1403/07/30
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: تفسیر موضوعی/سوء ظن /تفسیر آیه 12 سوره فتح
سخن به مفاد صلح حدیبیه رسید.
قبل از بیان سایر مفاد ، تذکری لازم است بیان شود.
تذکر : صلح حدیبیه ، مقدماتی داشت تا به نتیجه برسد.
اولا : مذاکراتی انجام شد. عثمان را فرستادند و او را حبس کردند و بعد بیعت رضوان اتفاق افتاد که سبب ارامش مسلمین شد.
ثانیا : ارسال نماینده مشرکین به طرف مسلمین که این فرستاده شخص عاقلی بود و در اردوی مسلمانان مذاکره کرد.
ثالثا : رفتار پیامبر صلی الله علیه و اله بود که تصریح فرمود برای زیارت آمده ایم. همراه مسلمین شتر هایی هم بوده که علامت ذبح و قربانی داشتند. همچنین بدون سلاح جنگی در این سفر حاضر شده اند و همچنین عده ای از مشرکین اسیر شدند اما با رافت اسلامی ازاد شدند. این حرکات ، خودش اثر روانی دارد و تاثیر مثبت می گذارد در ایجاد صلح و همینطور هم شد.
رابعا : توجه و ارادت مسلمین به پیامبر صلی الله علیه و اله در حدی که آب وضوی ایشان را برای تبرک برمی داشتند و این مطلب به بزرگان مشرکین گزارش شد که حامیان محمد بن عبدالله فدایی او هستند.
این ها مقدماتی بود که اسباب صلح را فراهم کرد.
مفاد صلح حدیبیه :
اول : صلح و نجنگیدن تا ده سال
دوم : برگشتن به مدینه و سفر برای حج در سال بعد به مدت سه روز
سوم : با توجه به اینکه فضای عمومی مکه با مشرکین بود ، اگر مسلمانی از مکه به مدینه رفت ،باید برگردانده شود. ولی بالعکس درست نیست. اما این بند استثنایی دارد در آیه دهم سوره مبارکه ممتتحنه که اگر مسلمانی که از مکه آمد زن بود ، الزامی به برگرداندن نیست.
﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا جاءَكُمُ الْمُؤْمِناتُ مُهاجِراتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإيمانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِناتٍ فَلا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّار﴾
چهارم : الحاق قبائل به دو طرف آزاد باشد. کما اینکه قبیله ای به مسلمانان پیوست و قبیله دیگری از مدینه به مشرکین پیوست.
اما بعضی مفاد این صلح از طرف مشرکین نقض شد و همین سبب فتح مکه در سال های بعد شد.