتدا» تفاوت جوهری وذاتی است چون ابتدا اخطاری و من ایجادی است. می توان گفت زیدٌ انسانٌ .چون اختلاف مصداق و مفهوم به وجود است ولی« ابتدا» و« من» اختلافشان وجودی است.

 

    3. .معنای حرفی مثل الفاظ در حین استعمال هستند. اسماء در مقام استعمال فانی در معنی هستند و معانی اسمی هم در موقع استعمال فانی هستند پس وزان معانی حروف وزان اسماء هستند درحین استعمال و ملحوظ استقلالی نیستند بلکه ملحوظ آلی هستند.

جواب

این مطلب درست نیست چون در بسیاری موارد مفهوم اسمی واضح است ولی معنای حرفی واضح نیست مثل از اصل آمدن زید خبر دارید که زید و آمدنش دو مفهوم اسمی و مستقل هستند ولی نحوه آمدنش که معنای حرفی است، مشخص نیست که ماشیاً یا راکباً آمده؟ پس مورد نقض دارد.

    4. .معانی چون ایجاد ربط می کنند، ایجادی هستند.مثل «فی» در زیدً فی الدار و «من» در سرت من البصره الی الکوفه ایجاد ربط می کند. ضرورت ایجاد ارتباط اقتضا می کند چیزی که ارتباط ایجاد می کند ایجادی باشد.