درس تفسیر استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/07/02

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: تفسیر موضوعی/نمامی و اصلاح ذات البین /روایات در مساله نمامی

 

سخن در مساله سخن چینی و اصلاح ذات البین بود که بعد از بررسی آیات شریفه ، به روایات و کلمات نورانی اهل البیت علیهم السلام می رسیم که جایگاه روایات ، در نظر استاد جایگاه ویژه ای در کنار آیات شریفه است و حتی روایات بلکه حتی روایات آحاد قدرت تخصیص آیات شریفه را دارد.

در جلسه گذشته یک روایت بیان شد.

دومین روایت از مولانا امیرالمومنین علیه السلام است که فرمود : «النمام جسر الشر.»[1]

این روایت شبیه روایتی است که در مورد کذب و دروغگویی وارد شده است. آن جا که می فرماید بدی ها در خانه ای قرار داده شه و کلید آن خانه دروغ است. یعنی با دروغگویی انسان در بدی ها گرفتار می شود.

نمامی باعث افتادن انسان در ورطه شر می شود.

روایت سوم : «لَا تَجْتَمِعُ‌ أَمَانَةٌ وَ نَمِيمَةٌ.»[2]

آیا ممکن است در یک اتاق ، چراغی هم روشن باشد هم خاموش باشد؟ قطعا خیر

لذا امانت و سخن چینی در یک فرد قابل جمع نیست. اگر کسی نمام بود ، مطمئن باش که امانت دار نخواهد بود.

روایت چهارم : رسول خدا صلی الله علیه و اله : «إِنَّ أَحَبَّكُمْ إِلَى اللَّهِ أَحْسَنُكُمْ أَخْلَاقاً الْمُوَطَّئُونَ أَكْنَافاً الَّذِينَ‌ يَأْلَفُونَ‌ وَ يُؤْلَفُونَ وَ أَبْغَضُكُمْ إِلَى اللَّهِ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِيمَةِ الْمُفَرِّقُونَ بَيْنَ الْإِخْوَانِ الْمُلْتَمِسُونَ لِأَهْلِ الْبَرَاءِ الْعَثَرَاتِ.»[3]

محبوب ترین افراد کسانی هستند هم خودشان اهل الفت گرفتن هستند ، هم باعث ایجاد الفت بین دیگر افراد هستند.

و مبغوض ترین افراد کسانی هستند که اهل نمامی هستند و باعث افتراق و جدایی می شوند.

نکته ای در روایت است : در جامعه اسلامی ، آرامش زمانی ایحاد می شود که حس الفت ایجاد شود. اگر فضا کینه و دشمنی و نمامی باشد ، آرامشی نخواهد بود. در انس و الفت افراد شناخته می شوند.

انچه باعث بر هم خوردن الفت است ، نمامی است.

روایت پنجم : امام صادق علیه السلام فرمود : «وَ إِنَّ مِنْ‌ أَكْبَرِ السِّحْرِ النَّمِيمَةَ يُفَرَّقُ بِهَا بَيْنَ الْمُتَحَابَّيْن‌ ُجْلَبُ الْعَدَاوَةُ عَلَى الْمُتَصَافِيَيْنِ وَ يُسْفَكُ بِهَا الدِّمَاءُ وَ يُهْدَمُ بِهَا الدُّور وَ يُكْشَفُ بِهَا السُّتُور ُ وَ النَّمَّامُ أَشَرُّ مَنْ وَطِئَ الْأَرْض‌»[4]

(ترجمه : نمامی بزرگترین سحر و جادو است که باعث تفرقه بین دو دوست و رفیق است و سبب عداوت و دشمنی بین افراد جامعه و دوستان است و موجب اهراق دم و خونریزی است و سبب کشف استار و پرده هاست.)

وقتی اختلاف ایجاد شد ، دشمن می تواند دشمنی کند و موفق می شود و نفوذ کند.

سخن چینی لزوما ، خانوادگی و فامیلی نیست بلکه ممکن است سیاسی باشد و موجب فتنه و اغتشاش شود.

در جامعه گاهی افرادی هستند که ظاهرا آرام هستند و مشکلی ایجاد نمی کنند اما در باطن عیب دارند. با نمامی این عیب باطنی ، منکشف می شود. در عیوب یکدیگر سر کشی نکنید.


[1] شرح نهج البلاغة، ابن ابي الحديد، ج20، ص341.
[2] عيون الحكم و المواعظ، الليثي الواسطي، علي بن محمد، ج1، ص533.
[3] عوالي اللئالي، ابن أبي جمهور، ج1، ص100.
[4] الإحتجاج، الطبرسي، أبو منصور، ج2، ص340.