موضوع: المفاهيم/مفهوم اللقب و العدد /عدد

خلاصه مطالب گذشته

سخن پیرامون مفهوم عدد بود، بیان شد که 5 نوع مطرح کردن عدد داریم:

1- برای تکثیر؛ ﴿إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ﴾[1]

2- برای تعداد؛ ﴿وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾[2]

3- تحدید برای جانب اقل؛ ﴿الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ﴾[3] ، ﴿وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ﴾[4] ، ﴿وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً﴾[5] ، اینکه برای شستن بول باید دو مرتبه آب ریخت، برای پاک کردن ظرفی که سگ از آن خورده سه بار باید آب ریخت و برای پاک کردن ظرفی که خوک استفاده کرده هفت بار شست.

4- تحدید برای جانب اکثر؛ حداکثر مدت عادت که حداقلش 3 روز است و حداکثرش 10 روز است که بیشترش را استحاضه محاسبه می‌کنند.

5- تحدید برای جانب اقل و اکثر مانند عدد رکعات و عدد تسبیحات.

آیا عدد مفهوم دارد یا ندارد؟

پاسخ: در اکثر موارد قرینه هست که اینجا یا اقل مقصود است یا اکثر مقصود است یا تحدید من جانبین است.

سؤال: اگر ما قرینه نداشتیم برای عدد مفهوم قائل هستیم یا نیستیم؟

پاسخ: در تحدید اصل بر مفهوم داشتن است، مفهوم نداشتن یحتاج الی الدلیل، روال و قاعده این‌چنین است.

پس فللعدد مفهوم ٌآنچنان که للغایة مفهومٌ آن‌چنان که در شرط و وصف انقلت و قلت بود و لللقب لیس مفهوم.

موارد کاربرد عدد در فقه

فقیه در فقه آنجا که پای عدد به میان آمده باید تأمل کند:

    1. تعداد اشبار کرّ؛ 3 وجب و نیم در 3 وجب و نیم در 3 وجب و نیم باید ادله را دید، این ادله تحدید دارد. باید دید کدام یک از اینها سنداً درست است.

    2. تعداد غسلات برای تطهیر از نجاسات؛ من البول و نجاست الکلب و نجاست الخنزیر.

    3. عدد منزوحات بئر چه واجب و چه مستحب؛

    4. عدد ایام عادت، الاقل منها او اکثر سه تا ده روز است.

    5. عدد اغسال میت؛ با سدر با کافور و آب خالص

    6. عدد قطعات کفن؛ لنگ، مئزر و سرتاسری

    7. عدد رکعات و سجدات.

    8. عدد فصول اذان که 18 فصل است.

    9. عدد فصول اقامه

    10. عدد مقدار زکات؛ عُشر او نصف العُشر

    11. عدد من تقوم به الجمعه؛ 5 نفر یا 7 نفر

    12. عدد ایامی که با آن نماز برای مسافر تمام می‌شود؛ ده روز یا سی روز متردداً

    13. عدد کفارات، از 60 روز روزه یا اطعام 60 فقیر

    14. عدد تازیانه‌ها در حد

    15. عددهایی که در بحث دیات مطرح می‌شود.