درس تفسیر استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/07/17

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: تفسیر موضوعی/سو ظن /آیه 12 سوره مبارکه حجرات

 

﴿اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا﴾

سخن در تفسیر آیه 12 سوره مبارکه حجرات بود و تجسس و تحسس را بیان کردیم که به معنای مترادف هستند اما لحاظ و اعتبارشان متفاوت است به این بیان که تجسس در جستجوی به قصد شر است و تحسس به معنای جستجو به قصد خیر است.

در ادامه مطلب باید بیان کنیم که در حقیقت این ویروس سوءظن ، زمینه و بستر فحص و جستجو گری است. ترتیب آیات به امر نبوی صلی الله علیه و اله بوده و صرفا مساله عادی و یا اتفاقی نبوده ، بلکه به امر نبوی و امر پروردگار انجام شده. به عبارتی نظر استاد محترم در باب ترتیب آیات و سور و کلمات ، این است که ترتیب آیات و حتی ترتیب کلمات توقیفی است.

لذا وقتی فرمود اجتنبوا کثیرا من الظن و بلافاصله بعد آن فرمود و لا تجسسوا ، معنایش این است که سو ظن منتهی به تجسس می شود.

انسان اگر مقداری کثیفی بر لباسش بنشیند از ورود به اجتماع حیا می کند ، اما چگونه می شود که غبار سو ظن می نشیند بر روح و حیا نمی کنیم.

علی ای حال عدم درمان سو ظن منجر به تجسس می شود و عدم درمان تجسس موجب ورود در زندگی شخصی افراد می شود.

این تجسس که هشدار دارد ، در مواردی استثنا دارد ، مثل مسائل امنیتی که نیاز به عیون و جواسیس دارد.

البته باید دقت شود که استثنا ، به قدر لزوم است و بیش از حد آن ، حق تجاوز از قاعده عام ندارد. یعنی اگر در جایی مجبور به ورود و تجسس است ، حق تجسس در مورد دیگر را ندارد و در حد لزوم ، باید ورود کند.

لذا به همین جهت است که در قانون ثبت شده است که وزیر اطلاعات باید مجتهد باشد و اقوالی که می گویند صرف روحانی بودن کفایت می کند را قبول نداریم. لذا اگر این منصب از مجتهد خالی شود ، مشکلات ایجاد می شود.

لذا باید در نهایت حفظ حرمت نیروهای عزیز امنیتی ، عرض کنیم که اگر حدود شرعی مراعات نشود دچار حرمت و ارتکاب عمل غیر مشروع می شود.