موضوع: بیع/اشکال پنجم بر تعریف بیع /تعریف صاحب مصابیح الاحکام

بحث در مورد اشکال پنجم بر تعریف شیخ انصاری برای بیع بود.

چون تعریف شامل صلح هم می شود در حالی که هیچکس به صُلح بیع نمی گویند.

پس بر طبق اشکال پنجم شیخ انصاری بر تعریف خودش که این تعریف برای بیع مانع اغیار نیست وشامل صُلح هم می شود، در حالی که بین بیع وصُلح تفاوت وجود دارد، یعنی احکامی که بر بیع مترتب می شود بر صلح مُتَرتِّب نمی شود،مثل حقُّ الشُفعة(یعنی من با کسی در یک منزل باهم شریک هستم ومن سهم او راهم برمی دارم )

ولی اگر شما همین سهمت را به طریق صُلح واگزار کردیم پس من دیگه حق شفعه ندارم.

یامثل خیار تاخیر ثمن یا قبض واقباض فی بیع نقدین که از شرائط بیع است فقط وربطی به صُلح ندارد.

در حالی که بین بیع وصلح تفاوت وجود دارد چون احکامی که بر بیع مترتب می شود بر صُلح مترتب نمی شود.

این اشکال غیر از مکاسب در کتاب جواهرهم آمده است. یعنی صاحب جواهر همین اشکال پنجم را برتعریف بحر العلوم بر مصابیح الاحکام بر تعریف بیع وارد کرده است.

تعریف صاحب مصابیح الاحکام :بیع عبارتند از: انشاء تملیک العین بعوَضٍ علی وجه التراضی، مرحوم صاحب جواهر اشکال وارد کرده اند بر این تعریف که صُلح مشمول این تعریف می شود، واین تعریف مانع اغیار نیست.

عبارت صاحب جواهر(ره): وفیه ینتقض بالصُلح والهبه المُعَوَّضه.[1]

و مرحوم شهید ثانی در مسالک همین اشکال را بر تعریف محقق صاحب شرایع الاسلام وارد کرده است ،(مسالک شرح بر شرایع محقق است)

تعریف بیع از محقق صاحب شرائع:العقد الدَّال علی نقل المُلک .

اشکال شهید ثانی به این تعریف:اشکال سوم: این تعریف محقق نقض بوسیله هبه مُعَوِّضه ، تعریف صاحب الشرایع شامل هبه معوضه می شود وحال آنکه هبه معوضه بیع نیست.[2]

الرابع: یدخل فیه ایضاٍ الصُلح المُشتمل علی نقل الملک بعوض المُعیَّنه، در حالی که صُلح بیع نیست عند المُصنف(صاحب الشرائع)

عبارت شیخ انصاری:ومنها انتقاض الطرده بالصُّلح علی العین بمالٍ.[3]

مرحوم محقق اصفهانی:صالحک لکذا.[4]

عبارت شیخ انصاری: وفیه انَّ حقیقة الصلح ولوتعلَّقَ بالعین لیس هو تملیک علی به نفسه من المال....