1403/07/30
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: فرق بین مساله اجتماع امر ونهی ومساله نهی در عبادت /اشکالات قول دوم وسوم /کلام مرحوم آیة خوئی(ره)
*«بحث درباره اشکالاتی است که مرحوم شیخ اعظم انصاری(رضوان الله تعلی علیه )بر تعریف خودشان از بیع وارد میکنند»
اشکالات قول دوم و سوم: ملاک در فرق‌گذاری وحدت یا تعدد اغراض است. یک غرض بر همه اینها مترتب می‌شود.
آیا این قیود مختلفه به جمله آخر برمی‌گردد یا به آخری فقط؟ مثلاً امر دلالت بر وجوب می‌کند یا نه؟ بر مدت و تکرار یا خیر؟
چون دو غرض مطرح است، می‌شود دو تا مسأله. غرض این است که آیا امر چه دلالتی دارد؟ و در بحث اجتماع غرض ما این است که آیا اجتماع ممکن است یا خیر؟
صاحب کفایة می‌فرمایند: این دچار اشکال است.
زیرا بحث دلالت نهی بر فساد صرفاً یک بحث لفظی است بلکه غیر لفظی هم دارد؛ چون اگر گفتیم نهی دلالت بر حرمت با فساد می‌کند یا نه؟ این اعم از این است که لفطی باشد یا لُبّی باشد.
پس جواب دوم صاحب کفایة این است که نهی در فساد یک بحث لفظی نیست.
اشکالات مرحوم صاحب کفایة را گفتیم که می‌خواهد فرق چهارم را باطل کند. لفظی بودن را از بین می‌برند.
فرق چهارم این بود که مسئله اجتماع امر و نهی، عقلی است، ولی مسئله دلالت نهی به فساد فقط لفظی است.
شیخ انصاری (ره) این قسمت دوم را باطل کرده؛ یعنی اینکه دلالت نهی بر فساد لفظی صرف نیست بلکه عقلی است.
صاحب کفایة(ره)می‌فرماید: مسأله دلالت نهی بر فساد عقلی است:
عبارت ایشان در کفایة:
« و لانیافی فی ذلک انّ الملازمه علی تقدیر ثبوتها فی العبادة انّما تکون بینه و بین الرحمة ولو لم تکن مدلولة با الصیغة »[1] (مثلاً مستفاد از سیره باشد)
مرحوم آیت الله خوئی (ره)( در کتاب موسوعه خودشان ج45ص364ویا در کتاب المحاضرات ج3ص364)فرمودند که:صاحب کفایة(ره) پذیرفته اند که اصل بحث ،بحث ملازمه است بین حرمت وفساد عقلی است
عبارت مرحوم نائینی (ره) "که معتقدند بحث نهی در عبادت یک بحث عقلی است و ربطی به مبحث الفاظ دارد:"
« اِنّ المسألة لیست من مباحث الالفاظ بل البحث فیها انّما یکون علی ملازمات العقلیة» [2]
نظر استاد:تا اینجا کسی که گفت مسأله نهی در عبادت لفظی است باطل شد.