درس خارج اصول استاد رجب علی مقیسه

موضوع: المقدمة/الوضع /معنای حروف

وضع خاص موضوع له عام

گفتیم ممکن نیست چون خاص نمی تواند عام را نشان بدهد اگرچه بعضی از بزرگان گفتند می تواند .

کدامیک از این وضع ها واقع شده اند :

وضع عام موضوع له عام :همان اسماء اشخاص بنابر نظر قدما

وضع عام موضوع له عام خاص :عده ای دیگر از قدما که فرقی بین عام ومطلق نمی گذارند عام مثل مطلق است در شمولیت و سریان سلطان علما که حاشیه بر معالم دارد : مبنای مشهور این است که موضوع له مطلق اطلاق و خود اطلاق ساری بودن در افراد جزء معنی است .یعنی اگر لفظ رقبه را برای مطلق رقبه باشد معروف این را می گویند ولی خودش می گوید ذات مبهمه است .نظر سلطان علما که مقابل مشهور است ثمره اش در تعارض روشن می شود بنابر نظر ایشان عام می تواند رجحان دلالی بر مطلق داشته باشد عام قرینه می شود که در ذات مبهمه اطلاق منعقد نشود .مبنای شیخ تقدیم عموم است ولی آخوند می گوید عام رحجحانی ندارد ودلیلشان عدم البیان علی الاطلاق نیست .

موضوع له در حروف

موضوع له درباب حروف چیست؟ حروف نقششان نقش اعراب است .آیا حروف موضوع له دارند .حرکات صدا های کوتاه وعلامات بعضی از بزرگان می گویند معنایی ندارند که دنبال موضوع له باشد معنای «من» و«الی» وظاهر است ومعنی برای سرتُ است .معنای ابتدائیت وانتهایت برای من والی نیست «.من» و«الی» کاشف معنی هستند نه حاکی از معنی باشند .مدلول از ابتدا وانتهانیست .حروف مثل صدا هستند برای خودشان معنی ندارند.

مبنای دوم : حروف معنی دارند که خودش به دو شکل تقسیم می شود :1.مبنای آخوند 2.مباب دوم سه بیان دارد که از نائینی و عراقی و اصفهانی