موضوع: تفسیر موضوعی/وفای به عهد /مباحث مقدماتی مساله وفای به عهد

در تفسیر موضوعی وارد به مساله وفای به عهد شدیم و مقدماتی را بیان کردیم.

حُسن وفای به عهد و قبح عهدشکنی قابل‌درک همه عقلاست و بین‌المللی است چرا که مصداق عدل است و هکذا عهدشکنی ظلم است و مصداق قبح ظلم است؛ لذا آیات شریفه در این مورد ارشادی هستند.

اولین آیه در مساله وفای به عهد:

﴿لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمالَ عَلى‌ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبى‌ وَ الْيَتامى‌ وَ الْمَساكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُون‌﴾[1]

بیان اجمالی:

نیکی به‌صرف چرخاندن صورت به مشرق و مغرب نیست، بلکه حقیقت نیکی به ۶ مساله است:

اولین مورد ایمان است: ایمان به ۵ چیز به خدا و قیامت و ملائکه و قرآن و انبیا.

مورد دوم: انفاق مال به اقوام، ایتام، مساکین، راه مانده، درخواست‌کنندگان کمک، بردگان

مورد سوم: اقامه نماز که با خواندن نماز متفاوت است و بیان خواهد شد.

مورد چهارم: پرداخت زکات

مورد پنجم: وفای به عهد

مورد ششم: صابر در سختی‌ها

در نهایت اگر کسی متلبس به این شش مورد باشد، جزء ابرار و از صادقین و اهل تقوا است.

بیان تفصیلی:

نکته اول: شأن نزول دررابطه‌با موقعیت تغییر قبله از بیت‌المقدس به کعبه است. نصاری به مشرق عبادت می‌کردند، یهود به مغرب عبادت می‌کردند؛ اما اسلام نه شرق و نه غرب را تأیید می‌کند و قبله را به سمت کعبه قرار می‌دهد.