درس تفسیر استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/10/12

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: تفسیر موضوعی/حسادت و خیرخواهی /آیت 27 تا 30 مائده

 

یکی از ابزار شیطان برای زمین زدن مومن صفت حسادت است که انسان مومن باید تلاش کند تا دور باشد.

انسان گرفتار حسادت از حیث باطن خراب و آتش گرفته است و از طرف مقابل انسان خیرخواه از درون آباد است.

اولین آیه در این زمینه سوره مبارکه مائده آیات 27 تا 30 است.

﴿وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قالَ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقينَ (27) لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَني‌ ما أَنَا بِباسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمينَ (28)إِنِّي أُريدُ أَنْ تَبُوءَ بِإِثْمي‌ وَ إِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحابِ النَّارِ وَ ذلِكَ جَزاءُ الظَّالِمينَ (29)فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرينَ (30)﴾

(و داستان دو فرزند آدم را بحقّ بر آنها بخوان: هنگامى كه هر كدام، كارى براى تقرّب (به پروردگار) انجام دادند؛ امّا از يكى پذيرفته شد، و از ديگرى پذيرفته نشد؛ (برادرى كه عملش مردود شده بود، به برادر ديگر) گفت: «به خدا سوگند تو را خواهم كشت!» (برادر ديگر) گفت: « من چه گناهى دارم؟ (زيرا) خدا، تنها از پرهيزگاران مى‌پذيرد! (27) اگر تو براى كشتن من، دست دراز كنى، من هرگز به قتل تو دست نمى‌گشايم، چون از پروردگار جهانيان مى‌ترسم! (28) من مى‌خواهم تو با گناه من و خودت (از اين عمل) بازگردى (و بار هر دو گناه را به دوش كشى)؛ و از دوزخيان گردى. و همين است سزاى ستمكاران! (29) نفس سركش، كم كم او را به كشتن برادرش ترغيب كرد؛ (سرانجام) او را كشت؛ و از زيانكاران شد. (30))

شرح لغات :

اتل : صیغه امر از تلو است. به معنای تلاوت کردن. این امر مخاطبش کیست؟ چند آیه قبل مربوط به داستان حضرت موسی است که سامری و گوساله اتفاق افتاد. این اتل خطاب به موسی نیست ، بلکه خطاب به رسول گرامی است. علیهم یعنی یهودی ها.

نبأ : یعنی خبر و بعضی گفته اند به هر خبری تعبیر خبر صدق نمیکند بلکه خبر خاص و دارای معنای خاص است.

ابنی : ابنین تثنیه بوده و با اضافه ] نون آن افتاده است.

بالحق : به معنای حقانیت و حقیقت نیست بلکه به معنای واقعیت است. واقعیت اعم است یعنی چیزی که اتفاق افتاده چه حقا و چه ظلما ، در ما نحن فیه به معنای واقعه است نه به معنای حق و حقانیت.