موضوع: فقه کاربردی/ روش های فقه کاربردی/ اختیارات و ولایت مطلقه فقیه/ مبنای استفاده از اختیارات ولایت فقیه

این روش مهم ترین کلید حل مسائل مستحدثه است. اختصاص به زمان تشکیل نظام اسلامی ندارد بلکه حتی در زمانی که نظام اسلامی شکل نگرفته است این کلید نیز راه گشا است، بن بست را از جامعه اسلامی بر می دارد نمونه آن فتوای تحریم تنباکو در زمان حاکمیت ناصر قاجار بود. حکومت قاجار مردم را تحقیر می کردند و بالاترین تعریفی که از یکی می کردند می گفتند از نوکران خوب آنها است. در هیچ دوره ای به اندازه نظام اسلامی مردم بها شایسته خود را پیدا نکردند. انتخابات آزاد و آزادی برای مردم در تاریخ ایران بی سابقه است. در اوج قدرت و حکومت متکبرین قاجار فتوای تحریم تنباکو را صادر می کند این همان و فقط استفاده از اختیارات ولی فقیه است. احکام جهادی که علما داده اند یک نمونه آن فتوای جهاد جنگ باانگلیسی ها در عراق در انقلاب 1920 میلادی این حکم جهاد در آن مقطع نه آیه ای دارد و نه روایت و فقط با اختیار ولی فقیه است و یا ورود آخوند خراسانی به داستان مشروطیت، خلع محمدشاه و دستور اخراج تقی زاده و تکفیر او در زمانی بود که حکومت اسلامی تشکیل نشده بود بنابراین بحث پیرامون اختیارات ولی فقیه بحث از مهم ترین و اساسی ترین کلیدهای حل مسائل مستحدثه است.

اشکال- فتوای جنگ با روس ها دفاع است و فتوای جهاد نبود بنابراین جنگ با انگلیسی ها را نباید از اختیارات ولی فقیه شمرد

پاسخ- دفاع محدود و اعلام جنگ نیست در صورت هجوم دشمن دفاع کنید ولی در حاکمیت انگلیسی ها هجمه نبود بلکه از گذشته حاکم بودند پس تهاجم جهاد است و میرزای شیرازی و صاحب عوره تهاجم به دشمن کردند و اعلام جهاد بود پس زیر مجموعه دفاع قرار نمی گیرد.

در چند مقام در اختیارات ولی فقیه بحث می کنیم

مقام اول- زیر بنای اختیارات ولی فقیه و پذیرش اختیارات

مقام دوم- نگاه فقهی به اختیارات ولی فقیه بر چه اساسی است؟

مقام سوم- ولایت مطلقه فقیه به چه معنی است و از چه زمانی مطرح شده است؟

مقام چهارم- مواردی که فقها از اختیارات ولی فقیه استفاده کرده اند

مقام پنجم- مواردی که روایات تصریح به اختیارات حاکم کردند.

مقام اول- مبنای استفاده از اختیارات ولی فقیه

مبنای این مقام دین را از سیاست جدا ندانیم. دو نظریه در باب دین است؛ یک نظریه می گوید رسالت دین فقط آخرت و قیامت است می گوید دین، کاری به دنیا ندارد علی عبد الرزاق مصری در کتاب الاسلام و اصول الحکم این نظر را دارد و بازرگان و سروش و دیگران بعد از اواین نظر را انتخاب کرده اند لذا این گروه نمی توانند ازاین کلید استفاده کنند.. نظردوم، دین برنامه زندگی قبل از ولادت تا بعد از وفات است.- امام راحل از ولادت تا وفات است ولی می گوییم قبل از ولادت تا بعد از وفات است- این کلید اختصاصی کسانی است که دین را برنامه زندگی بدانند. امام راحل در کتاب ولایت فقیه می فرماید اینکه گفته می شود دین برنامه زندگی نیست تبلیغ صهیونیست ها است. تظریه علی عبد الرزاق می گوید در همه قرآن یک کلمه سخن از حکومت نیامده است در حالی که آیه ﴿یا داود انا جعلناک خلیفة فی الارض فاحکم بین الناس بالحق﴾ و حضرت یوسف حاکم شد. ﴿النبی اولی بالمومنین من اتفسهم﴾ را اگر ندید تحریف قرآن است.بنابراین کلید اختیارات ولی فقیه اختصاص به قائلین آن دارد و عینیت دین با سیاست را قبول دارند.

محدوده اختیارات ولی فقیه

بر اساس مبانی ولایت فقیه جواب مختلف است.

1- کسانی که مشروعیت را به رای مردم می دانند یک جواب می دهند.

2- کسانی که ولایت فقیه را تنها در امور حسبیه می دانند یک جواب دیگر می دهند.

3- کسانی که ولایت فقیه را مطلقه می دانند یک جواب می دهند.

4- کسانی که ولایت فقیه را به عنوان قدر متیقن می پذیرند یک جواب می دهند.

جواب با مبنای اول اختیارات در همان حدی که مردم می دهند اختیار دارد مردم می توانند ولی فقیه را انتخاب و استیضاح و عزل کنند نظریه انتخاب نصب و عزل ولی فقیه با رای مردم خواهد بود. نظریه ولی فقیه اخباری این عواقب را دارد.