موضوع: فقه کاربردی/ روش های فقه کاربردی/ اختیارات و ولایت مطلقه فقیه/ اختیارات حکومتی ولی فقیه/اختیار اجرای حدود در عصر غیبت

هر اختیاری که امام معصوم علیه السلام در عرصه حکومت در غیبت امام علیه السلام ولی فقیه نیز دارد.

دلیل دوم- روایات

شیخ حر عاملی بابی را منعقد کرده با این عنوان اقامه الحدود الی من الیه الحکم؛ آنکس حق حکومت دارد اقامه حدود به دست او است.

روایت سلیمان بن داود منقری

وسائل الشيعة؛ ج‌28، ص: 49

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ يُقِيمُ الْحُدُودَ السُّلْطَانُ أَوِ الْقَاضِي فَقَالَ إِقَامَةُ الْحُدُودِ إِلَى مَنْ إِلَيْهِ الْحُكْمُ.[1]

سند روایت

حفص بن غیاث عامی المذهب است لکن کتاب او مورد اعتماد است

دلالت روایت

امام صادق علیه السلام اقامه حدود در دست کسی که حکم و دستور با او است یعنی سلطان و قاضی است

مرسله مفید

این مرسله با ادبیات روایی سخن نگفته است یعنی قال ندارد ولی می دانیم قدما متن روایت خود را به عنوان متن فتوا می نوشتند دلالت آن روشن است.

وسائل الشيعة؛ ج‌28، ص: 49

مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ الْمُفِيدُ فِي الْمُقْنِعَةِ قَالَ: فَأَمَّا إِقَامَةُ الْحُدُودِ فَهُوَ إِلَى سُلْطَانِ الْإِسْلَامِ- الْمَنْصُوبِ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ- وَ هُمْ أَئِمَّةُ الْهُدَى مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ع- وَ مَنْ نَصَبُوهُ لِذَلِكَ مِنَ الْأُمَرَاءِ وَ الْحُكَّامِ- وَ قَدْ فَوَّضُوا النَّظَرَ فِيهِ إِلَى فُقَهَاءِ شِيعَتِهِمْ مَعَ الْإِمْكَانِ. [2]

این نمونه ای از روایات فراوان بود.

دلیل سوم- عقل

ولی فقیه در زمان غیبت اگر بسط ید داشته باشد می تواند اجرای حد داشته باشد.

دلیل عقل یعنی مستقل عقل؛ می گوید در جامعه نمی شود هرج و مرج باشد. عقل مستقل این را – ولو هیچ پشتوانه شرعی نداشته باشد- می گوید هرج و مرج معقول نیست وقتی معقول نبود جامعه باید سامان داشته باشد. این مقدمه اول. و مقدمه دوم: ساماندهی بدون قدرت نمی شود اعمال قدرت برای مقابله با قانون شکن ها و متجاوزان به اموال و نفوس ونوامیس است این فقط با اجرای حدود میسر است لذا قدرت در این مسیر باید اعمال شود در روایات فراوان است اگر چهل روز باران مفید ببارد چگونه زمین آباد می شود اجرای حدود در طراوت جامعه نقش آن از باران مفید بیشتر است

وسائل الشيعة؛ ج‌28، ص: 12

وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِقَامَةُ حَدٍّ خَيْرٌ مِنْ مَطَرِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً.[3]

سند روایت

کلینی از علی بن ابراهیم نقل می کند. نوفلی حسین بن یزید است و سکونی اسماعیل بن مسلم است. این سند در ابوب مختلف به آن عمل می شود و سند رُند کافی است. دلالت روایت روشن است. اقامه حد بهتر از باراندگی مناسب چهل روز که نشاط به زمین می دهد. این روایت موید دلیل عقل است. یعنی اگر هیچ روایتی نداشته باشیم عقل حکم می کند برای جلو گیری از هرج و مرج باید حدود را اجرا کرد.

بنابراین نقش اجرای حدود و تعزیرات همان نقش باراندگی مفید و پیاپی است. از ارکان امنیت اجرای حدود است؛ اگر متجاسرین احساس امنیت کنند آسایش را از مردم سلب می کنند. پس در زمان غیبت معصوم علیه السلام امنیت جامعه لازم است و بدیهی است که مردم در آرامش باید زندگی کنند و این امنیت و آرامش با اجرای حدود حاصل می شود حدود هم به دست کسی که حکم در دست او است اجرا می شود و آن فقیه جامع شرایط و ولی فقیه است.

در ولایت فقیه نوزده روایت داریم آنکس که در غیبت ولی عصر جای او حکم می کند عبارت از ولی فقیه است. ولی فقیه در اداره کشور و عرصه فرهنگ و اقتصاد جامعه را سامان دهی کند اختیار دارد اما در این موارد اختیار دارد باشد ولی دراجرای حدود اختیار دارد باشد قدرت بدون تاثیر خواهد داشت و به عبارت دیگر مانند چاقوی بدن تیغه خواهد بود. قدرت اجرایی ولی فقیه در اداره کشود و سامان دهی امور فرهنگی و اقتصادی عبارت از اجرای حدود است. محدود کردن ولایت فقیه در ولایت بر غیب و قصر به معنای لغو کردن چنین ولایتی است. ولایت فقیه مایه عزت فقه و اسلام است و محدود کردن آن توهین به ولایت است. اینکه گفته می شود اجرای حدود ضربه به قداست روحانیت می زند در حالی که پیامبر و امام علی اجرای حدود می کردند و باید گفت قداست دین و روحانیت در اجاری حدود است و نیز قداست دین در حضور دین در صحنه است. امام علی فرماید: لو قد احتوت قدمای لغیرت کثیرا من الامور یعنی اگر قدرت می داشتم خیلی از امور را تغییر می دادم.